Ai chịu trách nhiệm khi gói thầu tại dự án Bờ tả sông Sài Gòn chuyển nhượng trái phép?

Năm 2017, khi liên danh 5 công ty, trong đó có Công ty Cổ phần Công trình Cảng đã trúng gói thầu XL2 thuộc dự án bờ tả sông Sài Gòn với giá trúng thầu là hơn 501 tỷ đồng. Nhưng ngay sau đó, công ty này đã chuyển nhượng trái phép một phần gói thầu này cho 3 công ty khác. Sự việc “bán thầu” này chỉ bị lộ khi Công ty Công trình Cảng bị 3 nhà thầu phụ gửi đơn phản ánh đến các cơ quan chức năng.

Trúng thầu rồi đem “bán”?

Ngày 22/12/2017, Ban Quản lý (BQL) dự án 1547 – Trung tâm Điều hành chương trình chống ngập nước TP HCM đã công bố kết quả đơn vị trúng gói thầu xây lắp XL2 thuộc dự án bờ tả sông Sài Gòn là liên danh: Công ty TNHH Xây dựng và Khảo sát Thanh Tuấn, Công ty Cổ phần Tư vấn và Xây dựng Phú Xuân, Công ty Cổ phần Xây dựng Công trình Cảng (Công ty Công trình Cảng), Công ty Cổ phần Sài Gòn Công nghệ nước và Tổng Công ty 319 Bộ Quốc phòng với giá trúng thầu là 501.403.206.928 đồng.

Sau khi trúng thầu, Công ty Công trình Cảng đã “bán thầu” cho 3 công ty là: Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng Cơ sở Hạ tầng Hoàng Nguyên (Công ty Hoàng Nguyên), Công ty TNHH Thi công cơ giới Komasu (Công ty Komasu) và Công ty TNHH Pacific Việt Nam với tổng số tiền là 56.899.326.125 đồng (không bao gồm chi phí dự phòng), chiếm tỷ lệ 33,81% so với giá trị hợp đồng đã ký kết với chủ đầu tư.

Theo thông tin chúng tôi có được, việc “bán thầu” này thể hiện thông qua bản thoả thuận cam kết giao khoán cho ông Nguyễn Việt Cường (Giám đốc Công ty Hoàng Nguyên).

Thương vụ làm ăn này được cụ thể hoá bằng các hợp đồng với Công ty Hoàng Nguyên thông qua hợp đồng thầu phụ số: 0309/2018/HDCCM/CTC ngày 9/3/2018 về việc cung cấp máy và thiết bị thi công hạng mục cống ông Hoá, cống Thảo Điền với giá trị: 28.790.793.928 đồng, chiếm tỷ lệ 17,1% so với giá trị hợp đồng ký kết với chủ đầu tư (phần việc do Công ty Công trình Cảng thực hiện).

"Bán thầu" cho Công ty Komasu thông qua hợp đồng thầu phụ số: 0126/2018/HDMBHH/CTC ngày 26/1/2018, số 0127/ 2018/HDMBHH/CTC ngày 27/1 và số 0310/2018/HDCCNL/CTC ngày 10/3/2018 về mua bán hàng hoá và cung cấp nhân lực thi công hạng mục cống ông Hoá và cống Thảo Điền với tổng giá trị 03 hợp đồng là 26.211.694.356 đồng, chiếm tỷ lệ 15,6% so với giá trị hợp đồng ký kết với chủ đầu tư (phần việc do Công ty Công trình Cảng thực hiện); Và Công ty TNHH Pacific Việt Nam thông qua hợp đồng thầu phụ số 0611/2018/HDMBHH/CTC ngày 11/6/2018 về việc mua bán hàng hoá thi công hạng mục cống ông Hoá và cống Thảo Điền với giá trị hợp đồng 1.896.837.841 đồng, chiếm tỷ lệ 1,1 % so với giá trị hợp đồng ký kết với chủ đầu tư.

