Vụ thảm án ở Bắc Giang: Cần làm rõ nguyên nhân, điều kiện phạm tội để phòng ngừa

Theo chuyên gia pháp lý, bên cạnh việc truy bắt nghi phạm thì cần xác định nguyên nhân, điều kiện phạm tội để thực hiện các giải pháp ngăn chặn, phòng ngừa tội phạm để tránh những vụ thảm án tương tự xảy ra.

Rúng động vụ thảm án 3 người trong gia đình tử vong

Công an tỉnh Bắc Giang đang tích cực phối hợp với Cục nghiệp vụ Bộ Công an và Công an các tỉnh, thành tiến hành truy bắt đối tượng Trần Văn Hiếu (SN 1974, ở huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang), để điều tra hành vi giết người, hung thủ đã nhẫn tâm gây ra vụ thảm án, sát hại bố, mẹ, em gái của mình rồi bỏ trốn.

Trước đó vào khoảng 13h30 ngày 22/10, người dân thôn Tuấn Mỹ, xã Tân Thanh, huyện Lạng Giang phát hiện ông Trần Đình L (SN 1949); bà Bùi Thị T (SN 1949, vợ ông L) và chị Trần Thị T (SN 1976, con gái ông L đã tử vong với nhiều thương tích trên người.

Ngay sau đó, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Bắc Giang đã khẩn trương điều tra xác minh, xác định nghi phạm và truy bắt Trần Văn Hiếu. Khi rời hiện trường, Hiếu đi xe máy hiệu Honda Dream BKS 98H5-2868, đội mũ bảo hiểm, mặc quần dài có vạch kẻ trắng và áo dài tay màu xanh. Được biết, Hiếu có một tiền án về tội "Cố ý gây thương tích", vừa chấp hành xong án phạt tù ngày 13/10.

Trao đổi với PV báo Tuổi trẻ Thủ đô về vụ thảm án trên, Tiến sỹ, luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng luật sư Chính Pháp, (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) nhận định: “Có lẽ nhiều người sẽ rất sốc khi 3 nạn nhân bị sát hại trong chính ngôi nhà của mình, nghi phạm lại chính là con trai của ông bố, bà mẹ đã tử vong. Cơ quan điều tra sẽ tiến hành khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi, thu thập các dấu vết để xác định hung thủ gây án, làm rõ nguyên nhân sự việc.

Cơ quan điều tra cũng sẽ ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội giết người theo quy định tại điều 123 bộ luật hình sự năm 2015 để tiến hành các hoạt động điều tra theo quy định của pháp luật; xá định nguyên nhân nạn nhân tử vong, tìm kiếm, thu giữ hung khí gây án, làm rõ thời điểm nạn nhân tử vong và xác định hiện trường của vụ án.

Trên cơ sở đó, cơ quan điều tra sẽ xác định tại thời điểm vụ án mạng xảy ra thì trên hiện trường vụ án xuất hiện các nghi can nào để khoanh vùng đối tượng, suy xét, xử lý theo quy định pháp luật”.

Cũng theo luật sư Đặng Văn Cường, trong trường hợp thu giữ được hung khí, các dấu vết trên hiện trường cho thấy có dấu vân tay của đối tượng gây án hoặc trích suất camera khu vực xung quanh cho thấy hình ảnh của đối tượng là nghi phạm của vụ án, cơ quan điều tra sẽ tiếp tục thu thập các tài liệu chứng cứ, làm rõ danh tính, nhân thân của hung thủ. Trong vụ án này, nghi phạm số một đang được xác định là đối tượng Hiếu, sinh năm 1974, là con trai của nạn nhân là ông Trần Đình L. và bà Bùi Thị T.

Kết quả khám nghiệm tử thi, khám nghiệm hiện trường, lấy lời khai nhân chứng và các biện pháp nghiệp vụ khác mà cơ quan điều tra có căn cứ cho thấy trên hiện trường vụ án, tại thời điểm nạn nhân bị sát hại chỉ xuất hiện duy nhất đối tượng Hiếu, ngoài ra không còn ai nữa thì cơ quan điều tra có thể sẽ khởi tố bị can và tiến hành truy nã đối tượng này.

Trường hợp cơ quan điều tra bắt giữ được đối tượng trước khi khởi tố bị can, lời khai của đối tượng phù hợp với các dấu vết để lại trên hiện trường, phù hợp với các chứng cứ, tài liệu khác thì căn cứ để khởi tố bị can sẽ rõ ràng hơn, có cơ sở để xử lý đối tượng.

