Tuy nhiên, tình trạng vi phạm vẫn xảy ra, việc mở bán căn hộ chung cư mini được thực hiện công khai trên nhiều website. Tình trạng này không chỉ phá vỡ quy hoạch về hạ tầng, quy mô dân số tại đô thị mà còn mang đến nhiều rủi ro cho người mua.
Đề xuất căn hộ mini tại dự án nhà ở riêng lẻ chỉ được tồn tại theo hình thức cho thuê.
Công khai mở bán
Trong vai người đi tìm mua căn hộ chung cư mini, phóng viên Kinh tế & Đô thị đã liên hệ với anh Tuyến (SĐT: 0981281xxx). Anh Tuyến cho biết, anh đang bán một dự án căn hộ chung cư mini bao gồm 20 căn, diện tích từ 24 - 25m2 tại phố An Trạch (Đống Đa, Hà Nội), mới hoàn thành cách đây gần 2 tháng. Đến nay, đã bán được hơn một nửa số sản phẩm, giá bán sau chiết khấu là 600 triệu đồng, nội thất chia thành: Khu ngủ, khu nấu ăn và nhà vệ sinh, cư dân được sử dụng thang máy chung, đóng phí dịch vụ bảo vệ, vệ sinh... 300.000 đồng/hộ/tháng.
“Hiện tại khu đất này đang có một sổ đỏ chung, cư dân về ở sẽ được ký hợp đồng mua bán và đồng sở hữu trong một sổ đỏ. Tiền điện, nước hàng tháng thì số đồng hồ riêng, nhưng chúng tôi sẽ thu theo giá chung, ví dụ tiền nước là 13.000 đồng/m3” - anh Tuyến cho hay.
Khảo sát cho thấy, nhiều website, người có nhu cầu dễ dàng tìm thấy với từ khóa “mua căn hộ chung cư mini tại Hà Nội”, với dày đặc nội dung, như: “Bán căn hộ chung cư mini tại Xã Đàn (quận Đống Đa), xây dựng trên nền đất vuông vắn rộng hơn 400m2, quy mô 7 tầng căn hộ, mỗi tầng 10 căn hộ với hệ thống gồm 2 thang bộ và 2 thang máy hiện đại tốc độ cao. Tòa nhà thiết kế tầng 1 để xe, tầng trên cùng làm tum sân phơi chung, còn lại tầng căn hộ, đầy đủ hệ thống phòng cháy chữa cháy, an ninh bảo vệ chuyên nghiệp, giá bán chỉ từ 420 triệu đồng/căn” hay “Với diện tích mặt sàn 250m2, tại phố Thái Thịnh (Đống Đa). Tòa nhà được thiết kế 7 tầng, mỗi tầng 6 căn hộ, cầu thang máy, thang bộ, nhà để xe thuộc tầng trệt, rộng rãi, thông thoáng, hệ thống giếng trời, bể ngầm, bể chứa riêng biệt, giá bán chỉ từ 480 triệu đồng/căn”...
Điều đáng quan ngại là tất cả những căn hộ này đều được xây dựng theo hình thức nhà ở riêng lẻ, nhưng bằng cách nào đó chủ nhà đã biến nó thành một dự án chung cư mini để bán. Tình trạng này đang diễn ra phổ biến không chỉ ở đô thị lớn, như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, mà đã xảy ra ở nhiều tỉnh, thành khác trên cả nước, đặc biệt là địa bàn có tiềm năng phát triển về du lịch, công nghiệp.
Nhiều hệ lụy cho công tác quản lý
Tại khoản 2 Điều 46 Luật Nhà ở quy định, trường hợp được phép xây dựng nhà ở có từ hai tầng trở lên, mỗi tầng được thiết kế, xây dựng từ hai căn hộ trở lên theo kiểu khép kín, đủ tiêu chuẩn diện tích sàn xây dựng tối thiểu, có phần diện tích thuộc sở hữu chung - riêng thì được Nhà nước công nhận quyền sở hữu đối với từng căn hộ trong nhà ở đó.