Theo phản ánh, sau khi nhận chuyển nhượng thầu trái phép từ Công ty Công trình Cảng, Công ty Hoàng Nguyên, Công ty Komasu và Công ty Pacific Việt Nam đã thi công và hoàn thành 80% các hạng mục của hai cống ông Hoá và Thảo Điền. Sự việc Công ty Công trình Cảng “bán thầu” chỉ bị “lộ” ra vào tháng 8/2019, khi 3 công ty trên đã làm đơn kêu cứu gửi đến BQL dự án Đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị TP HCM, Công an Quận 2 và Công an phường Thảo Điền.

Trong đơn kêu cứu cho thấy, Công ty Công trình Cảng không những không thanh toán đầy đủ tiền cho 3 công ty này mà còn đơn phương chấm dứt hợp đồng. Đồng thời, đưa máy móc vào tháo dỡ lán trại của 3 công ty trên tại công trường, gây hư hỏng máy móc và mất an ninh trật tự tại công trình đang thi công.

Ai chịu trách nhiệm?

Sau khi nhận được đơn kêu cứu của Công ty Hoàng Nguyên, Công ty Pacific Việt nam và Công ty Komasu, chủ đầu tư đã kiểm tra và rà soát trong hồ sơ dự thầu của nhà thầu liên danh trên cũng như thành viên liên danh là Công ty Công trình Cảng đã không đề xuất sử dụng nhà thầu phụ. Đồng thời, trong quá trình thực hiện hợp đồng, Công ty Công trình Cảng không đề xuất chủ đầu tư về việc sử dụng nhà thầu phụ. Vì vậy chủ đầu tư không chấp thuận bất kỳ nhà thầu phụ nào do công ty này sử dụng.

Được biết, hiện chủ đầu tư yêu cầu công ty này phải chấm dứt ngay tình trạng giao thầu phụ trái pháp luật. Ngoài ra, công ty phải có trách nhiêm tiếp tục triển khai thực hiện công trình trong khi chờ chủ đầu tư báo cáo cấp thẩm quyền xem xét, xử lý và phải đảm bảo an ninh trật tự tại công trường.

Đồng thời, chủ đầu tư đã báo cáo UBND TP HCM và đề xuất các biện pháp xử lý đối với hành vi giao thầu phụ của Công ty Công trình Cảng theo quy định của pháp luật.

Chia sẻ quan điểm pháp lý về vụ việc trên, luật sư Trần Đình Dũng (Đoàn luật sư TP HCM) cho biết : “Theo khoản 1 và 2 điều 90 Luật đấu thầu năm 2013, tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật về đấu thầu và quy định khác của pháp luật có liên quan thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; Trường hợp hành vi vi phạm pháp luật về đấu thầu gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân thì phải bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật.

Ngoài việc bị xử lý theo quy định tại khoản 1 của Điều này, tùy theo tính chất, mức độ vi phạm, tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật về đấu thầu còn bị cấm tham gia hoạt động đấu thầu và đưa vào danh sách các nhà thầu vi phạm trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia”.

Dư luận đang đặt câu hỏi việc Công ty Cổ phần xây dựng Công trình Cảng chuyển nhượng thầu trái pháp luật diễn ra trong thời gian dài vậy tại sao chủ đầu và tư vấn giám sát không hề hay biết? Nếu như không có chuyện lộn xộn mất an ninh trật tự tại công trường và 3 đơn vị gồm: Công ty Hoàng Nguyên, Công ty Komasu, Công ty Pacific Việt Nam gửi đơn kêu cứu thì chủ đầu tư mới vào cuộc xử lý. 

Ngoài việc Công ty Công trình Cảng chuyển nhượng thầu trái phép cho 3 công ty trên, liệu Công ty Cổ phần xây dựng Công trình Cảng còn chuyển nhượng thầu trái phép cho công ty nào khác? Các công ty khác trong liên danh thực hiện gói XL2 thuộc dự án bờ tả sông Sài Gòn có thực hiện đúng các quy định của pháp luật?

Đề nghị các cơ quan chức năng vào cuộc để làm rõ việc này và làm rõ cá nhân đơn vị nào phải chịu trách nhiệm cho việc chuyển nhượng thầu trái phép của Công ty Cổ phần xây dựng Công trình Cảng.