Chính phủ tiếp tục có nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp và người dân chịu ảnh hưởng của đại dịch
Đại dịch Covid-19 - kinh tế Việt Nam cũng chịu nhiều tổn thất, khó khăn, không chỉ giảm lượng du khách quốc tế, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng, số vốn FDI tăng thêm và vốn góp và mua cổ phần, mà còn giảm về vốn đăng ký và về số lao động của các doanh nghiệp (DN) đăng ký mới; số DN quay trở lại hoạt động và số vốn đăng ký bổ sung vào nền kinh tế (lần đầu tiên sau hàng thập kỷ, số lượng DN rút lui khỏi thị trường lớn hơn số DN đăng ký thành lập mới; tính chung 4 tháng đầu năm, cả nước có 37,6 nghìn DN đăng ký thành lập mới, giảm 13,2% về số DN, giảm 17,9% về vốn đăng ký và giảm 29,7% về số lao động và giảm 5,5% về vốn bình quân/doanh nghiệp so với cùng kỳ năm trước.
Theo Tổng cục Thống kê, khoảng 42% số DN được khảo sát gặp khó khăn trong kinh doanh quý I-2020; và 25,9% số DN dự báo kinh doanh trong quý II-2020 sẽ khó khăn hơn quý I-2020. Theo kết quả khảo sát nhanh gần 130.000 DN do Bộ Kế hoạch và Đầu tư tiến hành cuối tháng 4-2020, khoảng 86% DN bị ảnh hưởng tiêu cực bởi dịch Covid-19; doanh thu dự kiến 4 tháng đầu năm 2020 giảm mạnh xuống còn khoảng 70% so cùng kỳ năm 2019; trên 45% số DN đang bị thiếu hụt nguồn vốn cho sản xuất kinh doanh.
Nhiều DN buộc phải sử dụng các biện pháp cắt giảm tiền lương và lao động; trong 4 tháng đầu năm 2020, số DN đăng ký tạm ngừng kinh doanh có thời hạn tăng 33,6% so với cùng kỳ 2019… Theo kết quả khảo sát nhanh của VCCI tiến hành cuối tháng 4, đầu tháng 5 vừa qua về thực trạng của cộng đồng DN, thì có tới 55% DN cho biết sẽ tiếp tục duy trì quy mô sản xuất hiện tại trong quý III; 22% có kế hoạch mở rộng sản xuất kinh doanh, 21% sẽ thu hẹp quy mô, tạm dừng hoạt động.
Chính phủ đã, đang và sẽ tiếp tục có nhiều chính sách hỗ trợ DN và người dân chịu ảnh hưởng của đại dịch, như chỉ đạo xây dựng, triển khai các gói hỗ trợ về tiền tệ (khoảng 300.000 tỷ đồng), gói hỗ trợ về tài khóa (khoảng 180.000 tỷ đồng), gói hỗ trợ an sinh xã hội (trên 62.000 tỷ đồng), gói hỗ trợ giá điện (khoảng 12.000 tỷ), gói hỗ trợ giá viễn thông (khoảng 15.000 tỷ đồng) và miễn giảm khoảng 20.000 tỷ đồng các loại thuế, phí, lệ phí cho doanh nghiệp, người dân. Trọng tâm và lộ trình các gói hỗ trợ được thực hiện theo thứ tự ưu tiên: Hỗ trợ an sinh xã hội, hỗ trợ tài khóa và hỗ trợ tín dụng; tập trung thực hiện các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp…
Đặc biệt, Bộ Tài chính vừa đề xuất Chính phủ trình Quốc hội Dự thảo Nghị quyết về một số chính sách Thuế thu nhập doanh nghiệp nhằm hỗ trợ, phát triển DN nhỏ và siêu nhỏ tại kỳ họp Quốc hội tháng 5-2020 tới. Theo đó, áp dụng thời gian thực hiện chính sách miễn giảm thuế thu nhập cho DNNVV ngay từ ngày 1-7-2020, thay vì ngày 1-1-2021 như đề xuất trước đó.
Tiến sĩ Nguyễn Minh Phong
Dự kiến thuế suất với DN nhỏ và siêu nhỏ từ 15-17%, tùy thuộc vào quy mô doanh thu và số lượng lao động của DN; cụ thể: Thuế thu nhập doanh nghiệp sẽ giảm còn 15% áp dụng đối với DN có tổng doanh thu năm dưới 3 tỷ đồng và có số lao động tham gia bảo hiểm xã hội bình quân năm không quá 10 người. Còn thuế suất 17% áp dụng đối với DN có tổng doanh thu năm từ 3 tỷ đồng đến dưới 50 tỷ đồng và có số lao động tham gia bảo hiểm xã hội bình quân năm không quá 100 người… Riêng những DN được thành lập mới từ hộ kinh doanh sẽ được miễn 2 năm thuế thu nhập doanh nghiệp kể từ khi có lãi.
Nếu dự thảo Nghị quyết trên được thông qua, sẽ có khoảng 700.000 DN, chiếm khoảng 93% tổng số DN trong cả nước, được hưởng lợi. Đồng thời, thu nhập ngân sách Nhà nước sẽ giảm khoảng 15.500 tỷ đồng mỗi năm. Trong đó, giải pháp miễn thuế trong vòng 2 năm đối với doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ chuyển đổi từ hộ kinh doanh khoảng 2.900 tỷ đồng mỗi năm, giải pháp giảm thuế suất cho doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ khoảng 12.600 tỷ đồng mỗi năm. Bộ Tài chính cũng đang lấy ý kiến góp ý các bộ, ngành về việc giảm 70% mức thu lệ phí đăng ký DN; giảm 67% mức phí công bố thông tin DN… Tổng số phí, lệ phí cắt giảm trong thời gian còn lại của năm 2020 khoảng 500 tỷ đồng.
Những điều chỉnh ưu đãi tài chính trên là phù hợp tinh thần “doanh nghiệp nhỏ và vừa được áp dụng mức thuế suất Thuế thu nhập doanh nghiệp thấp hơn mức phổ thông” được khẳng định trong Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa đã có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2018. Việc triển khai sớm quy định này trong thực tế hậu Dịch Covid-19 là cần thiết nhằm hỗ trợ DNNVV có thêm nguồn lực tài chính bổ sung vào nguồn vốn tiếp tục thúc đẩy DNNVV phát triển và mở rộng sản xuất kinh doanh; phù hợp với xu hướng phát triển và các cam kết, thông lệ quốc tế; qua đó, góp phần nâng cao khả năng cạnh tranh của DN và tăng việc làm cho người lao động…
Đại dịch Covid-19 là thảm họa và thách thức chưa từng có cho nhân loại và đòi hỏi toàn thế giới, cũng như mỗi quốc gia những hành động phản ứng chính sách mới, cần thiết, quyết liệt và hiệu quả, nhằm cả 2 mục tiêu: Kiểm soát dịch bệnh và duy trì động lực phát triển kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội. Miễn giảm Thuế thu nhập doanh nghiệp là một trong những công cụ trọng tâm hỗ trợ mạnh mẽ đa mục tiêu và được cộng đồng DN chờ đợi nhiều nhất; bởi vậy, cần sớm được thông qua, triển khai hiệu quả trên thực tế, để tạo cơ hội bứt phá mới cho kinh tế Việt Nam thời hậu Covid-19.