Hiện trường nơi xảy ra sự việc. Ảnh: Internet
Theo thông tin từ Công an tỉnh Thanh Hóa, nạn nhân là em L.Q.H., học sinh lớp 12A8, còn người gây án là em P.T.B.N., học sinh lớp 11A9, cùng học tại Trường THPT Đặng Thai Mai. Cả hai trước đó không có mâu thuẫn hay xích mích. Tuy nhiên, trong giờ học thể dục ngày 17/10, giữa hai em xảy ra cãi vã bộc phát. Sau giờ học, H. cùng một bạn khác chặn đường, đuổi đánh N. bằng tay, chân và mũ bảo hiểm. Trong lúc bị đánh, N. rút con dao bấm mang theo người, đâm H. khiến nạn nhân bị thương nặng và tử vong sau đó tại Bệnh viện đa khoa Quảng Xương.
Những người chứng kiến sự việc đều bàng hoàng trước tốc độ và mức độ nghiêm trọng của cuộc ẩu đả. Chỉ trong vài phút ngắn ngủi, một mâu thuẫn nhỏ biến thành thảm kịch. Không ai ngờ rằng trong cặp sách của một học sinh lại có một con dao bấm, và rằng chỉ vì vài lời qua lại, mạng sống của một người đã bị tước đoạt. Vụ việc khiến cả ngôi trường chìm trong không khí tang thương, các bạn học của H. chưa hết bàng hoàng, còn những giáo viên phải chứng kiến sự mất mát đau đớn này thì không khỏi tự hỏi: “Chúng ta đã thiếu sót ở đâu?”.
Công an tỉnh Thanh Hóa đang tiếp tục điều tra hành vi giết người của nghi phạm. Cơ quan chức năng đồng thời khuyến cáo các gia đình và nhà trường phải siết chặt hơn nữa công tác quản lý, giáo dục học sinh, đặc biệt là kiểm soát các mối quan hệ, thói quen sinh hoạt và vật dụng mà các em mang theo đến lớp. Việc học sinh sở hữu hung khí, thuốc lá điện tử hay chất cấm không còn là câu chuyện hiếm hoi, mà đang trở thành một hồi chuông cảnh tỉnh về sự lỏng lẻo trong quản lý và định hướng của người lớn.
Một giáo viên trung học tại Thanh Hóa chia sẻ rằng sự việc này không chỉ là bi kịch cá nhân, mà còn là lời cảnh tỉnh cho toàn xã hội. Những mâu thuẫn tuổi học trò trước kia chỉ dừng lại ở vài lời cãi vã hoặc va chạm nhỏ, nay lại có thể kết thúc bằng án mạng. Sự thay đổi ấy không chỉ đến từ tâm lý học sinh, mà còn đến từ môi trường sống, ảnh hưởng của mạng xã hội, của những hình ảnh bạo lực được lan truyền mỗi ngày. Khi ranh giới giữa “thể hiện bản thân” và “hủy hoại người khác” trở nên mờ nhạt, chỉ cần một chút thiếu kiểm soát, hậu quả đã không thể cứu vãn.
Hiện nay một số học sinh mang theo dao bấm, dùi cui mini, hoặc vật sắc nhọn trong cặp như một “thói quen phòng thân”, đặc biệt ở những khu vực có nhóm bạn hay xích mích. Đó là tín hiệu rất nguy hiểm. Trẻ vị thành niên chưa có đầy đủ khả năng kiểm soát cảm xúc và nhận thức hậu quả pháp lý, nên chỉ một hành động bộc phát cũng có thể đẩy bản thân vào con đường tội phạm.
Sự việc ở Trường THPT Đặng Thai Mai đặt ra câu hỏi lớn về hiệu quả của các chương trình giáo dục kỹ năng sống trong trường học hiện nay. Dù Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn phòng, chống bạo lực học đường, song trong thực tế, công tác triển khai vẫn còn rời rạc. Nhiều trường vẫn tập trung vào kỷ luật, bản kiểm điểm, hạ hạnh kiểm, mà chưa chạm đến gốc rễ là dạy học sinh kiểm soát cảm xúc, ứng xử khi bị khiêu khích, và tìm đến sự giúp đỡ khi xảy ra mâu thuẫn.
Các chuyên gia tâm lý cho rằng, trẻ em và thanh thiếu niên đang chịu nhiều áp lực hơn bao giờ hết: Từ học tập, kỳ vọng của cha mẹ, đến so sánh bản thân trên mạng xã hội. Khi không được hướng dẫn cách giải tỏa cảm xúc, các em dễ phản ứng cực đoan. Việc “mang dao để tự vệ” phản ánh một môi trường học đường nơi sự an toàn và tin cậy đã bị xói mòn. Học sinh không còn nghĩ rằng thầy cô hay nhà trường là nơi có thể bảo vệ mình, nên chọn cách tự bảo vệ bằng bạo lực.
Cần phải nhìn nhận rằng, bạo lực học đường không còn nằm trong phạm vi “mâu thuẫn tuổi học trò” như trước. Nó đã vượt ngưỡng cảnh báo, chạm tới ranh giới của tội phạm vị thành niên. Những vụ việc đau lòng như ở Thanh Hóa hay trước đó ở nhiều địa phương khác cho thấy sự cấp thiết của việc xây dựng một môi trường giáo dục thực sự an toàn – nơi học sinh được học cách quản lý cảm xúc, hiểu về hậu quả pháp lý của hành vi, và có chỗ dựa tâm lý khi cần.
Giáo dục không thể chỉ dừng ở việc răn đe hay xử lý sau vi phạm. Mỗi trường học cần trở thành một không gian phòng ngừa – nơi có cơ chế phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường về hành vi, có bộ phận tư vấn học đường hoạt động hiệu quả, và có sự phối hợp chặt chẽ giữa giáo viên, phụ huynh và công an địa phương. Chỉ khi đó, những bi kịch như vụ án ở Thanh Hóa mới không còn lặp lại.
Một mạng sống mất đi là nỗi đau không gì bù đắp. Một học sinh khác giờ phải đối diện với án tù, với ám ảnh suốt đời. Giữa những hàng nước mắt của bạn bè, thầy cô, và gia đình, xã hội phải tự hỏi: Bao nhiêu lời cảnh báo nữa mới khiến chúng ta thức tỉnh? Bạo lực học đường không còn là câu chuyện đạo đức đơn thuần – nó đã là một vấn đề xã hội, cần sự vào cuộc thực sự của cả hệ thống giáo dục, pháp luật và cộng đồng. Nếu không thay đổi cách tiếp cận, mỗi ngôi trường đều có thể trở thành nơi khởi đầu cho một bi kịch khác./.
nguonluc