Điều này không chỉ đánh dấu bước ngoặt quan trọng đối với chiến dịch quân sự đặc biệt đang có nhiều diễn biến mới, mà còn cả với nền kinh tế xứ Bạch dương trong bối cảnh chịu nhiều sức ép từ các lệnh trừng phạt của phương Tây.
Ông Andrey Belousov (bên trái) trong một buổi làm việc với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Điện Kremlin. Ảnh: CGTN
Điểm nhấn trong cuộc cải tổ lần này là việc Tổng thống Nga Vladimir Putin thay thế Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu bằng một nhà kinh tế là ông Andrey Belousov (65 tuổi), vốn không xuất thân từ quân đội và từng là Phó Thủ tướng thứ nhất phụ trách kinh tế.
Trong khi đó, ông Sergei Shoigu được bổ nhiệm làm Thư ký Hội đồng An ninh Nga, thay ông Nikolai Patrushev - từng là lãnh đạo Cơ quan An ninh Liên bang (FSB), người sẽ "chuyển sang một công việc khác"; đồng thời kiêm nhiệm vị trí quan chức cấp phó của Ủy ban Công nghiệp - Quân sự, cơ quan giám sát tổ hợp công nghiệp quân sự của Nga. Ông Sergei Shoigu vẫn đảm nhận một vị trí có tầm ảnh hưởng trong chính quyền của Tổng thống Vladimir Putin.
Cùng với việc hoán đổi hai vị trí trọng yếu, Chính phủ Nga cũng xử lý vi phạm đối với một số quan chức quân sự.
Mới đây, Thứ trưởng Quốc phòng Nga Timur Ivanov đã bị bắt với cáo buộc nhận hối lộ 1 triệu rúp (ít nhất 10.800 USD), theo TASS. Chưa dừng ở đó, ngày 14-5 (giờ Việt Nam), người đứng đầu Tổng cục Nhân sự thuộc Bộ Quốc phòng Nga, Tướng Yuri Kuznetsov cũng đã bị bắt với tình nghi phạm tội hình sự trong giai đoạn giữ cương vị Cục trưởng Tổng cục 8 thuộc Bộ Tổng tham mưu các Lực lượng Vũ trang Nga phụ trách việc bảo vệ các bí mật của nhà nước (thuộc Bộ Quốc phòng Nga).
Bình luận về đợt cải tổ lần này, giới quan sát cho rằng, bề dày kinh nghiệm điều hành nền kinh tế cho phép ông Andrey Belousov đảm nhận tốt trọng trách xây dựng mô hình tăng trưởng mới cho nước Nga, đặc biệt là gia tăng thích ứng với các lệnh trừng phạt của phương Tây cũng như yêu cầu mới của chiến dịch quân sự đặc biệt.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov từng nhận định, ông Andrey Belousov là người phù hợp nhất để giải quyết các vấn đề kinh tế mà quân đội Nga đang đối mặt; đồng thời nhấn mạnh, lựa chọn này là vì nhu cầu “đổi mới” giữa lúc chi tiêu quân sự của Mátxcơva ngày càng tăng - từ 3% đã leo thang tới 6,7% quy mô nền kinh tế, gần mức cao nhất kể từ Chiến tranh lạnh (7,4%). Việc quản lý hoạt động kinh tế ở các khu vực xung đột cũng cần một “thuyền trưởng” có kinh nghiệm.
Trong bài phát biểu trước Hội đồng Liên bang Nga về những ưu tiên khi đảm nhận trọng trách mới, ông Andrey Belousov nêu rõ, binh sĩ nước này cần được chăm sóc tốt hơn và tiếp cận nhanh chóng với nguồn phúc lợi xã hội, đồng thời nhấn mạnh, những kế hoạch mới tập trung vào việc chăm sóc sức khỏe quân nhân, cải thiện tiền lương và các khoản trợ cấp cho binh sĩ Nga, đặc biệt là người thân của những binh sĩ đang tham gia chiến dịch quân sự đặc biệt.
Nhiều ý kiến nhận định, việc Tổng thống Vladimir Putin quyết định bổ nhiệm ông Andrey Belousov cũng cho thấy, chiến lược tiếp theo của Mátxcơva sẽ tập trung củng cố nền kinh tế thời chiến, bảo đảm nguồn lực quốc phòng để tạo tiền đề tiếp tục tập trung áp đảo Kiev trên chiến trường. Xuyên suốt nỗ lực này, dĩ nhiên phải bảo đảm được một bộ máy quân sự với chi tiêu "đầu ra" minh bạch và không có tiêu cực. Thêm vào đó, với chi phí chiến tranh ngày càng tăng, chính quyền của Tổng thống Vladimir Putin cũng phải tìm cách đạt được sự phối hợp hài hòa giữa hai khối kinh tế dân sự và quân sự. Việc chính phủ chi tiêu mạnh tay cho quân sự tuy thúc đẩy nền kinh tế Nga, nhưng có thể dẫn đến nguy cơ tăng trưởng quá nóng khi lực lượng lao động bị hạn chế khiến tiền lương và lạm phát tăng cao.
Đợt cải tổ này hoàn toàn có lý nếu xét tới tình hình chiến sự. Bản thân ông Sergei Shoigu đã đảm nhiệm trọng trách hơn một thập kỷ, với quan điểm và chiến lược dễ bị đối phương nắm bắt. Điều này càng trở nên nguy hiểm khi các lực lượng Nga đang cố gắng đạt được những bước tiến đáng kể trên chiến trường Ukraine, thông qua triển khai cuộc tấn công trên bộ xuyên biên giới với quy mô lớn nhất kể từ khi Kiev tái chiếm khu vực phía Bắc Kharkiv vào cuối mùa hè năm 2022.
Nhiều ý kiến cũng đánh giá, những điều chỉnh sẽ không ảnh hưởng tới kết cấu hệ thống quân đội Nga, bởi Tổng tham mưu trưởng Valery Gerasimov vẫn tiếp tục đảm nhận trọng trách và Mátxcơva trước mắt không có kế hoạch gì liên quan tới vị trí này - theo Người phát ngôn Điện Kremlin.
Mátxcơva tiến hành cải tổ hàng ngũ lãnh đạo quân sự Nga lúc này là hợp lý và đúng lúc. Những cách tân chắc chắn sẽ sớm tạo ra thay đổi không chỉ đối với cục diện chiến trường tại Ukraine mà cả với nền kinh tế xứ Bạch dương, vốn đang chịu nhiều sức ép từ các lệnh trừng phạt của phương Tây.
Hoàng Linh - Hà Nội mới