Virus HMPV. Ảnh: Internet
Virus hMPV, hay Human Metapneumovirus, là một loại virus đường hô hấp thuộc họ Pneumoviridae, được phát hiện lần đầu tiên vào năm 2001 bởi các nhà khoa học Hà Lan. Tuy không phải là một cái tên quá quen thuộc, hMPV đang ngày càng nhận được sự quan tâm của cộng đồng, đặc biệt là khi virus này có khả năng lây lan nhanh và gây ra các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, đặc biệt ở trẻ nhỏ, người cao tuổi, và những người có hệ miễn dịch suy yếu. Tại Việt Nam, Bệnh viện Nhi Trung ương đã ghi nhận một số ca nhiễm hMPV trên bệnh nhi viêm tiểu phế quản và viêm phổi trong các năm 2023, 2024. Tuy nhiên, bệnh viện cho biết chưa có trường hợp nào diễn biến nặng.
Trong quá trình tiến hóa, hMPV đã trải qua nhiều biến đổi, phát triển các protein bề mặt để né tránh hệ miễn dịch của cơ thể người. Dù không gây ra đại dịch toàn cầu như virus cúm H1N1 năm 1918, hMPV vẫn là một minh chứng rõ ràng về sự biến đổi không ngừng của các virus, với mục tiêu tồn tại và lây truyền trong cộng đồng. Vì thế, cần hiểu rõ về virus để có biện pháp phòng tránh và ứng phó thích hợp. Theo Bệnh viện Nhi Trung ương, virus hMPV thường lưu hành mạnh vào mùa đông - xuân.
hMPV có thể lây lan qua đường giọt bắn chứa virus khi người bệnh ho, hắt hơi. Virus có thể tồn tại một khoảng thời gian trên không khí và bề mặt vật dụng, làm tăng nguy cơ lây nhiễm cho người tiếp xúc. Những đối tượng có nguy cơ cao bao gồm trẻ em dưới 5 tuổi, đặc biệt là trẻ sơ sinh; người lớn trên 65 tuổi; người có hệ miễn dịch suy yếu và những người có bệnh nền như bệnh tim bẩm sinh, loạn sản phế quản phổi, hay suy giảm miễn dịch bẩm sinh. Theo các chuyên gia của Bệnh viện Nhi Trung ương, ước tính có khoảng 14,2 triệu ca nhiễm trùng đường hô hấp dưới cấp tính liên quan đến nhiễm hMPV ở trẻ dưới 5 tuổi trên toàn thế giới.
Triệu chứng lâm sàng khi nhiễm virus hMPV thường khởi đầu bằng các biểu hiện của viêm long đường hô hấp trên, tương tự như cảm lạnh thông thường, nhưng có thể tiến triển thành viêm đường hô hấp dưới nghiêm trọng hơn. Điều đáng lo ngại là bệnh do hMPV chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, chủ yếu dựa vào việc điều trị triệu chứng. Phần lớn người bệnh sẽ hồi phục trong vòng 2-5 ngày. Tuy nhiên, với những người có sức đề kháng yếu hoặc mắc các bệnh lý nền, bệnh có thể diễn tiến nghiêm trọng, gây viêm tiểu phế quản, viêm phổi, suy hô hấp và kéo dài thời gian điều trị, đồng nhiễm các vi khuẩn, virus khác và có thể gây ra nhiễm trùng toàn thân.
Theo PGS.TS Lê Thị Hồng Hanh – Giám đốc Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Nhi Trung ương, để phòng ngừa virus hMPV, người dân nên tuân thủ những biện pháp sau: Tăng cường vệ sinh cá nhân bằng cách rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, đeo khẩu trang khi đến nơi đông người hoặc tiếp xúc với người bệnh; vệ sinh mũi họng bằng nước muối sinh lý; và che miệng khi hắt hơi hoặc ho. Tránh tiếp xúc với những người có triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh, hạn chế đến những nơi đông người trong mùa dịch. Trẻ nhỏ nên được bú sữa mẹ để tăng cường miễn dịch tự nhiên và đảm bảo dinh dưỡng đầy đủ, hợp lý. Tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch cũng là một biện pháp hữu hiệu. Điều đáng chú ý, hiện tại vẫn chưa có vắc xin đặc hiệu cho hMPV, vì vậy việc chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa theo hướng dẫn của chuyên gia y tế là rất cần thiết. Nhận biết được nguy cơ và chủ động phòng tránh là cách tốt nhất để bảo vệ bản thân và những người thân yêu trước các bệnh nhiễm trùng hô hấp do virus hMPV gây ra.
nguonluc.com.vn