Nghi vấn “phù phép” giá thiết bị trong các gói thầu
Thời gian qua, Báo PLVN liên tiếp nhận được phản ánh của bạn đọc về sự bất thường của 02 gói thầu mua sắm trang thiết bị do Đài Khí tượng thuỷ văn khu vực phía Bắc (Đài KTTV phía Bắc) làm chủ đầu tư.
Cụ thể, tại quyết định số 25/QĐ ngày 27/12/2023 của Đài KTTV phía Bắc phê duyệt gói thầu VB-TB1 mua sắm thiết bị thông tin, thiết bị chuyên ngành; Công ty TNHH Đầu tư Thương mại Hà Cường là đơn vị trúng thầu với giá 5.807.676.000 đồng.
Gói thầu thứ 2, cũng do Đài KTTV phía Bắc làm chủ đầu tư và ban hành Quyết định số 782/QĐ ngày 05/09/2024 phê duyệt Công ty TNHH Sản xuất– Thương mại Nguyệt Ánh II là đơn vị trúng thầu gói VB-TB5 Cung cấp lắp đặt thiết bị nội thất văn phòng và thiết bị âm thanh hội trường lớn, với đơn giá 3.971.341.000 đồng.
Tổng Cục Khí tượng thuỷ văn.
Trước những thông tin nêu trên, phóng viên đã tiến hành xác minh, đối chiếu, các thiết bị mua sắm của 02 gói thầu cùng thời điểm, chủng loại, cùng nguồn gốc xuất xứ cho thấy 02 gói thầu mua sắm trang thiết bị do Đài KTTV phía Bắc làm chủ đầu tư có dấu hiệu đội giá, có dấu hiệu gây thất thoát ngân sách nhà nước.
Đối với gói thầu VB-TB1 mua sắm thiết bị thông tin, thiết bị chuyên ngành có giá trị 5.807.676.000 đồng, có dấu hiệu bị đội giá như sau: Các sản phẩm (IB2300291711-00) UPS 10KVA Model: SRT10KRMXLI giá trúng thầu là 132.367.000 đồng, giá thị trường là 95.000.0000 đồng; Switch tầng 24 port Model giá trúng thầu là 3.300.000 đồng, giá thị trường là 1.700.000 đồng; UPS 3kVA Model giá trúng thầu 22.000.000 đồng, giá thị trường là 14.500.000 đồng;
Thiết bị hội nghị truyền hình giá trúng thầu là 165.000.000 đồng, giá thị trường là 115.000.000 đồng…”
Với gói thầu VB-TB5 Cung cấp lắp đặt thiết bị nội thất văn phòng và thiết bị âm thanh hội trường lớn có giá trúng thầu là 3.971.341.000 đồng.
Theo ghi nhận của phóng viên, các sản phẩm (IB2400245484-00) cung cấp và lắp đặt Loa line array 2x10 liền công suất 1200W SP-210A, giá trúng thầu là 40.000.000 đồng, giá thị trường là 30.000.000 đồng.
Cung cấp và lắp đặt Loa sub đôi 5 tấc công suất 1200W KA218S giá trúng thầu là 22.900.000 đồng, giá thị trường là 18.000.000 đồng.
Cung cấp và lắp đặt Loa kiểm tra sân khấu 12 liền công suất, 300W / 800W SP412MA giá trúng thầu là 21.000.000 đồng, giá thị trường là 15.000.000 đồng.
Cung cấp và lắp đặt Âm ly công suất PA-2200 giá trúng thầu là 48.000.000 đồng, giá thị trường là 18.000.0000 đồng; Cung cấp và lắp đặt Âm ly công suất AE4000 giá trúng thầu là 25.000.000 đồng,giá thị trường là 14.000.000 đồng”.
