Tìm hiểu của phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam được biết, ngày 7/2/2024, ông Lê Ô Pích, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang đã ký Giấy phép khai thác khoảng sản số 148/QĐ-UBND về việc cấp cho Công ty Cổ phần đầu tư xây dựng Bắc Trung Nam JSC khai thác khoáng sản (cát, sỏi) lòng sông Sỏi thuộc địa bàn các xã Đồng Tâm, Đồng Kỳ, Tân Sỏi, thị trấn Bố Hạ, huyện Yên Thế và xã Hợp Đức huyện Tân Yên.
Tại Giấy phép khai thác này UBND tỉnh Bắc Giang cho phép Công ty Cổ phần đâu tư xây dựng Bắc Trung Nam JSC được khai thác khoáng sản (cát, sỏi) lòng sông Sỏi bằng phương pháp lộ thiên thuộc địa bàn xã xã Đồng Tâm, Đồng Kỳ, Tân Sỏi, thị trấn Bố Hạ, huyện Yên Thế và xã Hợp Đức huyện Tân Yên (sau khi Công ty này nhận chuyển nhượng quyền khai thác khoáng sản của Công ty TNHH Đại Hoàng Dương theo Giấy phép khai thác khoáng sản số 607/QĐ-UBND ngày 10/10/2018 của UBND tỉnh) để cung cấp vật liệu phục vụ xây dựng các công trình sử dụng ngân sách nhà nước (công trình hạ tầng giao thông, công trình thuỷ lợi và công trình phúc lợi thuộc chương trình xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Bắc Giang).
Giấy phép khai thác khoáng sản mà UBND tỉnh Bắc Giang cấp cho Công ty Cổ phần đầu tư xây dựng Bắc Trung Nam JSC.
Tổng diện tích khai thác 14,6ha, trữ lượng khai thác 104.370m3 cát, sỏi trong đó cát vàng xây dựng là 41.810m3, cát đen xây dựng là 37.724m3, sỏi là 24.836m3, công suất khai thác 16.5000m3/năm. Thời hạn khai thác đến ngày 10/10/2026.
Trong giấy phép khai thác khoáng sản, UBND tỉnh Bắc Giang cũng yêu cầu Công ty Cổ phần đầu tư xây dựng Bắc Trung Nam JSC phải có trách nhiệm nộp lệ phí cấp giấy phép khai thác khoáng sản theo quy định tại Sở TN&MT, nộp thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường trong khai thác khoáng sản và các nghĩa vụ tài chính theo quy định.
Tiến hành hoạt động khai thác khoáng sản cát sỏi theo đúng toạ độ, diện tích, mức sâu, trữ lượng, công suất theo giấy phép được cấp, thời gian được phép hoạt động khai thác trong ngày từ 7 giờ sáng đến 5 giờ chiều, không được khai thác vào ban đêm. Nghiêm cấm khai thác cát sỏi vào mùa mưa lũ hàng năm tính từ ngày 15/6 đến ngày 31/10.
Trước khi tiến hành khai thác thì Công ty Cổ phần đầu tư xây dựng Bắc Trung Nam JSC phải tiến hành cắm lại mốc giới tại 2 bên bờ sông, đề nghị Sở TN&MT bàn giao mốc giới tại thực địa, phải thông báo bằng văn bản về thời gian, khu vực khai thác, số lượng phương tiện, thiết bị sử dụng để khai thác, vận chuyển cát sỏi có gắn biển hiệu, đánh số thứ tự và tên chủ phương tiện khai thác, vận chuyển cho Sở TN&MT, Sở GTVT, Công an tỉnh và chính quyền địa phương.
Lối ra vào điểm mỏ của Công ty Bắc Trung Nam JSC không có biển báo theo giấy phép mà chỉ đề tấm biển không nhiệm vụ miễn vào.
Lắp đặt thiết bị giám sát hành trình và lưu dữ liệu, thông tin về vị trí hành trình di chuyển của phương tiện, thiết bị sử dụng để khai thác, vận chuyển cát sỏi, ký hợp đồng vận chuyển với chủ phương tiện đủ điều kiện vận chuyển theo quy định của pháp luật; lắp đặt bảng thông báo tại bờ sông thuộc phạm vi khu vực khai thác để công khai thông tin giấy phép khai thác, dự án khai thác cát sỏi lòng sông với các nội dung về toạ độ, diện tích và sơ đồ phạm vi khu vực khai thác, thời gian khai thác, tên phương tiện, thiết bị sử dụng để khai thác vận chuyển cát sỏi. Đồng thời phải niêm yết công khai thông tin khu vực dự án tại nhà văn hoá thôn, xóm, bản và trụ sở UBND các xã, thị trấn.
