Tiến trình phát hiện các biến thể mới của SARS-CoV-2 năm 2023 do Nhóm giám sát bệnh truyền nhiễm của Bệnh viện Bệnh nhiệt đới thành phố và OUCRU thực hiện (tháng 12-2023).
Theo Sở Y tế thành phố, JN.1 là một biến thể phụ từ biến thể BA.2.86 của chủng Omicron, được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) xếp vào nhóm “biến thể đáng quan tâm” (Variant of Interest - VOI) và là nguyên nhân gây gia tăng số ca mắc và tử vong tại một số nước, trong đó có Thái Lan.
Theo số liệu giám sát của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố Hồ Chí Minh (HCDC), từ ngày 18-12-2023 đến hết ngày 22-1-2024, các bệnh viện của thành phố tiếp nhận 94 ca Covid-19 điều trị nội trú đến từ thành phố Hồ Chí Minh và một số tỉnh, thành khác. Trong đó, có 17 ca bệnh nặng phải thở ô xy, không có ca tử vong. Tất cả ca bệnh nặng đều là người thuộc nhóm nguy cơ (có bệnh nền nặng) và chưa tiêm chủng đủ các mũi vắc xin Covid-19 theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
Bệnh viện Bệnh nhiệt đới thành phố và đơn vị nghiên cứu lâm sàng Đại học Oxford (OUCRU) thực hiện giải mã trình tự gen từ mẫu bệnh phẩm của 16 bệnh nhân dương tính với Covid-19 điều trị tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trong tháng 12-2023. Kết quả có 12/16 bệnh nhân (75%) nhiễm biến thể phụ JN.1 của chủng Omicron. Ngoài ra, có 1 ca nhiễm biến thể JN.1.1; 2 ca nhiễm biến thể BA.2.86.1 và 1 ca nhiễm biến thể XDD.
Như vậy, biến thể phụ JN.1 đã xuất hiện tại thành phố Hồ Chí Minh sau khi Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Mỹ (CDC) báo cáo, đây là biến thể đang phát triển nhanh nhất và chiếm ưu thế tại Mỹ trong tháng 12-2023.
Biến thể phụ JN.1 được WHO phân loại là “biến thể đáng quan tâm” từ ngày 18-12-2023 vì biến thể này đã lây lan nhanh chóng trên toàn cầu. Hiện, WHO đang theo dõi 5 biến thể cần quan tâm gồm: XBB.1.5, XBB.1.16, EG.5, BA.2.86 và JN.1.
Theo WHO, biến thể phụ JN.1 có những đặc điểm kháng nguyên mới cho phép vi rút dễ dàng tấn công vào hệ miễn dịch, dễ lây truyền hơn, do đó đã nhanh chóng chiếm ưu thế trong các biến thể Covid-19 gây bệnh toàn cầu. Tuy nhiên, chưa có bằng chứng cho thấy biến thể này gây bệnh nặng hơn các biến thể phụ khác của Omicron. Khảo sát của CDC Mỹ cho thấy, vắc xin phòng Covid-19 hiện có, kỹ thuật xét nghiệm chẩn đoán và thuốc điều trị Covid-19 vẫn còn hiệu quả đối với JN.1.
Trong bối cảnh Tết Nguyên đán cận kề, giao lưu, đi lại sẽ tăng cao, nguy cơ gia tăng số ca bệnh và số ca nhập viện do Covid-19 là hiện hữu. Để phòng, chống Covid-19, ngành Y tế thành phố khuyến cáo người dân không chủ quan, lơ là và tiếp tục thực hiện các biện pháp để tự bảo vệ bản thân, gia đình và cộng đồng.
Cụ thể, đeo khẩu trang khi đến cơ sở y tế, nơi tập trung đông người…; hoặc khi có triệu chứng hô hấp. Thường xuyên rửa tay bằng nước sạch, xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn tay; súc miệng, họng bằng nước súc miệng; tránh đưa tay lên mắt, mũi, miệng; che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi.
Vận động người dân tiêm nhắc vắc xin phòng Covid-19 theo khuyến cáo của ngành y tế, đặc biệt là đối với những người thuộc nhóm nguy cơ như: người cao tuổi, người có bệnh nền…
Thực hiện vệ sinh môi trường, vệ sinh cá nhân, giữ ấm cơ thể, tập luyện thể dục, thể thao, nâng cao thể trạng. Tránh tiếp xúc với người có triệu chứng bệnh đường hô hấp như ho, sốt, khó thở… Người cao tuổi, có bệnh lý nền, thai phụ… khi có dấu hiệu mắc bệnh, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn, khám và điều trị kịp thời.
Nghiêm Ý - Hà Nội mới