Quản lý thu chi tài chính có nhiều bất cập…
Theo Kết luận báo cáo kiểm toán ngày 07/07/2022, của Kiểm toán Nhà nước đã chỉ ra nhiều tồn tại có dấu hiệu sai phạm ở Tổng cục Khí tượng Thủy văn: Tổng cục Khí tượng thuỷ văn quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công năm 2021 của Bộ Tài nguyên và Môi trường, chưa thực hiện ghi thu - chi “Chương trình thảm sát ozon và hơi nước khu vực cận xích đạo (SOWER), chưa lập báo cáo BCQT dự án vốn viện trợ.
Hồ sơ mua sắm tài sản lưu trữ chưa đầy đủ, chưa kịp thời mở sổ theo dõi theo quy định (Tổng cục khí tượng thuỷ văn); chưa thực hiện các thủ tục đăng kiểm tàu đối với Tàu đo đặc biển 01 để tham gia thực hiện dự án dẫn đến tầu phải nằm tại cảng không hoạt động từ năm 2020 đến này là 21 tháng (Tàu Đo đặc biển 01 được đưa vào sử dụng từ năm 1999, đã hết thời gian khấu hao từ năm 2009 -TT tắc địa và bản đồ biển).
Một số đơn vị hạch toán không chính xác các khoản thu, chi hoạt động dịch vụ; ghi nhận doanh thu không kịp thời, hạch toán chi phí không hợp lý, hợp lệ, thực hiện chưa đầy đủ nghĩa vụ với NSNN theo quy định….Tổng cục Khí tượng Thủ văn chưa đối chiếu xác nhận đầy đủ nợ phải thu, phải trả, tạm ứng, nợ phải thu kéo dài... về văn phòng Bộ.
Việc trích lập, quản lý và sử dụng nguồn cải cách tiên lương: Một số đơn vị sự nghiệp công lập chưa trích lập nguồn cải c ách tiền lương theo quy định tại Thông tư số 46/2019/TT-BTC ngày 23/7/2019 và Thông tư số 71/2020/TT-BTC, không lập dự toán chi thực hiện cải cách tiên lương theo quy định tại khoản 7 Điều 12 Thông tư số 71/2020/TT-BTC.
Đối với lĩnh vực Khí tượng thủy văn, Tổng cục Khí tượng thủy văn ban hành Quy chế kiểm tra, nghiệm thu các nhiệm vụ thuộc Tổng cục chưa phù hợp thời gian quy định tại Quyết định số 388/QĐ-BTNMT ngày 02/3/2022 (Bộ quy định nghiệm thu trước 25/01 năm sau, Tổng cục quy định nghiệm thụ trước 31/12); chưa thực hiện đạt mục tiêu Quy hoạch mạng lưới quan trắc KTTV lộ trình đến năm 2028.
Nội dung, hình thức giấy chứng nhận kiểm định/hiệu chưa được đảm bảo đúng với quy định; hồ sơ quản lý thiết bị quan trắc môi trường lập chưa đầy đủ theo danh mục 32; thực hiện phân tích mẫu một số thông số nước biển (thông số COD; thông số Chlorophyll a) chưa phù hợp danh mục quy định tại Quyết định số 362/QĐ-BTNMT ngày 19/2/2019 của Bộ TN&MT; Hoạt động mạng lưới quan trắc môi trường quan trắc môi trường nước, nước sông hồ, nước mưa, không khí một số thông số chưa phù hợp quy định tại Quyết định số 362/QĐ-BTNMT ngày 19/2/2019; Quyết định số 526.2019/QĐ-VPCNCL ngày 01/8/2019 của Văn phòng công nhận chất lượng thuộc Bộ KH&CN.
Giấy chứng nhận kiểm định ban hành không có quốc hiệu Cộng hòa XHCN Việt Nam, không có số Tem kiểm định; Giấy chứng nhận hiệu chuân không nêu phương pháp thực hiện và chuẩn được sử dụng... (Trung tâm Quan trắc).
