Đảm bảo quy định khi sử dụng dữ liệu hình ảnh từ camera
Dữ liệu từ hệ thống camera giám sát trên xe ô tô kinh doanh vận tải trên cả nước sắp được chia sẻ cho các địa phương. Theo Bộ Giao thông Vận tải, hạ tầng công nghệ cho việc này đang được hoàn thiện. Dữ liệu này là công cụ đắc lực để Sở Giao thông Vận tải các địa phương sử dụng dữ liệu hình ảnh này để thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm trong hoạt động kinh doanh vận tải đối với các đơn vị trên địa bàn.
Việc quản lý dữ liệu hình ảnh từ camera lắp trên xe ôtô được quy định tại Điều 1 Thông tư 02/2021/TT-BGTVT, theo đó, đơn vị kinh doanh vận tải thực hiện lắp camera trên xe ô tô kinh doanh vận tải theo quy định và đảm bảo các yêu cầu tối thiểu.
Cụ thể, dữ liệu lưu trữ tại camera lắp trên xe dưới định dạng video theo chuẩn (MP4 hoặc H.264 hoặc H.265) và kèm theo các thông tin tối thiểu gồm: Biển số đăng ký xe (biển kiểm soát xe), vị trí (tọa độ), thời gian; Video lưu trữ tại thẻ nhớ hoặc ổ cứng của camera với khung hình tối thiểu 10 hình/giây và có độ phân giải tối thiểu là 720p. Hình ảnh tại camera phải đảm bảo nhìn rõ trong mọi điều kiện ánh sáng (bao gồm cả vào ban đêm).
Sau khi lắp đặt hệ thống camera, dữ liệu từ camera truyền về máy chủ của đơn vị kinh doanh vận tải, máy chủ của Tổng cục Đường bộ Việt Nam dưới định dạng ảnh theo chuẩn JPG và phải có độ phân giải tối thiểu là 640x480 pixel. Trường hợp mất tín hiệu truyền dẫn, dữ liệu từ camera phải được gửi lại đầy đủ, chính xác theo quy định về máy chủ ngay sau khi đường truyền hoạt động trở lại.
Chủ phương tiện cần nắm rõ những quy định về việc quản lý dữ liệu hình ảnh từ camera lắp trên xe ôtô
Các dữ liệu được ghi và lưu trữ tại camera lắp trên xe và tại máy chủ của đơn vị kinh doanh vận tải phải đảm bảo không bị xóa, không bị thay đổi trong suốt thời gian lưu trữ theo quy định.
Đơn vị kinh doanh vận tải sẽ quyết định vị trí, số lượng camera lắp đặt trên xe ô tô thuộc đơn vị mình bảo đảm quan sát được toàn bộ hình ảnh người lái xe đang làm việc, khoang hành khách và các cửa lên xuống của xe.
Cùng với đó, các đơn vị kinh doanh vận tải niêm yết hướng dẫn việc trích xuất dữ liệu từ camera ở vị trí dễ quan sát để người lái xe theo dõi, các thông tin niêm yết gồm: Số điện thoại, địa chỉ liên hệ đơn vị lắp đặt camera lắp trên xe. Trạng thái hoạt động, truyền dữ liệu của thiết bị thông qua tín hiệu hoặc báo hiệu; Thao tác kết nối camera với máy tính hoặc kết nối với thiết bị chuyên dụng để đọc, trích xuất dữ liệu.
Đơn vị kinh doanh vận tải và người lái xe kinh doanh vận tải không được sử dụng các biện pháp kỹ thuật, trang thiết bị ngoại vi, các biện pháp khác để can thiệp vào quá trình hoạt động, phá (hoặc làm nhiễu) sóng GPS, GSM hoặc làm sai lệch dữ liệu của camera lắp trên xe ô tô.
Sẽ xử phạt nghiêm các đơn vị không thực hiện theo quy định
Theo Tổng cục Đường bộ Việt Nam, tính đến hết năm 2021, cả nước có 103.000 xe trong tổng số 205.000 xe kinh doanh vận tải hành khách từ 9 chỗ trở lên, xe vận tải hàng hóa bằng container, xe đầu kéo đã lắp camera giám sát, đạt tỷ lệ gần 50%.
