Người dân băn khoăn trước hàng trăm loại thực phẩm chức năng được giới thiệu có tác dụng phòng, chống dịch Covid-19 trên mạng. Ảnh: Nhật Nam
Loạn thuốc bổ phòng Covid-19
Hiện trên các mạng xã hội, sàn thương mại điện tử, người dân dễ dàng bắt gặp những lời tư vấn, cùng với đó là hàng trăm loại thực phẩm chức năng, thuốc bổ, sản phẩm chống vi rút được ví như những "thần dược" chống lại Covid-19. Đó là: Vitamin C-Premium Vita C Jeju (Hàn Quốc) có giá 280.000 đồng/hộp 278 viên; vitamin C Nature'S Way 500mg (Australia) giá 440.000 đồng/lọ; thuốc Tamiflu (Nga) giá 890.00 đồng/hộp 10 viên; nước tỏi đen Hàn Quốc giá 500.000 đồng/hộp 30 gói; nước súc miệng "tận diệt vi khuẩn" giá 185.000 đồng/chai... dành cho người lớn. Các sản phẩm chăm sóc sức khỏe trẻ em cũng nhiều vô kể như thuốc tăng đề kháng, sữa tắm "chống cảm cúm, phòng ốm vặt", sữa tắm "ngừa cảm lạnh" của Nga...
Thậm chí, để tăng niềm tin của người mua, tài khoản Facebook Pham Ha Ngoc Phuong không ngần ngại khẳng định sự thần kỳ của sản phẩm xịt kháng khuẩn Vitatree của Australia: "Một trong những biện pháp phòng, chống dịch hiệu quả là xịt họng bằng keo ong Vitatree hằng ngày để tăng cường đề kháng. Bằng chứng là ca nhiễm Covid-19 thứ 2 đã được chữa khỏi tại Việt Nam và bất ngờ khi bác sĩ nói "cách điều trị đơn giản là cho súc họng"... Hoặc tài khoản Thúy Hằng thì đăng công khai thuốc Anaferon - tăng cường sức đề kháng, ngăn ngừa các bệnh viêm đường hô hấp, cảm cúm, phòng, chống dịch Covid-19...
Trong khi đó, tại "chợ" thuốc Hapulico, số 85 Vũ Trọng Phụng (quận Thanh Xuân) và các cửa hàng thuốc tại phố Ngọc Khánh (quận Ba Đình), nhu cầu tìm mua thực phẩm chức năng, thuốc phòng bệnh của người dân cũng tăng mạnh. Chị Nguyễn Thu Hằng, nhân viên bán hàng ở "chợ" thuốc Hapulico cho biết, các loại thuốc ngừa nhiễm khuẩn tái phát đường hô hấp như: Broncho-Vaxom, vitamin C, vitamin tổng hợp... đều bán rất chạy.
Người dân cần tìm đến cơ sở y tế, hiệu thuốc có uy tín để được tư vấn về sản phẩm chăm sóc sức khỏe, phòng, chống dịch Covid-19.
Người dân cần cẩn trọng
Một điều dễ nhận thấy là các thực phẩm chức năng, thuốc được rao bán với thông tin thường rất sơ sài, xuất xứ không rõ ràng và chưa được kiểm chứng. Đáng lo ngại là vấn đề này đã được Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cảnh báo liên tục trên trang web của Cục. Theo đó, thực phẩm chức năng chỉ có công dụng hỗ trợ sức khỏe không có tác dụng điều trị bệnh, không có tác dụng diệt vi rút, trị cảm cúm…
Về điều này, ông Trần Văn Châu, Trưởng phòng Công tác thanh tra (Cục An toàn thực phẩm) khẳng định, các cơ quan chức năng đã phát hiện nhiều sản phẩm thực phẩm chức năng quảng cáo có dấu hiệu vi phạm trên các trang web hay tài khoản Facebook. Khi phát hiện sai phạm, nếu xác định được chủ thể, Cục tiến hành xử lý vi phạm hành chính tại Điểm b, Khoản 4, Điều 70 của Nghị định số 158/2013/NĐ-CP ngày 12-11-2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch và quảng cáo, với mức phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 30 triệu đồng đối với cá nhân và gấp 2 lần đối với tổ chức. Hiện Cục An toàn thực phẩm đang phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông xác minh các chủ thể vi phạm...
Bác sĩ Lại Thanh Hà, Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Thanh Nhàn cũng lưu ý người dân cần cẩn trọng khi mua thực phẩm chức năng với quảng cáo giúp ngăn ngừa, chống lại Covid-19. Vì đây là một chủng vi rút mới vẫn đang được các nhà khoa học trên thế giới nghiên cứu, chưa có thuốc điều trị và vắc xin ngừa Covid-19 nên khó có thể khẳng định thực phẩm chức năng ngăn ngừa bệnh. Chưa kể có loại thuốc được quảng cáo bắt buộc phải sử dụng theo chỉ định của bác sĩ. Còn việc nhu cầu sử dụng vitamin C tăng cao, bác sĩ cảnh báo, tuy có tác dụng giúp tăng sức đề kháng, nâng cao thể trạng cho cơ thể, nhưng nếu sử dụng quá liều gây nguy cơ tạo sỏi thận khá cao, hoặc cơ thể thừa vitamin C có thể gây rối loạn tiêu hóa.
Theo GS.TS Lê Danh Tuyên, Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia, để phòng và chống Covid-19, người dân phải bảo đảm chế độ ăn uống với các loại thực phẩm sạch, an toàn và đầy đủ dưỡng chất cũng như giữ gìn vệ sinh trong sinh hoạt hằng ngày. Cụ thể, để tăng cường hệ miễn dịch, người dân nên cung cấp đủ chất đạm (protein) cho cơ thể như các loại cá, thịt gà, bò, trứng, sữa, đậu, đỗ...; cung cấp đủ các vitamin và khoáng chất cần thiết; ăn nhiều nhóm thực phẩm chứa flavonoid như rau súp lơ xanh, cải xanh, táo, trà xanh...; tăng cường sử dụng một số thực phẩm, gia vị như nấm, tảo biển, tỏi, hành, nghệ, sả; bổ sung vi chất dinh dưỡng.
GS.TS Lê Danh Tuyên cũng khuyến cáo người dân nên tuân thủ việc vệ sinh sạch sẽ khi sinh hoạt, nấu nướng, rửa tay đúng cách. Đồng thời, cần ăn chín uống sôi, sử dụng 2 lít nước mỗi ngày, không dùng chung bát đũa, ly cốc, thìa với người khác, hạn chế bắt tay hoặc ôm người khác, cẩn thận khi chạm tay vào các đồ vật nơi công cộng.