Việc sửa đổi, bổ sung này xuất phát từ việc thực hiện Nghị quyết số 02/NQ-CP về tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2019 và định hướng đến năm 2021.
Tại Nghị quyết số 02/NQ-CP, Chính phủ yêu cầu nâng cao thứ hạng trong các xếp hạng quốc tế của WB, WEP, WIPO, UN về môi trường kinh doanh, năng lực cạnh tranh... nhằm thích ứng với nên sản xuất mới trong cuộc cách mạng công nghệ 4.0.
Cải thiện mạnh mẽ môi trường kinh doanh, tăng nhanh về số lượng doanh nghiệp mới thành lập; giảm tỷ lệ doanh nghiệp giải thể, ngừng hoạt động; giảm chi phí đầu vào, chi phí cơ hội, chi phí không chính thức cho doanh nghiệp và người dân, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết của Chính phủ về phát triển kinh tế xã hội, phấn đấu môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh nước ta thuộc nhóm ASEAN 4.
Trong các mục tiêu cụ thể về cải thiện Môi trường kinh doanh có mục tiêu quan trọng, đó là nâng xếp hạng chỉ số Khởi sự doanh nghiệp lên 20 – 25 bậc, năm 2019 tăng ít nhất 5 bậc.
Trường học cũng là đối tượng được nghiên cứu giảm lệ phí môn bài. Ảnh: nguồn Internet
Trong tờ trình Chính phủ, những đối tượng được Bộ Tài chính đề nghị miễn lệ phí gồm: Cơ sở giáo dục đào tạo công lập (mầm non, phổ thông), miễn thu lệ phí năm đầu của cơ sở mới thành lập và hoạt động, miễn thu lệ phí trong vòng 3 năm đối với doanh nghiệp được cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu, hợp tác xã nông nghiệp…
Sở dĩ Bộ Tài chính đề xuất nghiên cứu quy định miễn lệ phí môn bài cho các cơ sở giáo dục công lập vì theo quy định tại Nghị định số 139/2016/NĐ-CP thì các cơ sở giáo dục công lập không được miễn lệ phí môn bài. Hiện nay, kinh phí hoạt động của các cơ sở giáo dục công lập (mầm non, phổ thông) chủ yếu do ngân sách nhà nước cấp và một phần từ nguồn thu từ học phí (giá dịch vụ).
Học phí của các cơ sở giáo dục này thu do Nhà nước quy định, chưa tính đầy đủ chi phí. Như vậy, các cơ sở giáo dục công lập đang hoạt động hiện nay đều được ngân sách nhà nước đảm bảo kinh phí, hoạt động không nhằm mục đích sinh lời.
Thực tế hiện nay, các địa phương chưa thực hiện thu lệ phí môn bài đối với cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông. Vì vậy, Bộ Tài chính trình Chính phủ quy định miễn lệ phí môn bài đối với: “10. Cơ sở giáo dục phổ thông và cơ sở giáo dục mầm non (bao gồm cả công lập và ngoài công lập)” (theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 6 Luật giáo dục 2019: Giáo dục phổ thông gồm giáo dục tiểu học, giáo dục trung học cơ sở và giáo dục trung học phổ thông).
Đối với các doanh nghiệp vừa chuyển từ hộ kinh doanh sẽ được miễn lệ phí môn bài để khuyến khích phát triển. Tại điểm b khoản 2 Điều 16 Luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa quy định về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa chuyển từ hộ kinh doanh: Miễn lệ phí môn bài trong thời hạn 03 năm kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu. Để phù hợp với quy định nêu trên, Bộ Tài chính trình Chính phủ bổ sung 01 khoản tại Điều 3 Nghị định 139/2016/NĐ-CP về miễn lệ phí môn bài đối với: “Doanh nghiệp nhỏ và vừa chuyển từ hộ kinh doanh trong thời hạn 03 năm kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu.”
Chính sách lệ phí môn bài có tác động lớn đến người dân, doanh nghiệp cũng như đời sống kinh tế - xã hội. Nếu quy định miễn lệ phí môn bài đối với trường hợp mới ra hoạt động sản xuất kinh doanh hoặc mới thành lập cơ sở sản xuất kinh doanh trong năm tài chính đầu tiên thì sẽ giảm bớt thời gian và chi phí của người dân và doanh nghiệp.
Đánh giá về tác động dự kiến giảm thu ngân sách nhà nước, Vụ Chính sách thuế (Bộ Tài chính) ước tính, nếu số lượng tổ chức, cá nhân, hộ gia đình tham gia khởi sự trong năm 2019 tương đương với năm 2018 (khoảng 147.209 tổ chức, cá nhân, hộ gia đình) thì với quy định miễn lệ phí môn bài đối với trường hợp tổ chức mới ra hoạt động sản xuất kinh doanh hoặc mới thành lập cơ sở sản xuất kinh doanh trong năm đầu tiên thì dự kiến số thu ngân sách nhà nước từ lệ phí môn bài giảm khoảng 200 tỷ đồng.