Tuy nhiên, thống kê của các Sở Giao thông Vận tải, số xe ôtô kinh doanh vận tải thuộc đối tượng phải lắp camera ngừng hoạt động do ảnh hưởng của dịch COVID-19 là hơn 79.500 xe. Số lượng phương tiện đang hoạt động kinh doanh vận tải là hơn 126.000 xe. Như vậy, tỷ lệ số lượng xe đang hoạt động đã lắp camera đạt hơn 81% (103.000 xe trong tổng số 126.000 xe).
Trong đó, xe du lịch từ 9 chỗ trở lên đạt 100%, xe khách tuyến cố định 91%, xe hợp đồng 69%, xe container 82% và xe đầu kéo 78%. Các tỉnh đạt tỷ lệ cao gồm: Bạc Liêu, Kiên Giang, Hậu Giang 100%; Nam Định, Ninh Thuận, Hà Tĩnh, Lai Châu trên 90%.
Tổng cục Đường bộ Việt Nam cho hay, qua theo dõi cho thấy, từ ngày 1/1/2022, các xe có hoạt động kinh doanh vận tải đã thực hiện quy định lắp đặt camera theo quy định tại Nghị định số 10/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định về kinh doanh, điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ôtô. Tuy nhiên, số lượng phương tiện ngừng hoạt động và chưa thực hiện lắp camera vẫn chiếm tỷ lệ cao.
Tổng cục Đường bộ Việt Nam đang tiếp tục hoàn thiện phần mềm dữ liệu từ hệ thống camera giám sát trên xe ô tô kinh doanh vận tải ( Ảnh minh họa)
Để đảm bảo công tác lắp đặt camera đúng theo quy định về tổ chức, quản lý hoạt động vận tải bằng xe ôtô và dịch vụ hỗ trợ vận tải, Tổng cục Đường bộ Việt Nam kiến nghị Bộ Giao thông Vận tải tiếp tục có văn bản gửi các địa phương tăng cường tuyên truyền, đôn đốc các đơn vị kinh doanh vận tải có kế hoạch lắp đặt camera nhằm đảm bảo lắp đặt đầy đủ và duy trì hoạt động trước khi đưa phương tiện tham gia hoạt động kinh doanh vận tải theo quy định.
Qua kiểm tra của các đơn vị chức năng, phần lớn doanh nghiệp lắp camera đúng Tiêu chuẩn (TCVN13396 về tiêu chuẩn camera giám sát hành trình trên xe kinh doanh vận tải) đã được Bộ Khoa học và Công nghệ công bố, song vẫn còn có nhà xe chưa tìm hiểu kỹ nên mua các thiết bị trôi nổi, chưa đảm bảo kết nối dữ liệu tới cơ quan quản lý.
Theo đại diện Chi hội giám sát hành trình, các nhà xe đang trang bị camera giám sát theo hai xu hướng là rời và tích hợp. Xu hướng rời phải sử dụng camera và một thiết bị giám sát hành trình đã lắp trước đây, gây hại ắc quy và phải dùng tới 2 sim nên tốn kém chi phí duy trì.
Sắp tới, Bộ Thông tin và Truyền thông cắt sóng 2G, đơn vị vận tải đang sử dụng thiết bị giám sát hành trình sóng 2G sẽ phải nâng cấp lên 4G. Xu hướng tích hợp thực hiện theo quy chuẩn TCVN13396, tích hợp giữa camera và thiết bị giám sát hành trình bằng một thiết bị duy nhất trên xe. Sử dụng thiết bị này doanh nghiệp khắc phục được các nhược điểm trên và không tốn kém chi phí nâng cấp sau này.
Theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định, xe kinh doanh vận tải chưa lắp camera giám sát khi tham gia giao thông sẽ bị xử phạt 1-2 triệu đồng đối với lái xe; 5-6 triệu đồng đối với cá nhân và 10-12 triệu đồng đối với tổ chức không lắp camera. Phương tiện bị thu hồi phù hiệu 1-3 tháng.
Thanh Hà - TTTĐ