Mặc dù quy định của UBND tỉnh Bắc Giang trong giấy phép đã rõ, nhưng phản ánh đến Báo Pháp luật Việt Nam cử tri và người dân thôn Tân Sỏi xã Đồng Tâm cũng như thôn Chiềng xã Tân Sỏi đều bức xúc về việc quá trình khai thác vận chuyển cát, sỏi, phương tiện, máy móc thiết bị của Công ty Cổ phần đầu tư xây dựng Bắc Trung Nam JSC đã làm cho tuyến đường bê tông liên thôn, liên xã bị nứt toác, xe chở cát, sỏi vương vãi khắp nơi, bụi cát bay mù mịt làm ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân nơi đây.
Đoạn đường bê tông nối xã Đồng Tâm và xã Tân Sỏi bị nứt toác vỡ vụn do quá trình vận chuyển máy móc, thiết bị, cát sỏi của Công ty Bắc Trung Nam JSC.
Để xác minh thông tin phản ánh của người dân, phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam đã mục sở thị nhiều ngày bí mật theo dõi quá trình khai thác cũng như quá trình vận chuyển cát sỏi của Công ty Cô phần đầu tư xây dựng Bắc Trung Nam JSC, nhận thấy Công ty này đang có dấu hiệu làm trái quy định so với giấy phép được UBND tỉnh Bắc Giang cấp.
Cụ thể, từ ngoài đường nhựa lớn rẽ vào thôn Tân Sỏi, thôn Chiềng thì không khó để bắt gặp tình trạng tuyến đường bê tông nối xã Tân Sỏi với xã Đồng Tâm đã có nhiều đoạn bị nứt toác, vỡ vụn gây mất an toàn cho người và phương tiện tham gia giao thông.
Đi tới thôn Tân Sỏi đoạn qua Xưởng học nghề chăn nuôi - thú y của Trường cao đẳng miền núi Bắc Giang là điểm mỏ của Công ty Cổ phần đầu tư xây dựng Bắc Trung Nam JSC.
Điểm mỏ của Công ty Bắc Trung Nam JSC nằm ngay lối vào Xưởng học nghề chăn nuôi -thú y của Trường cao đẳng miền núi Bắc Giang và sát khu dân cư thôn Tân Sỏi xã Đồng Tâm.
Theo quan sát và ghi nhận của phóng viên cách đường bê tông thôn Tân Sỏi đi vào khoảng 20m là cổng ra vào điểm mỏ khai thác cát sỏi của Công ty Bắc Trung Nam JSC được dựng cổng bằng rào tôn màu đỏ cao khoảng gần 3m được dán thêm dòng chữ không nhiệm vụ miễn vào, luôn trong tình trạng 1 cánh đóng, 1 cánh mở hé.
Bắt đầu từ cổng lối ra vào điểm mỏ trở đi thì tuyến đường bê tông thôn Tân Sỏi được lấp đầy bởi cát, sỏi nhỏ rơi vương vãi khắp mặt đường.
Tuyến đường bê tông liên xã được bao phủ bởi 1 lớp cát, sỏi dày kín bề mặt đường bê tông do quá trình các xe tải vận chuyển cát sỏi làm rơi ra mặt đường.
Nhìn từ trên cao thì trong khuôn viên mỏ của Công ty này có đến 3 đến 4 xe máy xúc cỡ lớn đang hoạt động hết công suất múc, cát lên các xe howo.
Các xe này đều không được gắn biển hiệu và đánh số theo quy định, sau khi ăn cát, ăn sỏi cát xe này nhanh chóng chạy ra khỏi mỏ men theo tuyến đường bê tông thôn Tân Sỏi rồi chạy đổ về các công trình xây dựng. Phía bên trong thì hàng đống cát lớn được chất đầy trong bãi đủ loại cát vàng, cát đen đang chờ để vận chuyển đi tiêu thụ.
3 chiếc máy xúc cỡ lớn đang hoạt động hết công suất múc cát từ dưới lòng sông Sỏi lên bờ.
Trao đổi với phóng viên, một người dân địa phương xin được giấu tên cho biết: “Kể từ ngày họ khai thác cát, sỏi rồi chở đi người dân chúng tôi bị ảnh hưởng rất nhiều, bụi bặm, tiếng ồn, cát sỏi nhỏ vương vãi khắp nơi. Dân chúng tôi không ai được vào điểm mỏ cả, họ khai thác lên xong tập trung cho hàng loạt xe ben cỡ lớn chở lên đến mấy chục tấn.
Trên bờ thì máy xúc đang múc cát lên xe ben cỡ lớn để vận chuyển đi tiêu thụ.
Nghe nói chủ mỏ này là người ở Vĩnh Phúc, việc này dân chúng tôi cũng có ý kiến rồi hơn nữa tuyến đường bê tông này ngày nào đồng chí Phó Chủ tịch UBND xã cũng đi qua đây, các ông ấy nắm được hết, mấy hôm trước họ chở máy nghiền rồi xe ben chở cát, chở sỏi đi vào khiến nhiều đoạn đường bê tông của chúng tôi mới làm được mấy năm nay đã bị nứt toác, có chỗ rộng đến 15cm, nguy hiểm lắm...dân chúng tôi ở gần thì phải chịu thôi chứ biết kêu ai?”.
