Hàng trăm hecta đất bị bỏ hoang
Xã Quảng Phong có hơn 200 hecta đất nông nghiệp lấy nước phụ thuộc vào trạm bơm Cầu Trào. Những năm trước đây, trạm bơm này đã chủ động được lượng nước tưới, đảm bảo cho người dân gieo cấy đúng thời vụ, đảm bảo năng xuất cao nhất của cây trồng.
Đầu năm 2018, UBND huyện Quảng Xương phê duyệt dự án Nâng cấp trạm bơm và hệ thống kênh cấp, kênh tưới chính trạm bơm cầu Trào. Những tưởng với việc đầu tư, nâng cấp hệ thống tưới tiêu sẽ giúp phục việc trồng trọt của người đân nơi đây trở nên thuận lơi. Thế nhưng khi dự án thực hiện xây dựng được khoảng 80% khối lượng thì dừng thi công. Chính việc này được cho là nguyên nhân khiến hơn 200 hecta lúa của người dân rơi vào tình cảnh thiếu nước.
Nhiều cánh đồng của người dân bỏ hoang nhiều tháng nay vì thiếu nước.
Ghi nhận tại địa phương cho thấy, hơn 200 hecta lúa của người dân ở các thôn Đồng Thanh, Tri Hòa, Bái Vàng,… bị khô hạn phải bỏ hoang, nhiều diện tích lúa còn lại được người dân gieo xạ đang “chết dần” vì thiếu nước. Quan sát thực tế, hầu hết các mương nước ở đây đều đã khô cạn, mặt ruộng nứt toác, cây lúa đã gieo cấy vì thế mà cong keo, cháy rụi vì thiếu nước.
Nhiều diện tích đất được người dân cày bừa xong nhưng không thể gieo cấy vì mặt ruộng khô cằn không có nước. Nhiều luống mạ của người dân đành cho đi hoặc để cho bò ăn.
Ông Bùi Sỹ Tâm, thôn Đồng Thanh, xã Quảng Phong, Quảng Xương bức xúc: “Trước đây khi trạm bơm Cầu Trào còn hoạt động bình thường thì vào thời điểm hiện tại những cánh đồng lúa này đã được người dân chúng tôi cấy xong. Từ khi trạm bơm được chính quyền đầu tư xây mới đến nay cũng là lúc những cánh đồng này bị thiếu nước, cây lúa sinh trưởng kém dẫn đến mất mùa khiến bà con chán nản, đành bỏ ruộng. Gia đình tôi có 9 sào ruộng nhưng chỉ cấy được 6 sào ở vùng trũng sâu, còn 3 sào còn lại đành bỏ hoang cho cỏ mọc vì thiếu nước”.
Ngoài diện tích lúa tại thôn Đồng Thanh bị bỏ hoang vì thiếu nước phóng viên cũng ghi nhận tình trạng tương tự tại một số cánh đồng lúa ở các thôn Tri Hòa, Bái Vàng, Khang Thịnh, Chính Trung, Đông Đa,… của xã Quảng Phong.
Nhìn cánh đồng khô khốc, bỏ hoang vì thiếu nước, bà Nguyễn Thị Thanh, thôn Tri Hòa tiếc ngẩn ngơ, xen lẫn uất nghẹn: “ Hiện tại gia đình tôi có 8 sào đất lúa, vào vụ Đông Xuân năm trước gia đình tôi cấy chỉ được 4 sào, 4 sào còn lại bỏ hoang. Đến vụ này chúng tôi phải dậy từ 3-4 giờ sáng để ra đồng đào hố, vét nước nhưng cũng chỉ đủ cấy được 5 sào, lúa sống hay chết thì bây giờ chúng tôi cũng đành phó mặc cho ông trời, 3 sào còn lại đã làm đất xong nhưng không có nước cấy đành bỏ lại.
Lúa đã gieo cấy bị khô hạn, đất đai nứt nẻ vì không có nước
Bao nhiêu tiền bạc thuê máy cày bừa, tiền mua giống đành bỏ đi, tiếc lắm nhưng không thể làm gì được. Người dân chúng tôi thấp cổ bé họng, nhiều lần phản ánh lên chính quyền địa phương nhưng đến nay trạm bơm vẫn bị một cá nhân đóng cửa để xiết nợ nhà thầu phụ. Việc làm đó khiến bao hộ gia đình chúng tôi đành bỏ hoang ruộng lúa”.