Nếu hung thủ gây án chính là con đẻ, là anh trai của các nạn nhân thì đây là một vụ việc hết sức đau xót. Hành vi của đối tượng đã vi phạm nghiêm trọng đạo đức xã hội, vi phạm pháp luật nghiêm trọng với nhiều tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự như: Giết nhiều người, có tính chất côn đồ, giết người mà người phạm tội có nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng... thì đối tượng rất khó có thể thoát khỏi mức án cao nhất là tử hình.

Làm rõ nguyên nhân để phòng ngừa tội phạm có hiệu quả

 Luật sư Đặng Văn Cường cho biết thêm, qua theo dõi các vụ án mạng có nhiều người tử vong như trên thì nguyên nhân thường là do mâu thuẫn rất căng thẳng giữa đối tượng gây án với các nạn nhân. Thường có thể là một vụ cướp tài sản; một hành động trả thù của những đối tượng tàn nhẫn, máu lạnh hoặc cũng có thể do đối tượng tâm thần, mất khả năng nhận thức gây ra...

Cơ quan điều tra sẽ làm rõ nguyên nhân sự việc để xác định động cơ, những yếu tố phát sinh, thúc đẩy đối tượng thực hiện hành vi phạm tội, làm cơ sở chứng minh tính chất khách quan, logic của các chứng cứ để xác định hung thủ gây án.

Việc xác định nguyên nhân, điều kiện phạm tội cũng là yếu tố cần thiết để thực hiện các giải pháp phòng ngừa tội phạm. Bên cạnh đó, cơ quan tố tụng sẽ có những tổng kết thực tiễn, kiến nghị để hoàn thiện chính sách hình sự và bổ sung các quy định của pháp luật nhằm loại bỏ nguyên nhân, điều kiện phạm tội, đấu tranh, phòng ngừa tội phạm có hiệu quả hơn.

Thực tiễn giải quyết những vụ án hình sự trong thời gian gần đây cho thấy, hiện tượng huynh đệ tương tàn, con cái sát hại cha mẹ thường là do các đối tượng tâm thần, các đối tượng nghiện ma túy bị ảo giác gây ra hoặc do những nguyên nhân mâu thuẫn rất trầm trọng, kéo dài trong gia đình mà không có hướng giải quyết tích cực.

"Trường hợp có căn cứ cho thấy hung thủ chính là đối tượng Hiếu - con của các nạn nhân, đối tượng đã có tiền án về tội cố ý gây thương tích đối với vợ mình và vừa mới chấp hành xong bản án cố ý gây thương tích thì điều này cho thấy đối tượng này có vấn đề về tâm thần hoặc thiếu chuẩn mực về đạo đức khi liên tục xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe của những người thân yêu nhất (cha, mẹ, vợ, em gái). Nguyên nhân sự việc cũng có thể là sự trả thù do những mâu thuẫn trước khi đối tượng này thụ án.

Nếu đối tượng không bị tâm thần khi gây án thì công tác thi hành án hình sự trong trường hợp này đã không đạt hiệu quả. Mục đích của hình phạt là để cải tạo, giáo dục bị cáo trở thành người tốt, sống có ích cho xã hội. Sau khi chấp hành án thì đối tượng sẽ trở thành người tốt, sẽ tôn trọng tính mạng, sức khỏe, danh dự nhân phẩm của người khác và tôn trọng các quy tắc cộng đồng, quy định của pháp luật.

Thực tiễn cho thấy, một số vụ án hình sự, đối tượng gây án bị mắc bệnh tâm thần làm rối loạn cảm xúc, hạn chế khả năng nhận thức, dễ bị kích động và không kiểm soát được hành vi. Đối với những đối tượng đó thì việc giáo dục đạo đức, giáo dục pháp luật sẽ không mang lại hiệu quả tích cực mà phải có những biện pháp can thiệp bằng y tế, áp dụng biện pháp hành chính là bắt buộc chữa bệnh để sau khi thực hiện xong các chế tài, các biện pháp hành chính thì đối tượng trở về với đời sống xã hội mới không còn nguy hiểm nữa.

Vụ án này sẽ có nhiều vấn đề cần phải làm rõ để xử lý tội phạm cũng như để thực hiện tốt hơn công tác phòng ngừa tội phạm trong thời gian tới", luật sư Cường đưa ra nhận định và kiến nghị.

Thành Lộc - TTTĐ