Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định trình bày báo cáo tại hội trường
Tiếp tục Chương trình làm việc Kỳ họp thứ 8 Quốc hội Khóa XIV, sáng ngày 24/10, Quốc hội nghe giải trình tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ công chức và Luật Viên chức trước khi tiến hành thảo luận tại hội trường.
Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu điều hành nội dung làm việc.
Bổ sung khái niệm “người có tài năng trong hoạt động công vụ”
Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định cho biết một số nội dung.
Về đối tượng là công chức, Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ rõ, theo pháp luật hiện hành, lãnh đạo, quản lý trong đơn vị sự nghiệp công lập cũng là công chức nhưng hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập và không được tính trong tổng số biên chế công chức, không được hưởng phụ cấp công vụ. Do đó có sự thiếu thống nhất trong việc áp dụng chế độ, chính sách đối với cùng đối tượng quản lý (công chức), cùng đối tượng trong một đơn vị sự nghiệp công lập (công chức, viên chức).
Để tiếp tục thực hiện mạnh mẽ chủ trương phân định rõ quản lý nhà nước và quản trị sự nghiệp công lập, Nghị quyết số 19-NQ/TW đặt ra yêu cầu “Không thực hiện chế độ công chức trong đơn vị sự nghiệp công lập (trừ các đơn vị phục vụ nhiệm vụ chính trị và phục vụ quản lý nhà nước)”, việc nghiên cứu, sửa đổi quy định về đối tượng là công chức của Luật hiện hành cho phù hợp với thực tiễn và yêu cầu quản lý là cần thiết.
Về chính sách đối với người có tài năng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, người có tài năng nói chung là một khái niệm rất rộng, tương ứng với mỗi ngành, lĩnh vực thì các tiêu chí và yêu cầu đối với người có tài năng là không giống nhau. Vì vậy, việc xây dựng một khái niệm chung về người có tài năng trong Luật này là khó khả thi.
Trong phạm vi của Luật Cán bộ, công chức, đề nghị Quốc hội cho bổ sung khái niệm “người có tài năng trong hoạt động công vụ” và quy định về chính sách trọng dụng, đãi ngộ, cơ quan có thẩm quyền quy định về khung chính sách, quyết định áp dụng chế độ, trọng dụng đãi ngộ người có tài năng trong hoạt động công vụ để bảo đảm tính thống nhất, phù hợp với thực tiễn.
Đối với phương thức tuyển dụng công chức, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, căn cứ vào Luật Cán bộ, công chức và các luật hiện hành, Chính phủ đã có Nghị định số 140/NĐ-CP ngày 05/12/2017 về chính sách thu hút, tạo nguồn cán bộ từ sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ. Do đó đề nghị Quốc hội tiếp tục giao Chính phủ quy định cụ thể về vấn đề này trong Nghị định để bảo đảm cụ thể, chi tiết, khả thi, phù hợp với thực tiễn.
Đồng thời, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, khoản 5 Điều 1 của dự thảo Luật đã được chỉnh lý bổ sung điều kiện được tuyển dụng theo hình thức tiếp nhận là: phải đáp ứng tiêu chuẩn, điều kiện của vị trí việc làm và có đủ 05 năm công tác trở lên phù hợp với lĩnh vực tiếp nhận và không trong thời hạn xử lý kỷ luật, trong thời gian thực hiện các quy định liên quan đến kỷ luật. Riêng đối với trường hợp đã là công chức từ cấp huyện trở lên được điều động, luân chuyển về cấp xã thì không phải đáp ứng điều kiện có đủ 05 năm công tác.
Liên quan đến việc kiểm định chất lượng đầu vào công chức, Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ ra rằng, quy định về kiểm định chất lượng đầu vào công chức được bổ sung vào Luật để thể chế hóa yêu cầu trong Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 19/5/2018 nhằm xây dựng một nền công vụ chuyên nghiệp, trách nhiệm, năng động, minh bạch, hiệu quả. Tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, khoản 6 Điều 1 của dự thảo Luật đã được chỉnh lý theo hướng quy định việc kiểm định chất lượng đầu vào công chức được thực hiện theo lộ trình, bảo đảm công khai, minh bạch, thiết thực, hiệu quả và giao Chính phủ quy định cụ thể.
Cắt quyền lợi vật chất với quan chức nghỉ hưu bị kỷ luật xóa chức vụ
Về xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức đã nghỉ việc, nghỉ hưu, theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật, nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội tán thành bổ sung quy định về xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức đã nghỉ việc, nghỉ hưu nhưng đề nghị quy định rõ trong Luật hình thức kỷ luật phải đi kèm theo hệ quả pháp lý nhất định về vật chất, tinh thần mà người bị xử lý kỷ luật phải chịu.
Một số ý kiến đề nghị trong Luật chỉ quy định nguyên tắc và giao Chính phủ quy định cụ thể cả về hình thức kỷ luật.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức đã nghỉ việc, nghỉ hưu là một chủ trương lớn cần phải nghiên cứu thận trọng, có quy định hợp lý bảo đảm tính khả thi và thống nhất trong quá trình thực hiện.
“Do đó, xin được quy định trong Luật nguyên tắc chung trong xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức đã nghỉ việc, nghỉ hưu; quy định cụ thể về hình thức xử lý kỷ luật (khiển trách, cảnh cáo, xóa tư cách chức vụ đã đảm nhiệm) và giao Chính phủ quy định cụ thể trình tự, thủ tục, hệ quả của hình thức xử lý kỷ luật bảo đảm tính khả thi, linh hoạt trong quá trình triển khai thực hiện”, ông Nguyễn Khắc Định cho biết.
Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, trong dự thảo Luật cũng đã bổ sung nguyên tắc gắn hình thức xử lý kỷ luật với hệ quả pháp lý tương ứng để làm cơ sở cho Chính phủ quy định chi tiết. Theo đó đối với từng hình thức xử lý kỷ luật “cảnh cáo”, “khiển trách”, “xóa tư cách chức vụ” thì cán bộ, công chức còn phải chịu hệ quả kèm theo, như cắt một số quyền lợi về vật chất mà người đó được hưởng.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật cho biết thêm, có ý kiến cho rằng cán bộ, công chức đã nghỉ việc, nghỉ hưu không còn là cán bộ, công chức nên không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật này. Có ý kiến đề nghị tách quy định về nội dung này thành một điều riêng bảo đảm việc áp dụng các hình thức kỷ luật được minh bạch và thống nhất.
Về nội dung này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết, thực tiễn một số luật hiện hành cũng có những quy định điều chỉnh đối với cán bộ, công chức đã nghỉ việc, nghỉ hưu.
Trong dự thảo Luật, tuy là xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức đã nghỉ việc, nghỉ hưu nhưng hành vi vi phạm bị xử lý là hành vi xảy ra trong thời gian người đó đang còn công tác (đang là cán bộ, công chức) và vẫn còn trong thời hiệu xử lý theo quy định. Do đó, việc quy định về vấn đề này trong Luật Cán bộ, công chức theo hướng áp dụng quy định của Luật Cán bộ, công chức đối với đối tượng khác (cán bộ, công chức đã nghỉ việc, nghỉ hưu) là phù hợp.