Nhạc sĩ Hồng Đăng sinh năm 1936 tại Yên Thành, Nghệ An. Ông học lớp sáng tác khóa đầu tiên của trường âm nhạc Việt Nam. Ông là nguyên Phó Tổng thư ký Hội nhạc sĩ Việt Nam, Tổng Biên tập tạp chí Âm nhạc và Thế giới âm nhạc.
Ông là nhạc sĩ đầu tiên được kết nạp vào Hội Điện ảnh Việt Nam, Ủy viên BCH Hội giao lưu văn hóa Việt - Nhật, Ủy viên Ủy ban quốc gia thập kỷ phát triển văn hóa quốc tế. Ông được trao giải thưởng Nhà nước năm 2001, Giải thưởng "Bùi Xuân Phái vì tình yêu Hà Nội" năm 2021.
Nhạc sĩ Hồng Đăng
Nhạc sĩ Hồng Đăng đã sáng tác hơn 700 tác phẩm, bao gồm nhiều thể loại: ca khúc, hợp xướng, ca cảnh, khí nhạc, nhạc phim, nhạc sân khấu... Đặc biệt, ông đã sáng tác nhạc được sử dụng cho hơn 70 bộ phim, trong đó có những ca khúc nhạc phim nổi tiếng như "Hoa sữa" (phim "Hà Nội mùa chim làm tổ"), "Lênh đênh" (phim "Đời hát rong"), "Biển hát chiều nay" (nhiều phim về đề tài biển), "Nỗi nhớ đêm đại dương" (phim "Những hạt muối của biển"), "Biển và cô gái tôi chưa quen" (phim "Những ngôi sao nhỏ"), "Không gian xanh" (phim "Vùng trời")...
Đặc biệt, ca khúc "Hoa sữa" được ông viết năm 1978, cho bộ phim "Hà Nội mùa chim làm tổ" (đạo diễn Đức Hoàn) nói về công cuộc xây dựng lại Hà Nội sau tháng Chạp "Điện Biên Phủ trên không" đã lay động trái tim triệu người dân nước Việt.
"Hoa sữa" đã bước ra khỏi khung hình điện ảnh và trở thành một trong những ca khúc hay nhất về Hà Nội, tuy không có một chữ Hà Nội hay Thủ đô nào trong ca từ.
Nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha đánh giá, ở "Hoa sữa" là thiên nhiên ẩn hiện trong tình yêu đôi lứa. Còn ở "Kỷ niệm thành phố tuổi thơ" thì thiên nhiên đã ùa chật vào ba lô của người lên đường ra mặt trận biên giới. Giai điệu của Hồng Đăng đã làm thổn thức những con tim trai trẻ không cách gì kìm nổi: "Trưa nay qua đường phố quen, gặp những tiếng ve đầu tiên, chợt nghe tâm hồn xao xuyến. Điệp khúc tiếng ve triền miên"…
Khi biết tin nhạc sĩ Hồng Đăng qua đời, nghệ sĩ Thanh Lam tâm sự: “Tôi hát ca khúc "Hoa sữa" lần đầu khi còn rất trẻ, lúc đó tôi mới 28 tuổi. Là một người con của Hà Nội, tôi nhớ và yêu lắm con đường Quang Trung với hình dung mỗi đêm mùa thu đi hát về lại thoang thoảng mùi hương hoa sữa.
Đường phố vắng lặng, tôi cảm nhận được sự sâu sắc trong những ca từ của tác phẩm "Hoa sữa" mà nhạc sĩ Hồng Đăng viết nên. Ca khúc rất hay và đầy hoài niệm.
Ở mỗi thời khắc, độ tuổi, tiếng hát Thanh Lam lại gói ghém thêm những cảm xúc. Thời trẻ khi hát ca khúc này, tôi chưa thẩm thấu hết được những con chữ mà chú viết ra. Sau này tôi mới cảm nhận được sâu sắc hơn về bài hát.
Có lần, tôi gặp chú ở một chương trình, lúc đó chú đã yếu và chống nạng tới. Sáng nay khi nghe vợ chú báo tin chú mất rồi, tôi rất buồn vì trong những năm tháng dịch bệnh, chú cháu không có cơ hội được gặp nhau.
Không được gặp chú trước khi chú mất, tôi rất buồn thương!”.
Còn Tùng Dương thì bày tỏ niềm tiếc thương sâu sắc: “Chỉ trong vòng một tuần mà nền âm nhạc Việt Nam đã mất đi hai nhạc sĩ: nhạc sĩ Hồng Đăng và người ở thế hệ trẻ hơn là nhạc sĩ Ngọc Châu.
Đó là mất mát vô cùng to lớn!
Xót xa, thương tiếc biết bao, nhưng Tùng Dương nghĩ rằng, sự ra đi của họ không hề uổng phí, luôn luôn nhắc cho chúng ta về trách nhiệm với cuộc đời, âm nhạc. Dù có thế nào chúng ta vẫn phải sống, tiếp tục cống hiến, sáng tạo, đóng góp cho âm nhạc Việt Nam và cuộc đời này. Những người nghệ sĩ như Tùng Dương thực sự được truyền cảm hứng từ các nhạc sĩ đáng kính, đáng mến đó”.
Hương Thu - TTTĐ