“Có thể nhận định, do bất cập từ quy định pháp luật, đã bật đèn xanh làm phát sinh tình trạng “nở rộ” nhiều công trình nhà ở riêng lẻ được thiết kế kiểu chung cư mini, nhiều tầng, nhiều căn hộ tại đô thị, khu vực nội đô trong 10 năm qua. Làm tăng áp lực lên hệ thống hạ tầng đô thị, hạ tầng xã hội, cản trở công tác quy hoạch, chỉnh trang đô thị, tạo ra những hệ lụy cho công tác quản lý Nhà nước. Vì vậy, chúng tôi đề nghị, loại căn hộ mini này nên khuyến khích dùng để cho thuê” - Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP Hồ Chí Minh Lê Hoàng Châu cho hay.
Theo chuyên gia Trần Huy Ánh - Ủy viên Thường vụ Hội KTS Hà Nội, căn hộ chung cư mini không phải là mô hình mới, quá lạ lẫm vì nhiều quốc gia phát triển trên thế giới đang cho phép tồn tại loại sản phẩm nhà ở “siêu nhỏ” này. Đơn cử như Hồng Kông (Trung Quốc), chính quyền địa phương này cho phép căn hộ với diện tích chỉ 9m2 được tồn tại ở các đô thị đông dân để phục vụ nhóm người thu nhập thấp mà không gây ra những bất ổn, do được Nhà nước quản lý một cách chặt chẽ từ khâu quy hoạch hạ tầng, xác định địa điểm đầu tư xây dựng...
“Nếu như phát triển những căn hộ mini thực sự là để phục vụ người yếu thế trong xã hội, người có thu nhập thấp, mà trong đó không có chuyện lợi ích của một nhóm người, thì cơ quan quản lý nên tham khảo cách làm từ Hồng Kông. Quan trọng nhất vẫn là vai trò của cơ quan quản lý, phải thể hiện sự minh bạch, trách nhiệm của mình với xã hội. Chứ không nên áp đặt các mục tiêu về diện tích nhà ở bình quân trên đầu người” - ông Trần Huy Ánh nhìn nhận.
Cùng chung quan điểm, nhiều chuyên gia cho rằng, hiện nay, các dự án nhà ở xã hội, nhà ở giá rẻ vô cùng khan hiếm, giá bán không ngừng leo thang. Để sở hữu một căn hộ giá rẻ với mức thấp nhất, trên 1 tỷ đồng, không phải người thu nhập thấp nào cũng làm được. Riêng đối với mô hình căn hộ chung cư mini cần phải nghiêm cấm xây dựng theo hình thức nhà ở riêng lẻ đan xen trong khu vực nội đô, mà phải có quy hoạch rõ ràng.
Trường hợp hộ gia đình, cá nhân xây dựng, cải tạo nhà ở riêng lẻ không nhằm mục đích kinh doanh, phải phù hợp với quy hoạch được cơ quan chức năng phê duyệt, bảo đảm yêu cầu kết nối với hệ thống hạ tầng kỹ thuật chung của đô thị. Trường hợp hộ gia đình, cá nhân yêu cầu xây dựng, cải tạo nhà ở nhằm mục đích kinh doanh (để bán, cho thuê…), phải lập dự án đầu tư xây dựng.
"Phát triển nhà ở giá rẻ là chủ trương mang ý nghĩa nhân văn lớn của Đảng, Nhà nước giúp cho nhóm người thu nhập thấp tại đô thị có cơ hội sở hữu nhà. Nhưng không thể dựa vào chính sách đó để lách luật xây dựng những căn hộ mini theo hình thức riêng lẻ phục vụ lợi ích của cá nhân. Theo tôi cần phải siết chặt mô hình kiểu này, muốn xây dựng căn hộ diện tích nhỏ phục vụ người thu nhập thấp thì phải được quy hoạch rõ ràng và được sự đồng ý từ cơ quan chức năng." - Phó Chủ tịch Thường trực CLB BĐS Hà Nội Nguyễn Thế Điệp
"Nhu cầu về chỗ ở cho công nhân, người thu nhập thấp, người nhập cư... đang tăng nhanh ở các đô thị lớn. Tuy nhiên, không thể cho phép xây dựng tràn lan những dự án kiểu căn hộ chung cư mini riêng lẻ, vì vậy việc xây dựng căn hộ giá rẻ phục vụ tầng lớp như trên cần phải được khuyến khích bằng hình thức xã hội hóa và phải nghiêm cấm những hành vi biến nhà ở riêng lẻ thành chung cư mini để bán hoặc kinh doanh trái phép." - KTS Nguyễn Văn Thanh - Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam |
Doãn Thành - Theo KTĐT