Mở đầu chương trình, GS.TS Nguyễn Văn Kính đã chia sẻ về cấu trúc hệ thống y tế tại Việt Nam cũng như những thách thức mà ngành Y tế đang phải đối mặt. Theo đó, Việt Nam đã xây dựng được tuyến y tế từ cơ sở trực thuộc các xã, phường, huyện, quận đến tuyến y tế cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và cao nhất là tuyến Y tế Trung ương. Hệ thống y tế được quản lý theo 2 trục, trong đó Chính phủ và UBND các cấp quản lý hành chính; Bộ Y tế cùng các cục trực thuộc và sở y tế các tỉnh vừa quản lý hành chính vừa quản lý chuyên môn.
Việt Nam đã trải qua 4 làn sóng COVID-19. Hệ thống y tế trong nước trong 3 làn sóng đầu tiên, khi virus chưa biến đổi, số ca mắc bệnh còn ít, đã căng mình đáp ứng được khá tốt với việc đối phó với dịch bệnh. Chính sách đối phó với dịch bệnh của Việt Nam lúc này là “Zero COVID” với các biện pháp ngăn chặn, phát hiện sớm ca bệnh, truy vết, cách ly, dập dịch nhằm cắt nguồn lây, tổ chức điều trị có hiệu quả.
Với sự chung sức đồng lòng của cả hệ thống chính trị, Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả quan trọng trong phòng, chống dịch suốt hai năm qua (Ảnh minh họa)
Tuy nhiên, khi biến chủng Delta lây lan vào Việt Nam khiến lượng bệnh nhân tăng đột biến, thì hệ thống y tế gặp rất nhiều khó khăn trong việc kiểm soát dịch bệnh, khám chữa bệnh cho người dân. Hơn nữa trong bối cảnh Chính phủ không thể kéo dài việc giãn cách, cách ly vì sẽ gây ra sự kiệt quệ cho nền kinh tế, trong khi nguồn vắc-xin giúp ngăn chặn đại dịch đã được cung cấp dồi dào hơn; Việt Nam đã quyết định chuyển sang chính sách “sống chung an toàn với dịch bệnh” như nhiều quốc gia trên thế giới.
Đến thời điểm hiện tại, hệ thống y tế vẫn phải đang nỗ lực rất nhiều bởi dịch bệnh vẫn chưa có dấu hiệu suy giảm, biến thể mới Omicron vừa xuất hiện, các nhà khoa học đến nay vẫn chưa thể đưa ra những kết luận chính xác về biến thể này. Số ca mắc bệnh hoặc người mang mầm bệnh tăng cao, hệ thống Y tế ở nhiều nơi đối mặt với nguy cơ quá tải.
Thách thức của đại dịch COVID-19 với hệ thống y tế Việt Nam là rất lớn, do tính mới của tác nhân gây bệnh; Kịch bản và chiến lược đối phó với dịch luôn phải thay đổi; Dịch bệnh cũng gây ra nhiều tác động tiêu cực tới mọi mặt của xã hội (lo sợ, chết chóc, phong tỏa, không phát triển kinh tế, giáo dục…); Cuối cùng là sự quá tải của hệ thống y tế (sự kiệt lực về nhân vật lực, trang thiết bị, tinh thần…).
Về phần mình, TS Nguyễn Huy Quang chia sẻ nguyên nhân Việt Nam chuyển từ “Zero COVID” sang trạng thái “Chung sống an toàn với đại dịch”, cũng như những tồn tại, hạn chế cần được lưu ý, các bài học kinh nghiệm cần được rút ra cho hệ thống.
Trong phần thảo luận và trao đổi, GS.TS Nguyễn Văn Kính và TS Nguyễn Huy Quang đã đề xuất nhiều giải pháp nhằm nâng cao khả năng ứng phó với dịch bệnh của hệ thống y tế.
Về mặt Nhà nước, các diễn giả cho rằng cần tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, chính quyền trong phòng, chống dịch COVID-19; Tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật về phòng, chống dịch COVID-19 để đáp ứng yêu cầu cấp bách và thực tiễn nảy sinh; Thống nhất trong lãnh đạo, chỉ đạo đi đôi với phân cấp, phân quyền, lấy cơ sở, xã, phường, thị trấn làm nền tảng trong phòng, chống dịch; Phát huy tính chủ động, sáng tạo, linh hoạt trong tổ chức thực hiện; Kết hợp hài hòa giữa thực hiện “bốn tại chỗ” với huy động lực lượng tăng cường (y tế, quân đội, công an); Bám sát thực tiễn, nắm chắc tình hình dịch bệnh, phối hợp chặt chẽ với các nước, các tổ chức quốc tế; Chủ động xây dựng các kịch bản phòng, chống dịch theo từng cấp độ dịch từ sớm.
Về mặt chuyên môn cần bảo đảm tiến độ triển khai tiêm vắc-xin, tạo mọi điều kiện thuận lợi, đẩy nhanh tiến độ sản xuất vắc xin trong nước; Thực hiện nâng cao năng lực giám sát dịch tễ, tiếp tục tăng cường xét nghiệm theo địa bàn, nhóm nguy cơ và tại ổ dịch; Tăng cường đầu tư, củng cố hệ thống y tế cơ sở, tăng đầu tư trang thiết bị, cơ sở y tế, điều chỉnh chế độ phụ cấp ưu đãi nghề cho cán bộ y tế dự phòng, y tế cơ sở; Tạo mọi điều kiện thúc đẩy nhanh nhất việc sản xuất thuốc điều trị COVID-19 trong nước, bảo đảm sản xuất được ít nhất 1 loại thuốc điều trị đặc hiệu trong năm 2022-2023, chủ động nguồn thuốc điều trị; Nâng cao năng lực cho các lực lượng tham gia phòng, chống dịch, ưu tiên vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo.
Các diễn giả chia sẻ tại buổi tọa đàm
Song song với đó cần tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh; Bảo đảm an sinh xã hội đi đôi với phòng, chống dịch.
Tọa đàm “Quản trị hệ thống y tế qua 2 năm ứng phó với đại dịch COVID-19” là sự kiện mở đầu cho chuỗi tọa đàm dự kiến sẽ được Viện Lãnh đạo ABG và Thương hiệu Xuất bản Sách và Tri thức Y học MedInsights tổ chức định kỳ trong năm 2022.
Viện Lãnh đạo ABG và Thương hiệu Xuất bản Sách và Tri thức Y học MedInsights tin rằng: sự trao đổi cởi mở giữa các thế hệ về những vấn đề lớn của quản trị y tế giúp các nhà lãnh đạo trẻ, người quan tâm đến khía cạnh lãnh đạo trong ngành Y tế học hỏi được nhiều kiến thức, kinh nghiệm hữu ích từ những người đi trước hoặc giàu kinh nghiệm trong ngành; để dần có được tầm nhìn mở rộng, góc nhìn đa dạng và tư duy phản biện; Đồng thời giúp khích lệ các ý tưởng, sáng kiến, giải pháp, tạo sự liên kết và thúc đẩy hợp tác.
Những người tổ chức chương trình hy vọng rằng: Sáng kiến tổ chức chuỗi tọa đàm này cũng như Chương trình Lãnh đạo trẻ Y tế ABG sẽ đóng góp thêm một hoạt động hữu ích, cùng chia sẻ những thách thức, khó khăn với lực lượng ngành Y tế trong bối cảnh hiện nay.
Huy Dương - TTTĐ