Vũ Hán, thành phố với 11 triệu dân, đang trở thành tâm điểm của dịch nCoV. (Ảnh: CNN)
Lái xe 27 tuổi này tham gia nhóm lái xe tình nguyện chở các y bác sĩ đến và từ các bệnh viện quá tải, nơi những hàng dài bệnh nhân đang chờ đợi xét nghiệm hoặc chữa trị vì nhiễm virus corona mới (nCoV).
Nhiệm vụ đầu tiên của anh Wan là đón một y tá từ nhà rồi đưa cô đến bệnh viện Jinyintan, một trong những cơ sở chính được chính phủ giao nhiệm vụ điều trị cho các bệnh nhân mắc căn bệnh giống viêm phổi.
Kể từ khi xuất hiện ở Vũ Hán vào tháng 12, virus chết người này đã cướp đi sinh mạng của hơn 700 người và hơn 34.500 người nhiễm bệnh. nCoV lan từ thành phố nằm bên sông Dương Tử ra khắp Trung Quốc và xa đến tận Mỹ và châu Âu.
Người khách mà anh Wan chở hôm đó rời đi vội vàng mà không nói “tạm biệt” hay “cảm ơn”, nhưng anh Wang cũng không đòi hỏi điều đó.
“Trong những lúc cần thiết, người Vũ Hán chúng tôi phải tự cứu mình. Ai cũng phải làm phần việc của mình”, anh nói.
Khi dịch bệnh diễn ra nghiêm trọng, Wan không dám coi nhẹ các biện pháp phòng ngừa.
Từ khi làm công việc tình nguyện này, anh rời nhà vào mỗi buổi sáng với cả mớ khẩu trang, một chai cồn y tế và dung dịch diệt khuẩn. Cứ khoảng 3 giờ đồng hồ anh lại thay khẩu trang, dành nửa tiếng đồng hồ để khử trùng ô-tô sau khi chở xong một nhân viên y tế.
“Tôi không lo mình nhiễm bệnh, nhưng tôi sợ các nhân viên y tế mà tôi chở có thể lây chéo cho nhau. Họ vẫn cần cứu mạng người”, Wang nói.
Cuộc sống đảo lộn
Wan là một trong hàng trăm tình nguyện viên đang tạo thành lực lượng tuyến đầu để hỗ trợ người dân ở Vũ Hán, một đô thị với khoảng 11 triệu dân.
Sau khi dừng tất cả các tuyến xe buýt và tàu điện ngầm để đóng cửa thành phố từ hôm 23/1, chính phủ triển khai 6.000 taxi để giúp mang đồ tiếp tế và vận chuyển bệnh nhân không sốt đến viện. Những người bị sốt được vận chuyển bằng xe cách ly đặc biệt. Nhưng mỗi khu dân cử chỉ được phân 3-4 taxi, khó có thể phục vụ đủ cho những khu vực đông đúc, với hàng ngàn người sinh sống.
Khoảng trống đó đang được lấp đầy bởi những người lái xe bình thường như anh Wan. Họ tự tổ chức thành các nhóm trên ứng dụng nhắn tin WeChat để có thể trả lời nhanh chóng yêu cầu của các y bác sĩ.
Wan là một trong 4 nhóm WeChat như thế, với mỗi nhóm có khoảng 100 thành viên, bao gồm cả tài xế và nhân viên y tế. Các chuyến đi đều được hẹn từ đêm hôm trước, nhưng ai đó trong nhóm thường tiếp nhận những yêu cầu khẩn cấp.
Ở Trung Quốc, nhiều người từng nghĩ nhà nước sẽ đễn giải cứu họ trong những cuộc khủng hoảng như lần này. Nhưng cuối cùng, ở một chừng mực nào đó, một số người cho rằng sự giúp đỡ của chính phủ đến quá muộn và quá ít.
