Công trình hồ thủy lợi Mạy Đẩy, xã Đổng Xá do UBND huyện Na Rỳ làm chủ đầu tư, đơn vị thi công là Công ty CP Nghĩa Sơn với tổng kinh phí là hơn 4,3 tỷ đồng. Với công năng sử dụng là đảm bảo nước tưới tiêu 2 vụ cho hơn 11ha lúa và hoa màu của xã Đổng Xá.
Công trình tiến hành thi công từ giữa năm 2008, được Ban Quản lý các dự án (BQLDA) huyện Na Rỳ nghiệm thu hoàn thành đưa vào sử dụng vào ngày 29/12/2008. Nhưng chỉ sau 1 thời gian ngắn, hồ Mạy Đẩy đã không còn chứa được nước để phục vụ tưới tiêu.
Diện tích mặt nước chỉ rộng như cái ao, mà đáng ra mặt nước phải rộng hơn 100.000m2 để phục vụ tưới tiêu cho nhân dân. Ảnh: Toán Nguyễn.
Ở giữa thân đập có nhiều vết đứt gãy, sụt lún tạo thành những khe nứt rộng từ 3cm tới hơn 10cm. Hệ thống cửa xả được mở hoàn toàn, hồ không có tác dụng tích nước. Ngay cả những đường ống dẫn nước cũng đã hư hỏng, nứt vỡ,…
Vết nứt ở giữa thân đập dù đã được ai đó chít lại bằng xi măng. Ảnh: Toán Nguyễn.
Ông Hoàng Văn Thường, một người dân địa phương, nhà chỉ cách đập ngăn nước của hồ Mạy Đẩy khoảng 200m cho biết: Lúc làm thân đập, họ không vét hết bùn đáy mà cứ đổ đất lên, đến khi lu thì bùng bình, phồng chỗ lọ, lõm cho kia.
Khi công trình hoàn thành, cho dâng nước lên là rò rỉ khắp thân đập. Được 1 thời gian ngắn, nước rò to quá, sợ vỡ đập nên phải xả nước đi.
Đã khoảng 10 năm nay, do nguy cơ vỡ đập xảy ra bất cứ lúc nào nên hồ Mạy Đẩy không được phép tích nước, để đảm bảo an toàn. Người dân lại tiếp tục canh tác phụ thuộc vào tự nhiên như ngày chưa ngăn hồ.
Thân đập hồ thủy lợi Mạy Đẩy bị rò rỉ ngay từ khi dâng nước lên. Ảnh: Toán Nguyễn.
Trao đổi với Báo NNVN, lãnh đạo xã Đổng Xá cho biết đã nhiều lần báo cáo lên cấp trên. Các cơ quan chức năng của tỉnh Bắc Kạn cũng nhiều lần đến lập biên bản hiện trạng, nhưng chưa có biện pháp xử lý.
Một trong những biên bản kiểm tra hiện trạng hồ Mạy Đẩy nêu rõ việc rò rỉ qua thân đập. Ảnh: Toán Nguyễn.
Công trình hồ thủy lợi Mạy Đẩy có vấn đề ngay từ khi thi công khiến đập nước vị rò rỉ, nứt và sụt lún. Có nhiều dấu hiệu cho thấy ngay từ việc sử dụng vật liệu đất đắp sai chủng loại, cho đến việc thi công bị bớt xén khối lượng đào đắp chưa được làm rõ nhưng vẫn được BQLDA huyện Na Rỳ nghiệm thu và thanh toán là điều khó hiểu?
Vậy trách nhiệm về chất lượng công trình tiền tỷ này thuộc về ai? Số tiền đầu tư hơn 4,3 tỷ đồng có bị thất thoát vào những vết rò của thân đập hồ Mạy Đẩy hay không, rất cần được các cơ quan chức năng của tỉnh Bắc Kạn làm rõ?
Toán Nguyễn