Trao đồi về vấn đề này ông Cao Tiến Lương, chủ tịch UBND xã Quảng Phong, Quảng Xương cho biết: “Tính đến tháng 6/2019 toàn xã có hơn 200 hecta ở các thôn Đồng Thanh, Tri Hòa, Bái Vàng, Khang Thịnh, Chính Trung, Đông Đa,… trên tổng số 358 ha đất nông nghiệp của 7 thôn bị bỏ hoang vì thiếu nước tưới.
Nhiều tháng nay, hệ thống kênh cấp, kênh tưới luôn trong tình trạng khô hạn.
Trước đây khi trạm bơm Cầu Trào còn hoạt động thì nhu cầu nước tưới cho hơn 200 hecta lúa ở các thôn được đáp ứng đầy đủ, cho năng suất cao. Tuy nhiên đến tháng 6/2018, huyện Quảng Xương cho xây mới trạm bơm cầu Trào và hệ thống kênh dẫn, không hiểu vì lý do gì mà đến nay dự án bị dở dang, trạm bơm bị hộ gia đình ông Nguyễn Hữu Nhương xã Quảng Hòa đóng cửa để xiết nợ nhà thầu phụ là ông Bùi Văn Đảng (trú tại huyện Quảng Xương).
Nhiều người dân và các hộ gia đình có đất nông nghiệp phụ thuộc vào nguồn nước từ kênh Cầu Trào bức xúc, nhiều lần tập trung đông người để phản ánh lên chính quyền địa phương. Nếu trạm bơm này không được hoàn thành và giải quyết những vấn đề có liên quan để đưa vào sử dụng thì hơn 200 hecta dất nông nghiệp của địa phương có nguy cơ bỏ hoang lâu dài”.
Trạm bơm thành “vật thế chấp”
Theo tìm hiểu, năm 2018, UBND huyện Quảng Xương phê duyệt dự án Nâng cấp trạm bơm và hệ thống kênh cấp, kênh tưới chính trạm bơm cầu Trào xã Quảng Phong, huyện Quảng Xương, tỉnh Thanh Hóa với tổng mức đầu tư hơn 4,9 tỷ đồng gồm công trình trạm bơm đầu mối và tuyến kênh tưới dài 1,6km. Sau khi hoàn thành và đưa vào sử dụng, trạm bơm sẽ cung cấp nước tưới cho hơn 200 hecta nông nghiệp của xã Quảng Phong và một phần xã Quảng Hòa.
Trạm bơm Cầu Trào bị ông Nhương xiết nợ.
Đơn vị trúng thầu dự án này là Công ty Cổ phần Phan Anh (Công ty Phan Anh). Sau đó, công ty Phan Anh đã ký hợp đồng nhân công và thiết bị với ông Bùi Văn Đảng để thi công dự án. Khi dự án thi công được 40% khối lượng công trình, ông Đảng đã dùng danh nghĩa cán bộ kỹ thuật của Công ty Phan Anh để vay mượn tiền một số hộ dân ở xã Quảng Phong, và ông Nguyễn Hữu Nhương xã Quảng Hòa với số tiền hơn 200 triệu đồng (bằng giấy viết tay và dùng trạm bơm để thế chấp cho khoản này) với lý do dùng cho việc mua vật liệu xây dựng, trả nhân công và trang thiết bị của trạm bơm. Bên cạnh đó ông Đảng cũng chiếm đoạt của Công ty Phan Anh 1,7 tỷ đồng tiền tạm ứng trước đó rồi bỏ trốn. Trạm bơm phục vụ hơn 200 hecta thản nhiên trở thành “vật thế chấp” khiến hơn 200 hecta đất nông nghiệp của người dân phải bỏ hoang vì thiếu nước.
Sau khi nhận được hàng loạt phản ánh của người dân, từ ngày 7/1/2019 đến ngày 16/5/2019 UBND xã Quảng Phong gửi nhiều văn bản kiến nghị lên UBND huyện Quảng Xương sớm có biện pháp kịp thời, hoàn tất khối lượng công trình và giải quyết những tranh chấp có liên quan, sớm đưa trạm bơm vào hoạt động phục vụ nhu cầu giải phóng đất và gieo trồng đúng thời vụ.
Lý do tại sao huyện Quảng Xương đến nay vẫn chưa có biện pháp xử lý triệt để, khiến hàng trăm hecta đất nông nghiệp của người dân đứng trước nguy cơ mất trắng. PlVN sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc ở các kỳ tiếp theo.