O tôi xinh đẹp nhất làng
Có phải hồng nhan bạc phận
Cuộc đợi O khổ hơn Kiều
Trai làng dập dìu theo đuổi
O tôi không bén duyên ai
Lấy ông hỉm Sấy buôn bè
Cuộc đời tưởng nổi như phao
Ai ngờ ông ta thê, thiếp
O tôi cả giận bỏ về
Cuộc đời bắt đầu dâu bể?
Lấy ông phó Cát Làng Vàng (1948)
Tưởng rằng cuộc sống xênh sang
Ruộng vườn thênh thang no đủ
Giảm tô cải cách, tràn về
Tịch thu sân vườn, ruộng đất (1955)
Quy oan địa chủ cường hào
Bắt giam đấu tố triền miên
O tôi thành kẻ không nhà
Ôm con đầu đường xó chợ
Đói ăn mặt mày xanh lét
Du kích cấm cửa về quê
Liên lụy vợ con địa chủ
Một trưa O trốn về Bà
Nấp sau bờ lũy tre nhà
Ra hiệu cho Bà đói lắm
Lấm lét trước sau vụng trộm
Bà cho ít cám, ít khoai
Mang về kẻo con đói lả
Nón mũ khăn trùm kín mít
O lần ra đến đường quan
Gặp ngay ông trời du kích
Bắt trói về giam trụ sở
Tịch thu hết khoai, hết cám
Chiều tối mới thả cho về
Bụng đói, chân tê vì trói
Không cản được O băng đồng
Về đến đầu làng mới biết
Mấy ngày đói lả không ăn
Con O đã bỏ về trời
Trong lúc gian nan, túng quẫn
Về Chiếng tá túc cậu Vinh
Sắm đôi quang thừng,thúng, mủng
Chợ phiên một tuần đôi bận
Bán buôn đắp đổi qua ngày...
Bạn buôn dốc lòng chắp mối
O tôi tái giá chàng Lang (1958)
Dượng Lại lành như cục đất
Cảnh nghèo gà trống nuôi con
Một tháng đôi lần chợ Thạc
Hành hoa, rau diếp, rau mùi
Chuyến về ngô, khoai, lạc, đỗ
Kĩu kịt đôi vai héo gầy
Bát mồ hôi đổi bát khoai
Nuôi con của chồng thơ dại
Hai nửa cuộc đời khổ ải
Ghép vào thành nhỏ gấp đôi
Ông trời thương tình đôi lứa
Sinh ra anh Chính muộn mằn (1959)
Đói ăn mất sữa triền miên
Gặp kỳ chiêm mùa thất bát
Chợ phiên O gánh anh theo
Về quê bú nhờ vợ Cậu (Tuyết 1960)
Lúc tôi mới gần 10 tuổi
Tay anh, tay em ru hời
Hết Kiều, ca dao, tục ngữ
Võng đay đưa tít mù trời
Ngủ chờ mẹ về cho bú
Quá trưa nghỉ cấy mẹ về
Hai trẻ tranh đôi vú lép
Khóc hờn đòi được phần hơn
O tôi đứng bên rơm rớm
Cha tổ chúng mày háu ăn...
Các anh lớn dần đỡ khổ
O tôi chẳng thoát được nghèo
Cả đời không ngày sung sướng
Lo toan chăm sóc chồng con
Tuổi đời vừa tròn bảy tám
O tôi về với ông bà (11/9/1996)
Có lẽ giờ O hết khổ
Ối! O cũng một kiếp người.
Tác giả: Đỗ Cung
Tháng 8 năm 2020