Ngày 31/3 tới, hơn 35 triệu cử tri sẽ tham gia cuộc bầu cử Tổng thống Ukraine, thử thách với lá phiếu đầu tiên của Tổng thống đương nhiệm Petro Poroshenko kể từ khi ông lên cầm quyền năm 2014 sau làn sóng biểu tình ủng hộ phương Tây. Tuy nhiên, hàng triệu cử tri tại khu vực miền Đông Ukraine sẽ không thể hoặc không sẵn sàng đi bỏ lá phiếu của họ.
Ba ứng cử viên hàng đầu trong cuộc bầu cử Tổng thống Ukraine 2019, từ trái sang: Yulia Tymoshenko, Volodymyr Zelenskiy và Tổng thống Petro Poroshenko. Ảnh: Unian
Có tới 44 ứng cử viên đăng ký chạy đua tới ghế Tổng thống Ukraine, nhưng chỉ có ba gương mặt được đánh giá là tiềm năng nhất, gồm Tổng thống đương nhiệm Petro Poroshenko, “Bà đầm thép” Yulia Tymoshenko và gương mặt "lạ" của chính trường, Volodymyr Zelenskiy.
Gương mặt sáng giá gây ngạc nhiên lớn nhất của mùa bầu cử này tại Ukraine là Volodymyr Zelenskiy, nam diễn viên hài nổi tiếng với các chương trình truyền hình và bình luận chính trị xoáy vào hệ thống chính quyền của Ukraine.
Ở một đất nước bị chia rẽ bởi cuộc xung đột vũ trang, đa số người Ukraine đã cảm thấy mệt mỏi và mất tin tưởng vào những chính trị gia truyền thống, từ đó họ dành niềm hy vọng cho một gương mặt hoàn toàn mới trên chính trường.
Chính đảng của ông Zelenskiy là đảng Sluha Narodu (Đầy tớ của nhân dân) được đặt tên theo đúng show truyền hình của ông. Vài tháng trước, không mấy người tin Zelenskiy có thể lọt vào vòng hai của cuộc bầu cử.
Nhưng lúc này, diễn viên 41 tuổi đang dẫn đầu trong hầu hết các cuộc thăm dò dư luận, thậm chí còn dẫn trước từ 5-10 điểm trước hai đối thủ dày dạn kinh nghiệm chính trường Yulia Tymoshenko và Petro Poroshenko. Hãng tin Reuters cho biết ông Zelenskiy hiện giành được khoảng 25% sự ủng hộ của cư tri, so với ông Poroshenko gần 17% và bà Tymoshenko trên 18%.
Người dân tập trung ủng hộ bà Tymoshenko (ảnh trong áp phích) ở Đông Ukraine. Ảnh: Getty Images
Phe chỉ trích nghi ngờ đứng đằng sau Volodymyr Zelenskiy là nhà tài phiệt quyền lực Ihor Kolomoisky, trong khi những người ủng hộ trông đợi ông, với tư cách là một người gốc đông nam Ukraine, nói tiếng Nga, có thể xúc tiến các cuộc đàm phán ngoại giao với Moskva nhằm tìm giải pháp kết thúc cuộc xung đột ở Đông Ukraine.
Trong khi đó, lãnh đạo đảng Liên minh Toàn Ukraine, bà Tymoshenko đứng ngay trên Tổng thống Poroshenko theo các kết quả thăm dò dư luận. Bà Tymoshenko từng hai lần giữ cương vị thủ tướng dưới các đời tổng thống khác nhau vào năm 2005, 2007. Bà chịu thất bại trước ông Poroshenko trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2014, nhưng lần này tình thế có vẻ đã khác.
Là người theo chủ nghĩa dân túy, bà Tymoshenko đặt cơ sở chiến lược của mình ở khu vực nông thôn và tập trung vào những vấn đề sát sườn với người lao động như giá gas tăng cao, các kế hoạch nhằm thúc đẩy kinh tế, xóa bỏ những chính sách gây tranh cãi của ông Poroshenko, trong đó có cải cách y tế gần đây. Bà Tymoshenko cũng thiết lập quan hệ với các cộng đồng ngoại giao Mỹ và tự xây dựng hình ảnh một ứng cử viên thân phương Tây thông qua các hoạt động chống gian lận, tham nhũng thời kỳ trong và sau Cách mạng Cam.
Uy tín Tổng thống đương nhiệm Poroshenko đã sụt giảm mạnh. Ảnh: Reuters
Với người dân Ukraine, vốn chỉ một lần bầu lại một tổng thống đương nhiệm trong gần 30 năm qua, Tổng thống Petro Poroshenko đang có tỉ lệ phản đối cao nhất so với bất cứ ứng cử viên nào khác. Giá gas tăng vọt cộng với những chính sách xa lánh khu vực miền Đông đã làm khó chiến dịch tranh cử của vị tổng thống xuất thân là một tỉ phú sôcôla, chưa kể vụ bê bối liên quan đến các cộng sự thân tín của ông đang bị phơi bày.
Tuy vậy, bất chấp những tranh cãi, một số đồng minh phương Tây vẫn hy vọng ông Poroshenko sẽ thắng cử vì những chính sách của ông được cho là tích cực nhất trong việc đưa Ukraine đi theo các “lý tưởng” phương Tây. Kể từ khi bắt đầu nhiệm kỳ thứ nhất, ông Poroshenko đã thực hiện các chính sách tăng cường sử dụng tiếng Ukraine thay vì tiếng Nga, thúc đẩy hình thành một Nhà thờ Chính thống giáo Ukraine độc lập và kêu gọi ủng hộ phương Tây trong các lệnh trừng phạt chống Nga.
Theo kế hoạch, trên 976 quan sát viên quốc tế sẽ theo dõi cuộc bầu cử ngày 31/3 tại Ukraine. Nếu không có ứng cử viên nào đạt được trên 50% phiếu bầu, cuộc bầu cử sẽ bước sang vòng hai vào ngày 21/4, với cuộc đấu giữa hai ứng cử viên dẫn đầu vòng 1.
Theo Báo Tin tức/Phapluatplus