Hiểu đúng về mỹ phẩm
Theo Dược sĩ CK I Ngô Mỹ Hạnh (công tác tại Sở Y tế TP Hồ Chí Minh), mỹ phẩm được hiểu là một chất hay chế phẩm được sử dụng để tiếp xúc với những bộ phận bên ngoài cơ thể con người (da, hệ thống lông tóc, móng tay, móng chân, môi và cơ quan sinh dục ngoài) hoặc răng và niêm mạc miệng... với mục đích chính là làm sạch, làm thơm, thay đổi diện mạo, hình thức, điều chỉnh mùi cơ thể, bảo vệ cơ thể hoặc giữ cơ thể trong điều kiện tốt.
Cũng theo Dược sĩ Hạnh, đặc tính của mỹ phẩm là tạo nên các ảnh hưởng, hiệu quả không vĩnh viễn và cần phải sử dụng thường xuyên để duy trì hiệu quả. Các sản phẩm điều chỉnh vĩnh viễn, phục hồi hoặc làm thay đổi chức năng cơ thể bằng cơ chế miễn dịch, trao đổi chất hoặc cơ chế dược lý không được phân loại là mỹ phẩm. Sản phẩm có đường dùng uống, tiêm hoặc tiếp xúc với những phần khác của cơ thể (ví dụ: Màng nhầy của đường mũi, bộ phận sinh dục trong…) thì không được phân loại là mỹ phẩm.
Mỹ phẩm có thể hiểu là vậy, tuy nhiên, thời gian gần đây, nhiều khách hàng khi đăng nhập vào website của nhà thuốc Long Châu (https://nhathuoclongchau.com/ - thuộc Công ty CP Dược phẩm FPT Long Châu) để tìm kiếm sản phẩm đã vô cùng bối rối khi thấy thông tin giới thiệu về một số sản phẩm mỹ phẩm đang được quảng cáo có dấu hiệu thổi phồng công dụng, không đúng bản chất của sản phẩm, bao gồm cả sản phẩm ngoại nhập và nội địa.
Một nhà thuốc Long Châu (thuộc FPT Long Châu) tại Quận 3, TP Hồ Chí Minh
Cụ thể, đối với sản phẩm Megaduo Gel (loại 15g) - đây là sản phẩm mỹ phẩm có công dụng: Ngừa mụn trứng cá, ngừa thâm, dưỡng da, do Công ty TNHH MTV Dược - Mỹ phẩm Gamma (tên cũ: Doanh nghiệp tư nhân Sản xuất Hóa Mỹ phẩm Gam Ma) sản xuất và chịu trách nhiệm đưa ra thị trường. Tuy nhiên, thông qua website quảng cáo của nhà thuốc Long Châu, sản phẩm này lại trở thành “Gel trị mụn và vết thâm”.
Sản phẩm mỹ phẩm nhưng được quảng cáo gây nhầm lẫn giống thuốc chữa bệnh
Trên website https://nhathuoclongchau.com, sản phẩm Megaduo Gel được mô tả như sau: “Gel trị mụn và vết thâm Megaduo Gel là một ứng cử viên hoàn hảo trong việc điều trị các vết thâm sau mụn, và phát huy hiệu quả xử lý các dạng mụn bằng cách làm khô cồi mụn, ngăn ngừa các loại mụn viêm, mụn trứng cá và các đốm hắc tố hình thành sau quá trình điều trị mụn. Khi sử dụng gel trị mụn, bạn sẽ không cần phải lo lắng về những tác dụng phụ như đỏ da, bong tróc các vùng da sử dụng gel hay cảm giác nóng rát... Dòng sản phẩm này sẽ ức chế, tiêu diệt các vi khuẩn tồn tại trong nhân mụn và các nang tiết bã nhờn, giải quyết các vấn đề từ gốc gây hình thành mụn, mặt khác lại đẩy các nhân mụn ẩn sâu dưới da”.
