Dự án đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội: Khó về đích do vướng mặt bằng?

Tiến độ tổng thể dự án đạt 60,8%

Ông Nguyễn Cao Minh, Trưởng ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội (BQLĐSĐTHN), đơn vị đại diện chủ đầu tư dự án (DA) đường sắt đô thị Nhổn – ga Hà Nội cho biết, DA này đặt mục tiêu đưa vào vận hành vào khoảng tháng 4/2021. Hiện nay tiến độ DA cơ bản đúng tiến độ nhưng nếu công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) thời gian tới chậm sẽ ảnh hưởng đến tiến độ DA.

Đến nay, đoạn trên cao 8,5km (từ Nhổn - Cầu Giấy) đã lắp đặt xong đường ray chạy tàu, lan can. Nhà thầu đang tập trung thi công hoàn thiện nhà ga, lắp đặt thiết bị thông gió, phòng cháy, mái che. Một số ga trên cao bắt đầu làm cầu thang dẫn từ hè đường lên ga trung chuyển.

Đoạn đi ngầm (4km, từ Kim Mã - ga Hà Nội) đang thi công đào ngầm các ga, đổ bản kết cấu bê tông bản đỉnh, bản trung chuyển giữa hai tầng ga. Dự kiến đến quý IV/2020 mới đưa máy đào đường hầm từ Đức về để thi công. 

“Hết quý I/2020, tiến độ tổng thể DA đạt 60,8%, riêng tiến độ đoạn trên cao đạt 71,3%. Trong đó, hiện đã hoàn thành gói thầu xây dựng đoạn tuyến trên cao và gói thầu công trình hạ tầng kỹ thuật Depot” - đại diện BQLĐSĐTHN cho biết.

Theo ông Minh, từ giữa quý I/2020 đến nay, việc huy động nhân sự, thiết bị DA bị chậm trễ. Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, gần 20 chuyên gia tư vấn, quản lý DA ở châu Âu, Hàn Quốc chưa thể trở lại DA, khiến thiếu hụt nhân sự chuyên gia. Việc sản xuất, nhập khẩu thiết bị, vật tư cũng bị chậm do hầu hết thiết bị được sản xuất, nhập khẩu từ châu Âu. Việc này ảnh hưởng lớn đến tiến độ triển khai các gói thầu và DA. Ở trong nước, công tác huy động công nhân và cung ứng vật tư thiết bị cũng bị ảnh hưởng do dịch bệnh.

Một khó khăn khác là công tác đào tạo nhân lực để khai thác, vận hành DA cũng đang bị chậm so với kế hoạch. Theo đại diện Công ty TNHH MTV Đường sắt Hà Nội, dự kiến đến giữa tháng 4/2020 kết thúc thời hạn nhận hồ sơ tuyển 40 người để đào tạo lái tàu. Tuy nhiên, hết thời hạn trên vẫn chưa tuyển đủ nên phải gia hạn.

Giải phóng mặt bằng quyết định tiến độ dự án

Đặc biệt, chậm GPMB đang là vướng mắc lớn nhất của DA, nguy cơ khiến DA chậm tiến độ. Từ giữa năm 2019, Hà Nội đã giao BQLĐSĐTHN xây dựng kế hoạch gỡ vướng mắc trong GPMB. Nhưng đến nay, sau gần một năm các bên nỗ lực tháo gỡ vướng mắc nhưng công tác GPMB vẫn còn ngổn ngang, khối lượng công việc lớn, nhiều vị trí chưa có mặt bằng sạch giao cho đơn vị thi công.

Theo đó, hiện còn 5/8 nhà ga trên cao thuộc địa bàn quận Bắc Từ Liêm, Nam Từ Liêm và Cầu Giấy chưa thể GPMB các vị trí làm cầu thang dẫn từ hè đường lên tầng trung chuyển nhà ga. Tại ga số 4 có 19 nhà dân nằm trong chỉ giới đường đỏ và có cột điện, cáp điện hạ thế chưa được di chuyển. Ga số 5 trùng với cổng vào của Nhà hát Quân đội, vướng đường dây điện 24kV; ga số 6 vướng cổng nhà sách, hàng quán; ga số 7 vướng phần đất một tòa nhà chung cư, 16 nhà dân; ga số 8 vướng cột điện, đường điện, cây xanh.

Cũng theo đại diện chủ đầu tư DA, đến nay phần mặt bằng nhà dân cần giải phóng chưa được kiểm đếm. “Năm 2006, khi TP Hà Nội thực hiện DA mở rộng QL32, đường Xuân Thủy đã tổ chức GPMB. Mặt bằng được giải phóng cho DA trên cũng là mặt bằng của DA đường sắt Nhổn - ga Hà Nội để tránh phải GPMB hai lần. Tuy vậy, từ đó đến nay, công trình nhà dân liên tục lấn chiếm. Khi đơn vị đề nghị GPMB, quận, phường nói không lưu hồ sơ về mặt bằng” - đại diện BQLĐSĐTHN cho biết.

Nói thêm về nội dung này, ông Trần Việt Hà, Phó Chủ tịch UBND quận Cầu Giấy cho biết, khi thực hiện DA đường QL32 trước đây đã cắm mốc chỉ giới GPMB, nhưng chưa giải phóng hết theo chỉ giới nên vẫn có trường hợp đất có sổ đỏ của nhà dân nằm trong chỉ giới. Khi cấp phép xây dựng, đất nằm trong chỉ giới mà có sổ đỏ vẫn phải cấp. Hiện nay, để GPMB làm ga phải cắm mốc, sau đó xác định trường hợp công trình nào lấn vào đất công thì tháo dỡ, còn trường hợp người dân có sổ đỏ vẫn phải đền bù.

DA đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội dài 12,5km, gồm 8,5km trên cao và 4km đi ngầm, đi qua quận Bắc Từ Liêm, Nam Từ Liêm, Cầu Giấy, Ba Đình, Đống Đa, Hoàn Kiếm. DA khởi công từ tháng 9/2010, dự kiến hoàn thành vào tháng 9/2017. Tuy nhiên, theo quyết định của TP Hà Nội phê duyệt điều chỉnh thời gian thực hiện DA đường sắt Nhổn - ga Hà Nội, đoạn tuyến trên cao dài 8,5km từ Nhổn - Cầu Giấy sẽ được đưa vào khai thác, vận hành vào tháng 4/2021; khai thác, vận hành toàn tuyến vào tháng 12/2022.