Thanh tra ra hàng loạt sai phạm
Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam (Bộ Tài nguyên và Môi trường) vừa ban hành một loạt kết luận thanh tra chuyên đề về việc chấp hành các quy định của pháp luật về khoáng sản, xác định sản lượng khoáng sản khai thác thực tế tại các mỏ đá vôi, đá sét làm nguyên liệu xi măng của các doanh nghiệp trên cả nước.
Trước đó, người dân sống gần Công ty cổ phần xi măng Sông Lam đóng tại địa bàn huyện Đô Lương, Nghệ An bức xúc vì bị "tra tấn" bởi tiếng ồn và ô nhiễm từ khi nhà máy đi vào hoạt động.
Trong những kết luận này nổi lên hai doanh nghiệp là Công ty cổ phần xi măng Sông Lam và Công ty cổ phần xi măng Sông Lam 2 (thuộc tập đoàn The Vissai) đoáng tại địa bàn tỉnh Nghệ An với hàng loạt sai phạm nổi cộm.
Cụ thể, theo kết luận thanh tra số 3376/KLTTr-ĐCKS, đối với Công ty Cổ phần xi măng Sông Lam có một loạt sai phạm. Trong lĩnh vực khoáng sản, công ty này được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp 2 giấy phép khai thác khoáng sản cho phép khai thác đá vôi và đá sét làm nguyên liệu sản xuất xi măng tại 3 xã Bài Sơn, Hồng Sơn, Văn Sơn thuộc huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An.
Tuy nhiên, qua thanh tra đã phát hiện một loạt vi phạm như: Chưa hoàn thành việc thuê đất để khai thác khoáng sản theo quy định; sau 12 tháng kể từ ngày giấy phép có hiệu lực, công ty chưa tiến hành xây dựng cơ bản mỏ; chưa hoàn thành việc xin giấy phép khai thác khoáng sản ở khu vực có dự án đầu tư xây dựng công trình; chưa nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản về sản lượng đã khai thác và sử dụng thực tế hàng năm…
Đối với trường hợp Công ty Cổ phần Xi măng Sông Lam 2 (trụ sở tại huyện Anh Sơn, tỉnh Nghệ An), có 2 giấy phép khai thác khoáng sản cho phép khai thác đá vôi và đá sét làm nguyên liệu sản xuất xi măng tại xã Hội Sơn, huyện Anh Sơn.
Tại kết luận thanh tra số 3377/KLTTr-ĐCKS nêu rõ, qua thanh tra, cơ quan chức năng phát hiện doanh nghiệp này chưa hoàn thành việc điều chỉnh giấy phép khai thác khoáng sản sau khi có sự thay đổi tên tổ chức khai thác khoáng sản. Một số vị trí khai thác có chiều cao tầng khai thác, góc nghiêng sườn tầng khai thác đã vượt mức so với tính toán trong thiết kế mỏ đã được khai thác. Tại khai trường có một số vị trí đá treo sau nổ mìn, vị trí dễ trượt lở có nguy cơ mất an toàn.
Kết luận thanh tra số 3376 chỉ rõ những sai phạm tại Công ty cổ phần xi măng Sông Lam.
Quá trình xác minh về sản lượng khoáng sản khai thác thực tế so với công suất quy định trong giấy phép khai thác khoáng sản đối với khai thác đá vôi nguyên liệu trong các năm 2016, 2017, 2018, Công ty Cổ phần Xi măng Sông Lam 2 đều khai thác vượt công suất cho phép khai thác lần lượt là 528,4%; 467,89% và 477,80%... Chưa nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản đối với việc sử dụng khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường trong phạm vi diện tích đất của dự án đầu tư xây dựng công trình.
Nếu không khắc phục sẽ xử lý nghiêm
Trên cơ sở kết quả thanh tra, Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam đã lập biên bản vi phạm hành chính đối với các doanh nghiệp khai khoáng không tuân thủ quy định; đề nghị Ủy ban Nhân dân các tỉnh chỉ đạo các Sở, ngành có liên quan xem xét, xử phạt theo thẩm quyền; đôn đốc các tổ chức, doanh nghiệp khai thác đá vôi là đối tượng thanh tra thực hiện đầy đủ các nội dung theo kết luận thanh tra…
Riêng trường hợp Công ty Sông Lam 2, ngoài trách nhiệm hoàn thiện thủ tục, Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam yêu cầu doanh nghiệp tổng hợp sổ sách, chứng từ liên quan tới hoạt động khai thác và sử dụng khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường…từ khi khai thác đến nay, nộp về Ủy ban Nhân dân tỉnh Nghệ An để tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản; nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản đối với khối lượng đá vôi làm vật liệu xây dựng đã thu hồi.
Kết luận thanh tra số 3377 đối với những sai phạm của Công ty cổ phần xi măng Sông Lam 2.
Tương tự, đối với Công ty Cổ phần xi măng Sông Lam (doanh nghiệp từng bị Sở Tài nguyên và Môi trường Nghệ An đề nghị xử phạt do vi phạm quy định bảo vệ môi trường trong năm 2017 và 2019), đoàn thanh tra yêu cầu không tiến hành thu hồi đá vôi tại khu vực nằm ngoài diện tích của các dự án xây dựng công trình đã được phê duyệt; lập báo cáo tổng hợp về sản lượng đã khai thác và sử dụng thực tế hàng năm…
Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam cũng yêu cầu trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày ban hành kết luận thanh tra, các doanh nghiệp trên phải có trách nhiệm khắc phục các tồn tại, vi phạm, báo cáo Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam, Ủy ban Nhân dân các tỉnh kết quả thực hiện bằng văn bản về kết quả thực hiện.
Trường hợp công ty này không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ, Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam sẽ xử lý hoặc kiến nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý theo quy định.