Doanh nghiệp sản xuất đã xác nhận Megaduo Gel là sản phẩm mỹ phẩm, không phải thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh
Tương tự, một sản phẩm khác có tên Gamma Chemicals Pte (cũng của Công ty TNHH MTV Dược - Mỹ phẩm Gamma sản xuất và chịu trách nhiệm đưa ra thị trường) vốn là sản phẩm mỹ phẩm, có công dụng: Dưỡng da, ngừa mụn, ngừa thâm do mụn để lại. Tuy nhiên, khi tìm hiểu trên website https://nhathuoclongchau.com thì sản phẩm này lại được giới thiệu là “Kem trị mụn Gamma Chemicals Pte”.
Dầu gội “hóa” dược phẩm điều trị bệnh lý?
Không riêng gì mỹ phẩm ngừa mụn, một số sản phẩm liên quan đến chăm sóc tóc và da đầu cũng được nhà thuốc Long Châu "cường điệu hóa" công dụng trở thành sản phẩm điều trị bệnh lý.
Nazorel Shampoo Ketoconazole là dầu gội nhưng trên website của FPT Long Châu lại quảng cáo và giới thiệu công dụng như thuốc chữa bệnh
Đơn cử, với sản phẩm “Gel dùng ngoài Nazorel Shampoo Ketoconazole” là dầu gội đầu, có công dụng: Hỗ trợ điều trị mẫn ngứa da đầu do gàu và nấm, viêm da; Giúp làm sạch da đầu, kháng viêm.
Đây là những thông tin do nhà sản xuất và đơn vị chịu trách nhiệm đưa ra thị trường công bố trên phiếu thông tin của sản phẩm nhưng không hiểu lý do gì khi quảng cáo trên website của nhà thuốc Long Châu lại được giới thiệu là “Dầu gội trị gàu”.
Ngoài công dụng nêu trên, nhà thuốc Long Châu còn tự giới thiệu thêm một số tính năng đặc biệt cho sản phẩm như: Không kích ứng da, trị nấm, trị gàu.
Hay như sản phẩm “Redwin Tea Trea Shampoo” và “Redwin Coal Tar Shampoo” (hàng nhập khẩu từ Úc), đều là dầu gội đầu, có công dụng ghi trên bao bì sản phẩm như sau: Giúp làm sạch da đầu, cân bằng độ ẩm, phục hồi, làm mềm mượt và giúp tóc chắc khỏe… Khi quảng cáo trên website của nhà thuốc Long Châu, sản phẩm này lại trở thành dầu gội trị gàu và trị nấm.
“Redwin Tea Trea Shampoo” và “Redwin Coal Tar Shampoo” đều là dầu gội đầu nhưng qua website quảng cáo của FPT Long Châu, 2 sản phẩm này có tác dụng điều trị bệnh lý như thuốc chữa bệnh
Đặc biệt, đối với sản phẩm Redwin Coal Tar Shampoo, ngoài công dụng làm sạch và cân bằng độ ẩm cho da đầu; Làm mềm mượt giúp tóc chắc khỏe; Ngăn ngừa gàu, kiểm soát tốt bã nhờn… thì trên website của nhà thuốc Long Châu còn giới thiệu thêm công dụng: Điều trị da đầu bị viêm tiết bã, gàu, ngứa, chàm, vảy nến, eczema, nấm và các bệnh về da dầu… khiến không ít người nhầm tưởng sản phẩm này là thuốc chữa bệnh.
FPT Long Châu đang vi phạm luật quảng cáo?
Trước những thông tin quảng cáo "thổi phồng" như vậy, liệu việc chấp hành quy định pháp luật về quảng cáo đã được FPT Long Châu tuân thủ nghiêm hay "cố tình" bỏ ngỏ?