Người dân thôn Tân Sỏi bức xúc về việc khai thác cát của Công ty Bắc Trung Nam JSC gây nứt đường bê tông và ô nhiễm môi trường.
Liên quan đến sự việc này, phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Văn Đạo - Phó Chủ tịch UBND xã Tân Sỏi.
Tại buổi làm việc ông Đạo cho biết: “Vừa rồi bà con cũng có ý kiến phản ánh về tình trạng toàn xe chở cát, chở sỏi cớ lớn làm vỡ nứt đường. Sau khi bà con phản ánh thì UBND xã Tân Sỏi cũng đã có báo cáo và Phòng TNMT cũng báo cả cả bên Công an huyện thì Công an giao thông họ vào làm việc thì theo kích thước xe không quá khổ, quá tải nhưng trọng lượng đường thì không chịu nổi loại xe tải chở đến 30 đến 50 tấn cả...”.
Trụ sở UBND xã Tân Sỏi.
Phó Chủ tịch UBND xã Tân Sỏi cho biết thêm: “Khu bãi tập kết và điểm mỏ lại thuộc xã Đồng Tâm, còn địa phận xã Tân Sỏi chỉ bị ảnh hưởng hơn 100m đường bê tông thôi, nhưng đường bê tông này là do xã Đồng Tâm họ làm nên bà con thôn Chiềng được hưởng lợi từ tuyến đường đó mà không phải đóng góp gì chỉ hiến đất theo chủ trương nhà nước với nhân dân cùng làm...UBND xã giao cho thôn làm việc với bên Công ty khai thác cát sỏi thì họ cam kết sau hỏng đường họ sẽ làm lại cho với mức giá 100 triệu đồng/ 100m đường nhưng bà con chưa đồng tình”.
Tiếp tục làm việc với ông Vũ Trọng Dũng, Chủ tịch UBND xã Đồng Tâm cho biết: “Phản ánh của người dân về đường bị vỡ, nứt toác là đúng. Tôi đã chỉ đạo kiểm tra, yêu cầu họ phải xử lý bằng cách xây bằng gạch và mua cống đặt vào đoạn mương này để mở rộng đường để chạy đến khi hết giấy phép thì xã sẽ làm lại. Phía xã đã làm biên bản thoả thuận với Công ty rồi và Công ty cũng cam kết sẽ nộp vào ngân sách của xã 1,7 tỷ đồng. Hiện tại họ mới nộp được 500 triệu đồng, đến tuần tới đây họ sẽ nộp 600 triệu nữa còn lại cuối năm nay họ nộp nốt...”.
Trụ sở UBND xã Đồng Tâm.
Chủ tịch UBND xã Đồng Tâm cho biết: “Về bến bãi thì trước đây Công an huyện đã tiến hành xử lý về hành vi làm biến dạng đất rồi. Bãi mà họ đang múc có nguồn gốc đất là đất trồng cây lâu năm và phía Công ty tự thoả thuận với người dân thuê trong thời hạn khai thác khi hết giấy phép họ sẽ trả lại...”.
Trả lời về việc bãi tập kết này đã được chuyển đổi mục đích đất hay chưa và có được cơ quan chức năng cấp phép hay không?
Bãi tập kết cát, sỏi của Công ty Bắc Trung Nam JSC.
Người đứng đầu chính quyền xã Đồng Tâm cho hay: “Tôi ở địa phương để hiểu hết thì chưa thể nào hiểu hết được mà chúng tôi chỉ nghĩ đến một việc là Công ty đã thoả thuận với người dân làm bãi tập kết ở một giai đoạn nhất định chứ còn bến thuỷ sẽ lâu dài. Đơn vị này hiện tại không được khai thác dưới lòng sông mà họ chỉ múc hay san gạt gì thì chỉ ở trên bãi tập kết thôi. Ở trong mỏ và bãi theo quy định thì công ty phải lắp camera, lắp cân nhưng đến thời điểm bây giờ vẫn chưa có...Hiện tại họ tập kết trên bãi khi nào người dân hay đơn vị nào có nhu cầu họ sẽ chở đi tiêu thụ thôi...”.
Lý giải về việc tại sao đã có lệnh cấm khai thác từ ngày 15/6 mà đơn vị này vẫn khai thác và theo giấy phép được UBND tỉnh cấp thì cát sỏi tại mỏ này chỉ được phục vụ các công trình xây dựng sử dụng ngân sách nhà nước (công trình hạ tầng giao thông, công trình thuỷ lợi và công trình phúc lợi thuộc chương trình xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Bắc Giang) mà phía Công ty Bắc Trung Nam JSC vẫn khai thác và bán cát sỏi cho tư nhân?
Chủ tịch UBND xã Đồng Tâm cho hay: “Tôi sẽ cho kiểm tra và thông tin lại sau...”.
Việc khai thác và bán cát sỏi của Công ty Bắc Trung Nam JSC có vi phạm hay không cũng như các cơ quan chức năng của tỉnh Bắc Giang nói gì về vấn đề này?
Báo Pháp luật Việt Nam sẽ tiếp tục thông tin.
phapluatplus.vn