Cam chỉ trồng được vùng đất Xã Đoài
Cam Xã Đoài được trồng tại xã Nghi Diên, huyện Nghi Lộc, Nghệ An có đặc điểm vỏ mịn, mỏng đều và có mùi hương thơm dịu. Ruột cam vàng óng ánh, vị ngọt thanh khó thấy ở giống cam khác. Khi cắt ra, cam có màu vàng óng, nước chảy ra như mật ong, mùi thơm dịu.
Ông Nguyễn Văn Thọ cho biết, còn sót lại một ít cam nhưng cố gắng giữ để bán Tết mong vớt vát được chút ít.
Cam Xã Đoài thường ra hoa vào tiết lập Xuân và bắt đầu chín vào tháng 12 âm lịch hằng năm. Loại cam này rất kén thổ nhưỡng, chỉ được trồng trên đất ở xã Nghi Diên mới có mùi hương và vị ngọt như vậy. Nếu đưa đi nơi khác trồng chất lượng cam sẽ không được như trồng tại đây. Loại cam này được xem là đặc sản dùng để “tiến vua”. Cam vùng Xã Đoài cũng được mệnh danh là loại cam nức tiếng cả nước.
Rồi tôi chợt nhớ lời bài hát "Ai vô xứ Nghệ" có câu: “Ai đi vô nơi đây, xin dừng chân Xứ Nghệ… Khoai lang vàng, Xứ Nghệ càng nhai kỹ càng bùi/ Cam Xã Đoài Xứ Nghệ, càng chín lại càng thơm”
Cũng vì vậy, khách muốn ăn một miếng cam Xã Đoài hay đặt làm quà biếu thì phải đặt trước khi những trái cam còn non. Cách bán của loại cam này cũng rất đặc biệt, khi cam được đếm quả bán. Mỗi quả cam mua tại vườn có giá từ 60 - 70.000 đồng, thậm chí trước đó tại Hội chợ cam Vinh, cam Xã Đoài được bán với giá 100.000 đồng/1 quả. Dù giá cực đắt nhưng cam tại hội chợ này chỉ bán với số lượng hạn chế.
Rơi nước mắt nhìn cảm đặc sản rụng dần
Năm nay cam Xã Đoài được mùa hơn năm trước, những cây cam trĩu quả, căng mọng, chất lượng rất tốt. Nhưng người dân chưa kịp vui mừng thì trận lũ kinh hoàng vừa qua ập về đã làm cho vựa cam nơi đây rụng dần.
“Vừa qua do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 9, nước lũ ngập đến 80cm, cả vườn cam ngâm trong nước lũ nhiều ngày liền. Sau khi lũ rút đi thì cam bắt đầu ngả vàng, thối cuống rồi rụng, rụng đến vàng gốc luôn. Xót xa lắm các chú à”, ông Nguyễn Văn Thọ (50 tuổi, trú tại xóm Yên Phúc, xã Nghi Diên) chia sẻ.
Cam gia đình ông Thọ sau trận lũ xác xơ đi nhiều.
Nhiều năm nay ông Thọ đầu tư trồng loại cam đặc sản này, chưa năm nào vườn cam lại trĩu quả, quả to đều như năm nay. Với 80 gốc, dự kiến năm nay sẽ mang lại một khoản thu nhập khá cho gia đình ăn Tết. Tuy nhiên, những ngày nước lũ bủa vây vườn cam, ông cũng đã đoán được điều gì sẽ đến.
Loại cam Xã Đoài này rất kị nước, nếu bị ngâm nước lâu ngày quả sẽ vàng rồi rụng, lũ rút đi là cam cũng bắt đầu rụng. Tôi còn sợ một số gốc sẽ chết, bây giờ vẫn đang tiếp tục rụng nữa. Tôi tính sơ sơ cũng rụng hơn 5.000 quả rồi, thiệt hại hơn 300 triệu đồng”, ông Thọ xót xa.
Cam rụng đến vàng gốc, dù đã chở nhiều xe đi đổ, hoặc ủ làm phân nhưng số cam rụng tại vườn nhà ông Thọ hiện vẫn rất nhiều. Những chùm quả nặng trĩu trên cành cũng đã chớm ngả màu vàng có khả năng sẽ thối và rụng trong những ngày tới.
Hiện tại để hạn chế cam rụng, ông Thọ rắc vôi bột phía dưới để khử phèn. Đồng thời hái những quả đã vàng để trên cành để không lây sang những quả khác.
Tại hai xóm Yên Phúc và Quyết Thắng nơi được xem là vựa cam Xã Đoài của Nghi Diên. Vườn cam của nhiều gia đình khác cũng bị ngâm trong nước lũ, và lũ vừa rút đi thì cam cũng bắt đầu rụng. Những chủ vườn cũng chỉ biết nuốt nước mắt nhặt loại đặc sản này đi đổ.
Các chủ vườn cam ở Nghi Diên, Nghi Lộc cho biết, năm nay cam Xã Đoài được mùa.
Tuy nhiên trong đợt ảnh hưởng hoàn lưu bão số 9, nhiều vườn cam Xã Đoài của người dân Nghi Diên đã bị thối cuống.
Hàng ngàn quả cam Xã Đoài gần cho thu hoạch chỉ trong ít ngày đã rụng vàng vườn.
Những cây cam này trước đây rất nhiều quả, song nay nó rụng gần hết, cây cũng xác xơ tiêu điều vì lũ lên nhấn chìm.
Cam rụng hư hỏng phải nhặt lại bỏ vào thùng riêng rồi đưa đi chôn.
Ông Nguyễn Văn Thọ cho biết, vườn cam của ông đã có hơn 5.000 quả bị rụng cuống hư hỏng.
Nguyễn Duy - Theo Dân Trí