“Peer pressure” hay còn được gọi là “áp lực đồng trang lứa”, là hiện tượng xảy ra khi bạn trẻ chịu ảnh hưởng bởi nhóm bạn cùng tuổi, các bạn cùng lớp hay đồng nghiệp. Nó hiện diện từ sâu trong tiềm thức, khiến cho chúng ta làm những phép so sánh giữa bản thân và những người đồng lứa tuổi, từ đó làm nảy sinh những áp lực và cảm xúc buồn bã không đáng có.
"Áp lực đồng trang lứa" đang là một trong những vấn đề tâm lý mà nhiều người trẻ gặp phải
"Áp lực đồng trang lứa" với những câu nói "ám ảnh" như "Nhìn người ta kìa, xem con nhà họ đi..." khiến nhiều người phải gồng mình chạy theo những chuẩn mực vô hình. Đó là lưỡi dao tiêu cực khiến người trẻ phải biến đổi quá nhiều đến mức quên đi giá trị bản thân, quên đi mục tiêu ban đầu và chạy theo một loại chuẩn mực mơ hồ.
Hiện tượng này thường có thể đến với bất kỳ ai, ở bất kỳ thời điểm nào nhưng thể hiện rõ nhất có lẽ là ở độ tuổi thanh thiếu niên, những người đang bắt đầu cuộc sống độc lập, chưa có nhiều kinh nghiệm cuộc sống và dễ bị ảnh hưởng bởi những người xung quanh, đặc biệt là khi mạng xã hội đã trở thành một phần thiết yếu trong cộc sống của con người.
Trần Hải Yến (24 tuổi, chuyên viên tư vấn bất động sản) cho biết, chưa bao giờ cô gái trẻ cảm thấy thấy áp lực đồng trang lứa hiện hữu đến vậy. Chính sự phát triển của internet và mạng xã hội đã góp phần nhiều khiến điều này xảy ra.
"Áp lực đồng trang lứa" khiến Hải Yến phải làm rất nhiều nghề để có thể "bằng bạn, bằng bè"
“Vào Facebook, chẳng cần lướt lâu để mình gặp bài viết của một người bạn cấp 2 "khoe" bản thân vừa được làm việc ở một công ty lớn. Lướt thêm chút nữa là thấy những bài báo chia sẻ về bạn này dành học bổng mấy tỷ đi Mỹ, Châu Âu du học hay đàn em khóa dưới đạt giải nhất ở một cuộc thi kia. Mình thực sự cảm thấy áp lực và bắt đầu so sánh bản thân với những người này”, Hải Yến nói.
Cũng giống như Hải Yến, việc lướt mạng xã hội trở thành nhu cầu hàng ngày của Nguyễn Hạnh Huyền (25 tuổi, nhân viên hành chính). Câu chuyện của Hạnh Huyền cũng không khác gì hơn, khi dành vài phút ngắn ngủi của mình để vào phần story (câu chuyện) trên Instagram thôi đã đủ khiến cô gái trẻ cảm thấy vô cùng áp lực.
Lướt mạng xã hội hàng ngày, Hạnh Huyền không khỏi thấy mệt mỏi và áp lực khi bạn bè suốt ngày "khoe" thành công
“Ngày nào cũng vậy, cứ lướt lướt một lúc xem story mình lại thấy cô bạn này chụp màn hình số tiền trong tài khoản ngân hàng hay một anh bạn dù khéo léo hơn nhưng cũng đang “khoe” là đã sử dụng tháng lương đầu của mình để tự mua chiếc iPhone đời mới nhất. Mình thực sự chỉ muốn xóa luôn tài khoản mạng xã hội của mình đi thôi”, Hạnh Huyền chia sẻ.
Mở app mạng xã hội TikTok khi vừa đặt lưng lên giường sau một ngày dài làm việc, “áp lực đồng trang lứa” lập tức “gõ cửa” với Phạm Văn Quyền (23 tuổi, hướng dẫn viên du lịch). Trang for you page (dành cho bạn) của Quyền tràn ngập các TikToker chia sẻ câu chuyện khởi nghiệp, làm giàu từ sớm. Những video được giật tít với tiêu đề hấp dẫn như "Khởi nghiệp bằng 1 triệu, mình đã làm như thế nào?", "Lương tháng 7 chữ số làm những công việc gì?"… khiến chàng trai không khỏi chạnh lòng.
Đặt lưng lên giường sau một ngày làm việc vất vả, áp lực phải thành công vẫn chưa chịu "buông tha" cho chàng trai trẻ khi cứ mở điện thoại ra là thấy người người, nhà nhà "khoe" tài khoản nhiều số, xe sang, nhà đẹp
“Không kinh doanh, đầu tư thì cũng là những video của các bạn đi thực tập, kể về cuộc sống ở văn phòng một tập đoàn đầu bảng, công ty toàn cầu. Toàn là những người mình không quen, chưa từng một lần nói chuyện hay gặp gỡ nhưng vẫn khiến mình cảm thấy rất bất an”, Quyền tâm sự.
Áp lực đồng trang lứa còn hiện hữu tại khắp mọi ngõ ngách của cuộc sống hiện đại
Chuyên gia tâm lý Phạm Thị Thảo Nguyên cho biết, nguyên nhân xảy ra hiện tượng này đến từ mong muốn được hòa nhập, được công nhận bản thân hay khách quan hơn là sự phát triển của mạng xã hội - nơi mọi người thoải mái thể hiện thành tựu của mình.
“Ở lứa tuổi này, đa phần các bạn trẻ vẫn đang loay hoay, chưa biết bản thân thực sự muốn gì. Do đó, chúng ta tự lấy người khác, những người gần giống chúng ta nhất để làm thước đo cho bản thân. Khi người trẻ không đạt được những điều mình mong muốn, họ sẽ cảm thấy mình đang thụt lùi so với tất cả”, chuyên gia chia sẻ.
“Áp lực đồng trang lứa” là một con dao hai lưỡi. Ở mức vừa phải, đây như một động cơ giúp bạn đi đúng hướng nhưng một khi áp lực trở thành gánh nặng, nó sẽ ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống của giới trẻ rất nhiều.
"Áp lực đồng trang lứa" là một con dao 2 lưỡi
“Bước đầu tiên để tiến gần hơn với việc cởi bỏ “áp lực đồng trang lứa” chính là đối diện và chấp nhận. Chấp nhận không đồng nghĩa với cam chịu. Chấp nhận áp lực này giống như chấp nhận việc có lúc bạn sẽ bị điểm kém hay không đủ tiền để mua một món đồ bạn thích chẳng hạn.
Bạn trẻ nếu đang trải qua giai đoạn cảm xúc này, hãy chủ động tìm cách để thoát khỏi nó. Đừng để “áp lực đồng trang lứa” trở thành gánh nặng bởi cũng giống tuổi dậy thì, ai rồi cũng phải trải qua loại áp lực này ít nhất một lần trong đời”, chuyên gia chia sẻ thêm.
Trung Đức - TTTĐ