Trước hết, với những gì đã diễn ra đến thời điểm hiện tại (sáng 19.7), xin chúc mừng Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ và toàn thể ngành giáo dục - đào tạo nước nhà đã tổ chức thành công một kỳ thi rất quan trọng.
Tất nhiên, chắc chắn vẫn có những sơ xuất nhưng ít nhất cho đến thời điểm hiện tại (xin nhắc lại, sáng 19.7), chưa phát hiện sai phạm lớn nào làm ảnh hưởng đến chất lượng của kỳ thi.
Thông tin với báo chí, Bộ trưởng Nhạ cho biết dưới sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ GD&ĐT phổi hợp với các bộ, ngành, địa phương, trường đại học, toàn xã hội tổ chức kỳ thi thành công. Thủ tướng cũng đã ghi nhận, biểu dương.
Đây là nỗ lực rất lớn của toàn ngành khi tự đứng dậy trên tinh thần “Ngã xuống vũng bùn nào, đứng lên từ vũng bùn ấy”.
Cũng xin ghi nhận sự sâu sát và nỗ lực của cá nhân Bộ trưởng Nhạ nhiều tháng qua. Trước ngày kỳ thi diễn ra, Bộ trưởng Nhạ đã đích thân đi kiểm tra ở cả ba miền Bắc Trung Nam.
Song, theo người viết bài này, cho đến thời điểm hiện tại, Bộ trưởng Nhạ vẫn chưa thể “thở phào” vì hai lý do nữa.
Dù thời điểm nóng bỏng nhất đã qua, song vẫn còn rất nhiều thách thức ở phía trước. Đó là công tác tuyển sinh vào các trường đại học, là những tiêu cực hoàn toàn có thể phát sinh bất cứ lúc nào bởi biện pháp quản lý càng chặt chẽ thì thủ đoạn gian lận càng tinh vi. Người xưa có câu “Coi người ngay chứ ai coi được kẻ gian”.
Thứ hai, vụ việc gian lận tại kỳ thi năm 2018 vẫn còn nhức nhối vì chưa được giải quyết dứt điểm.
Được biết trong các cáo trạng, một trong những chủ mưu quan trọng nhất là các phụ huynh liên quan vẫn chưa được xử lý. Những người nhận hối lộ đã cúi đầu khai báo, số tiền nhiều tỉ đồng hoặc đã trả lại người đưa hoặc đã nộp cơ quan điều tra. Song, vẫn không truy tố được tội hối lộ vì người đưa… không nhận?
Thông tin mới nhất từ báo Lao động cho biết, Thẩm phán - Chủ tọa phiên tòa TAND tỉnh Hà Giang đã ra Quyết định trả hồ sơ cho VKSND tỉnh Hà Giang để yêu cầu điều tra bổ sung theo quy định. Lý do, trong quá trình nghiên cứu hồ sơ vụ án, tòa án tỉnh xét thấy cần xem xét thêm những chứng cứ quan trọng đối với vụ án mà không thể bổ sung tại phiên tòa được
Đây là tín hiệu mới không loại trừ có được khi tỉnh Hà Giang có tân Bí thư. Ông Đặng Quốc Khánh vừa được Bộ Chính trị bổ nhiệm chức vụ này, thay cho ông Triệu Tài Vinh, là phụ huynh có con nằm trong danh sách nâng điểm vừa được điều làm Phó trưởng Ban Kinh tế Trung ương.
Nếu như trong yêu cầu điều tra bổ sung nói trên có việc tìm ra người đưa hối lộ hoặc lợi dụng chức vụ quyền hạn chứ không phải chỉ “giúp” như kết luận trước đây thì sẽ là bước đột phá khiến hai địa phương là Hòa Bình và Sơn La khó có thể xử lý khác.
Và chỉ khi đó, Bộ trưởng Nhạ mới “thở phào” bởi ông không chỉ phải chịu trách nhiệm trước phụ huynh, trước học sinh, trước toàn xã hội mà đặc biệt, ông còn phải chịu trách nhiệm trước các thầy cô giáo, đặc biệt ở 3 địa phương trên. Họ đã ngày đêm lăn lộn ở mọi điểm trường để ươm mầm con chữ…
Xử lý nghiêm minh, đúng người, đúng tội chính là trả lại danh dự cho các thầy cô giáo nơi đây, không thể để “con sâu làm rầu nồi canh” và chỉ khi đó, Bộ trưởng Nhạ mới “thở phào nhẹ nhõm”.