Cách đây 60 năm, thực hiện Nghị quyết 15 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa II, trước đòi hỏi phát triển mạnh mẽ của cách mạng miền Nam, ngày 23/10/1961, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng quyết định thành lập Đoàn 759 - Đoàn tàu không số, đơn vị tiền thân của Lữ đoàn 125 Hải quân ngày nay, mở con đường biển chiến lược quan trọng vận tải chi viện chiến trường miền Nam.
Bằng ý chí cách mạng tiến công, “Tất cả vì miền Nam ruột thịt”, lực lượng “Đoàn tàu không số” với đường Hồ Chí Minh trên biển đã vận chuyển trên 150 ngàn tấn vũ khí, trang bị và hàng chục ngàn lượt cán bộ chi viện chiến trường miền Nam.
Cán bộ, chiến sĩ Đoàn 125 đón lẵng hoa của Chủ tịch Tôn Đức Thắng nhân dịp mừng Xuân mới 1969 (Ảnh tư liệu)
Các “Đoàn tàu không số” đã trực tiếp đến những nơi xa nhất, khó khăn nhất dọc các tỉnh duyên hải Nam Trung Bộ, Nam Bộ và Tây Nam Bộ để quân và dân ta làm nên những chiến công vang dội, góp phần quan trọng vào thắng lợi vĩ đại của dân tộc, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
Cùng với nhiệm vụ vận tải hàng quân sự, đường Hồ Chí Minh trên biển còn đảm đương một sứ mệnh cực kỳ quan trọng đó là đưa đón hơn 80.000 cán bộ của Đảng, của quân đội, chuyên gia quân sự vào miền Nam; Từ miền Nam ra miền Bắc báo cáo Trung ương và nhận chỉ thị mới, kịp thời bổ sung cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo, chỉ huy chiến đấu trên chiến trường miền Nam.
Đặc biệt, trong thời khắc quan trọng của sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ, cứu nước - cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975, đường Hồ Chí Minh trên biển đã thần tốc vận chuyển gần 9.000 tấn vũ khí hạng nặng gồm 50 xe tăng và đại pháo; Đưa gần 19.000 cán bộ, chiến sĩ vượt 66.000 hải lý để kịp tham gia chiến đấu, hiệp đồng tác chiến với cánh quân đường bộ, trực tiếp góp phần vào sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất nước.
Tầm vóc của đường Hồ Chí Minh trên biển là hết sức lớn lao, đã quy tụ được sức mạnh của toàn dân tộc Việt Nam với một quyết tâm và ý chí sắt đá không gì lay chuyển nổi, đó là “dám đánh, biết đánh, biết thắng và quyết thắng” đế quốc Mỹ xâm lược.
Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ đầy khó khăn, gian khổ này, các lực lượng, đặc biệt là Quân chủng Hải quân đã nắm chắc tình hình, chủ động xây dựng lực lượng, chuẩn bị phương tiện, huấn luyện chu đáo, kể cả các lực lượng hiệp đồng tác chiến, tạo điều kiện thuận lợi để công tác vận tải đạt kết quả cao nhất.
Việc mở đường Hồ Chí Minh trên biển thể hiện tầm nhìn chiến lược, sáng tạo, sáng suốt, tài tình của Đảng và Bác Hồ kính yêu. Đó là kỳ tích trong chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta. Đường Hồ Chí Minh trên biển giúp nối liền giữa hậu phương lớn miền Bắc với các chiến trường ác liệt miền Nam, đến các địa bàn xa xôi, khó khăn, gian khổ và ác liệt nhất mà tuyến đường Trường Sơn trên bộ chưa vươn tới được.
Bến K15 (quận Đồ Sơn, TP Hải Phòng) là nơi xuất phát đầu tiên của những con tàu không số đi chi viện cho chiến trường miền Nam, khai thông con đường vận tải chiến lược “Đường Hồ Chí Minh trên biển” (Ảnh tư liệu)
Điều đó đã góp phần quan trọng nâng cao khả năng chiến đấu, phát triển lực lượng, làm thay đổi cách đánh và tương quan về lực lượng giữa ta và địch, cổ vũ phong trào đấu tranh vũ trang ngay trong lòng địch, tạo ra bước phát triển mới cho cách mạng miền Nam. Đồng thời cũng áp ứng được yêu cầu “thần tốc”, “đại thần tốc” của Bộ Tư lệnh chiến dịch lúc bấy giờ.
Những chiến công anh hùng và sự dũng cảm hy sinh của những cán bộ, chiến sĩ Đoàn tàu "không số" đã trở thành bất tử, huyền thoại cho lớp lớp đời sau ngưỡng mộ, trân trọng và tự hào.
Cùng với thời gian, con đường huyền thoại - đường Hồ Chí Minh trên biển với những chiến công hiển hách của lực lượng Hải quân và Nhân dân các tỉnh duyên hải nơi tuyến đường đi qua, đã đi vào lịch sử dân tộc như một kỳ tích. Đồng thời, giúp chúng ta nhận thức sâu sắc, đầy đủ hơn tầm vóc, ý nghĩa lịch sử cũng như những bài học kinh nghiệm có giá trị thực tiễn đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đặc biệt là trong công cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa thiêng liêng của Tổ quốc cũng như trong thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội trên biển, đảo hiện nay.
Khắc Nam - TTTĐ