Việc chính quyền Vũ Hán ban đầu xử lý không đúng mức đợt dịch bệnh, cùng với việc hệ thống y tế bị kéo căng và tình trạng thiếu trang thiết bị y tế đã khiến hàng trăm gia đình phải trải gánh chịu nỗi đau mất người thân, và hàng ngàn người nữa vẫn đang làm mọi thứ có thể để người thân của họ được chữa trị.
Giới chức Vũ Hán đã thừa nhận họ chậm chạp trong công bố thông tin dịch bệnh. Họ cũng thừa nhận tình trạng thiếu nguồn lực y tế để ứng phó với lượng bệnh nhân quá lớn, rồi cam kết sẽ đầu tư nhiều hơn cho các bệnh viện đang quá tải và xây thêm bệnh viện mới.
Nhưng các mạng xã hội ở Trung Quốc đang tràn ngập những thông điệp từ người dân Vũ Hán kêu gọi giúp đỡ. Những người dân thường như anh Wan và nhiều người khác đang đứng ra gánh bớt trách nhiệm của chính phủ, làm điều họ có thể để kéo thành phố khỏi bờ vực, trong khi bản thân họ đang chịu những rủi ro lớn.
Thứ 3 tuần này, Wan từ vị trí một tình nguyện viên trở thành người phải lên mạng cầu xin giúp đỡ. Bố mẹ anh bị ốm nặng và vẫn đang chờ được chữa trị. Bố mẹ anh đều đã được chẩn đoán nhiễm nCoV.
Giới chức Trung Quốc trước đó nói rằng bệnh nhân chưa biểu hiện triệu chứng cũng có thể lây truyền virus, nhưng giờ họ cũng không chắc nữa.
Wan, người cho đến hôm 6/2 vẫn chưa có triệu chứng gì, không biết liệu anh có lây virus cho bố mẹ mình không. Anh không muốn nghĩ đến khả năng đó.
“Vũ Hán ốm, và chúng tôi muốn chữa”
Theo việc chở các nhân viên y tế, một số nhóm tình nguyện viên còn chở đồ dùng và thiết bị y tế đến bệnh viện. Những nhóm khác lại cung cấp chỗ ở hoặc mang đồ ăn nóng đến cho các y bác sĩ đang phải làm việc quá tải.
Đối với bà Chen Hui, người quản lý 53 tuổi của một hãng vận tải ở Vũ Hán, chiếc xe tải đông lạnh của công ty bà đang có ích. Nhiệm vụ tình nguyện đầu tiên của bà là mang 900 suất an đến một nhà hàng gần các bệnh viện gần đó. Từ đó đến nay, bà đã mang vài trăm hộp cơm và hoa quả, cùng với khẩu trang, kính và quần áo bảo hộ đến cho các bệnh viện.
Chen là thành viên trong 10 nhóm tình nguyện viên trên WeChat, trong đó có nhóm thu hút tới 500 thành viên – số lượng tối đa được phép trên WeChat. Bà cũng là nhà tổ chức của nhóm gồm 24 chủ xe, liên lạc với các nhà tài trợ và người tiếp nhận trước khi điều tài xế tình nguyện đến chở đồ tiếp tế. Bà nhận hàng ngàn tin nhắn trên WeChat mỗi ngày, thường vào đêm muộn, rồi thứ dậy sớm vào sáng hôm sau để gọi điện điều phối.
Bà nói rằng bà tự hào về các tình nguyện viên trong nhóm của mình, dù vẫn là người xa lạ chỉ cách đây 2 tuần.
“Những người trẻ thật sự xuất sắc”, bà nói.
“Một ngày, Yang Jin (một tình nguyện viên trong nhóm bà) thú nhân với tôi rằng cậu ấy sợ virus. Làm sao tôi không sợ được. Tôi có con nhỏ 4 tuổi và đang sống với bố mẹ. Điều gì sẽ xảy ra với họ nếu tôi nhiễm bệnh”, bà kể lại lời Yang. Nhưng sau đó cậu vẫn tiếp tục công việc chở hàng.
Vì quá bận rộn, bà Chen và những người khác nhiều lúc phải vừa ăn vừa đi.