Theo Luật sư Võ Tấn Lộc (Công ty Luật TNHH MTV Long Phan PMT - Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh): Nghị định 181/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Quảng cáo; Trong đó, quy định về quảng cáo mỹ phẩm phải có các nội dung sau: Tên mỹ phẩm; Tính năng, công dụng của mỹ phẩm; Tên, địa chỉ của tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm đưa sản phẩm ra thị trường; Các cảnh báo theo quy định của các hiệp định quốc tế; Đặc biệt, không được quảng cáo mỹ phẩm gây hiểu nhầm sản phẩm đó là thuốc…
Còn Công văn 1609/QLD-MP của Cục Quản lý Dược - Mỹ phẩm (Bộ Y tế) về hướng dẫn phân loại mỹ phẩm và công bố tính năng mỹ phẩm cũng nêu rõ: Đối với sản phẩm là dầu gội thì một số từ, cụm từ sẽ không được chấp nhận trong việc công bố tính năng mỹ phẩm như: Loại bỏ gàu vĩnh viễn; Phục hồi tế bào tóc/nang tóc; Làm dày sợi tóc; Chống rụng tóc; Kích thích mọc tóc.
Các từ mang ý nghĩa chữa cho khỏi như “trị”, “điều trị”, “chữa trị” đều không được chấp nhận trong việc công bố tính năng cũng như đặt tên sản phẩm mỹ phẩm.
Do đó, việc quảng cáo cho sản phẩm không đúng bản chất của sản phẩm hoặc cường điệu hóa công dụng của sản phẩm, dễ gây hiểu nhầm cho khách hàng trong việc lựa chọn sản phẩm là có dấu hiệu vi phạm pháp luật về quảng cáo.
Rất nhiều sản phẩm mỹ phẩm được quảng cáo với các từ, cụm từ dễ gây hiểu nhầm cho khách hàng
Liên quan đến việc quảng cáo mỹ phẩm trên website https://nhathuoclongchau.com/, phóng viên đã có buổi trao đổi với đại diện Công ty CP Dược phẩm FPT Long Châu (FPT Long Châu) về vụ việc.
Tại buổi làm việc, bà Lam Thi và Huỳnh Anh - phụ trách truyền thông của FPT Long Châu xác nhận, website có tên miền https://nhathuoclongchau.com/ đúng là của FPT Long Châu. Còn vấn đề liên quan đến hoạt động quảng cáo mỹ phẩm trên website, bà Lam Thi cho biết những thông tin này do nhà sản xuất cung cấp; Trường hợp thông tin chưa đúng thì sẽ cho kiểm tra và chỉnh sửa lại.
Thông tin là vậy, tuy nhiên, theo ghi nhận của phóng viên, sau buổi làm việc cho đến thời điểm hiện tại, những thông tin quảng cáo sản phẩm với các từ, cụm như “trị”, “điều trị”, “đặc trị” đối với mỹ phẩm vẫn đang được FPT Long Châu sử dụng, không có dấu hiệu của việc điều chỉnh, hay chỉnh sửa thông tin quảng cáo cho phù hợp với quy định của pháp luật.
Cũng theo tìm hiểu, phóng viên được biết, bên cạnh việc quảng cáo mỹ phẩm có dấu hiệu thổi phồng công dụng, thời gian qua, một số nhà thuốc thuộc hệ thống nhà thuốc Long Châu tại TP Hồ Chí Minh có tình trạng bán thuốc điều trị COVID-19 không cần đơn của bác sĩ, bất chấp những cảnh báo của Ban Chỉ đạo quốc gia Phòng chống dịch COVID-19 về hệ luỵ sức khỏe cộng đồng khi sử dụng tràn lan thuốc chứa Molnupiravir.
FPT Long Châu là đơn vị trực thuộc Công ty Cổ phần Bán lẻ Kỹ thuật số FPT - thành viên Tập đoàn FPT.
Trên thị trường, FPT Long Châu đang là một trong những chuỗi bán lẽ dược phẩm có hệ thống trải dài khắp cả nước, với hơn 400 nhà thuốc tại các tỉnh, thành của Việt Nam (số liệu của FPT Long Châu năm 2021). |
Trọng Vũ - TTTĐ