“Vũ Hán ốm rồi, và chúng tôi đều muốn chữa cho nó bằng cách kéo mọi người xích lại gần nhau”, bà nói.
Tiếp sức cho những người ở tuyến đầu
Mạng lưới các tình nguyện viên rộng khắp đã mở rộng từ Vũ Hán ra cả tỉnh Hồ Bắc.
Fan, một nhân viên bảo hiểm độ tuổi và từ chối tiết lộ tên thật, trở về quê nhà ở làng Xiangyang, cách Vũ Hán 200 dặm, vài ngày trước khi thành phố này bị phong toả.
Trên WeChat, anh huy động 30 tài xế ở Hồ Bắc để đón các nhân viên y tế, những người cũng đang về quê ăn Tết, trở về Vũ Hán để hỗ trợ các đồng nghiệp của họ đang phải làm việc quá tải.
Nhiều tuyến đường chính ở tỉnh này bị đóng như một phần của gói biện pháp triệt để nhằm ngăn chặn virus lây lan. Và Fan thường phải xin giấy phép đặc biệt để cho các tình nguyện viên thực hiện được hành trình của họ.
Tất cả xe đều phải khử trùng trước khi lên đường, sau khi các bác sĩ và y tá xuống xe.
Kể từ ngày đầu tiên của Tết âm lịch, nhóm của Fan đã giúp gần 300 nhân viên y tế từ các tỉnh thành trở về Vũ Hán. Nhưng đầu tuần nay, Fan nói rằng anh không thể tiếp tục làm việc này nữa.
“Chúng tôi đã hết khẩu trang rồi”, anh nói qua điện thoại trong cuộc trao đổi với CNN.
Fan và các lái xe đồng nghiệp của anh tự mua khẩu trang cho mình ngay từ những ngày đầu, nhưng họ ngày càng khó xoay sở.
Fan gọi điện cho chính quyền địa phương để xin giúp đỡ, nhưng câu trả lời Fan nhận được khiến anh ngỡ ngàng: “Họ nói với tôi rằng hãy tự lo công việc của mình, và đừng vi phạm chính sách của nhà nước (về hạn chế đi lại) bằng cách ‘buôn người’ Vũ Hán về Vũ Hán”, Fan kể.
Bố mẹ anh đã động viên anh. “Họ nói với tôi rằng tôi làm điều này không phải vì các quan chức. Tôi đang làm vì những người dân thường. Vì thế nên tôi tiếp tục công việc vào ngày hôm sau”, Fan nói.
Nhưng trong vài ngày gần đây, có những thông tin trên WeChat rằng các tình nguyên đang ngã bệnh.
Một tình nguyện viên tên He Hui chết vì nCoVi hôm thứ Hai tuần này, báo The Paper dẫn thông tin từ gia đình và đơn vị tổ chức tang lễ cho biết. Tình nguyện viên 54 tuổi này là một trong những nguời đã chở các nhân viên y tế quay về Vũ Hán. Fan cảm thấy suy sụp.
“Đó là một đòn giáng mạnh vào tôi. Sau chuyện của anh He, tôi quyết định dừng công việc này. Tôi không có lựa chọn nào, vì tôi không thể bảo đảm an toàn cho các tình nguyện viên”, Fan nói.
Nhưng lái xe này nói rằng anh sẽ làm lại nếu có đủ khẩu trang và kính bảo hộ cho nhóm của mình
Anh cho biết anh thấy xúc động vì một video trên mạng chia sẻ video Douyin, trong đó một bác sĩ trẻ đạp xe hơn 300m để quay lại Vũ Hán. Cô phải mất 4 ngày mới đi hết hành trình này.
“Tôi xúc động trước câu chuyện của nữ bác sĩ Vũ Hán. Tôi quyết định sẽ khôi phục công việc tình nguyện này để tiếp tục chở các y bác sĩ đang chiến đấu trên tuyến đầu ở Vũ Hán. Ngay sau khi có đồ bảo hộ, chúng tôi sẽ lại lên đường”, Fan nói.