Bên cạnh đó, Tổng cục Khí tượng Thuỷ văn, xây dựng đơn giá vật liệu, dụng cụ chưa tham khảo đơn giá của địa phương (hoặc báo giá của thời điểm lập dự toán) chưa đúng quy định tại điểm a, khoản 1, mục II, Phụ lục 04 Thông tư số 136/2017/TT-BTC…
Tổng cục Khí tượng thuỷ văn nói gì?
Để làm rõ những khuất tất nêu trên, phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam đã có nhiều buổi làm việc với đại diện Tổng cục Khí tượng thuỷ, tại văn bản trả lời phóng viên, cơ quan này cho biết: Về việc hai Gói thầu VB-TB1 và Gói thầu VB-TB5.
Căn cứ theo Quyết định số 2054/QĐ-BTNMT ngày 26/10/2021 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc phê duyệt Dự án “Xây dựng nhà điều hành quan trắc, dự báo, cảnh báo thiên tai và giám sát biến đổi khí hậu khu vực Việt Bắc”, Đơn vị Ban Quản lý các dự án KTTV không phải là Chủ đầu tư, hạng mục này Bộ Tài nguyên và Môi trường giao cho Đài KTTV khu vực Việt Bắc là Chủ đầu tư (nay là Đài KTTV khu vực Miền núi Phía Bắc).
Việc thực hiện lựa chọn nhà thầu được Ban quản lý các dự án Khí tượng thủy văn (Bên mời thầu) và đơn vị tư vấn đấu thầu là Công ty cổ phần đầu tư thương mại và Xây dựng ATTA thực hiện trên hệ thống đấu thầu quốc gia theo hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước.
“Do hợp đồng là hợp đồng trọn gói nên Giá hàng hóa trong hợp đồng là giá chào khi dự thầu của nhà thầu… Vì vậy, giá chào thầu (trọn gói) luôn cao hơn giá của một thiết bị đơn lẻ.
Việc giá trúng thầu (đã bao gồm các dịch vụ kèm theo) với giá của một thiết bị đơn lẻ là không phù hợp…”, đại diện Tổng cục Khí tượng thuỷ văn cho hay.
Còn liên quan đến kết luận của Kiểm toán Nhà nước, theo vị đại diện của Tổng cục Khí tượng thuỷ văn cung cấp: Căn cứ Thông báo số 529/TB-KTNN ngày 04/8/2022 của Kiểm toán nhà nước về việc thông báo kết quả kiểm toán tại Tổng cục Khí tượng Thủy văn (KTTV), Tổng cục KTTV đã có Văn bản số 1106/TCKTTV-KHTC ngày 31/8/2022 đôn đốc các đơn vị nghiêm túc thực hiện kiến nghị của Kiểm toán nhà nước năm 2021 và báo cáo kết quả thực hiện.
“Đến thời điểm hiện tại, hầu hết các tồn tại trên đã được Tổng cục Khí tượng Thủy văn khắc phục và hoàn thiện”, vị đại diện Tổng cục Khí tượng Thủy văn cho biết.
Pháp luật đã quy định rất rõ ràng tại Khoản 4 Điều 89 của Luật Đấu thầu 2013 quy định gian lận là hành vi bị cấm trong đấu thầu: Trong đó, việc dùng thủ đoạn để nâng khống giá thiết bị, nhằm che giấu lợi nhuận từ số tiền chiếm đoạt của nhà nước; tránh bị thanh tra, kiểm tra phát hiện sai phạm trong hoạt động đấu thầu, có thể: Nâng giá ngay trong nước bằng thủ đoạn lập hợp đồng mua bán giữa các công ty trong nhóm lợi ích, đẩy giá lên cho phù hợp với giá gói thầu; hoặc được nâng giá từ nước ngoài trước khi làm thủ tục nhập khẩu thiết bị về Việt Nam, sau đó hợp thức bằng các hóa đơn, chứng từ nhập khẩu…
Chiếu theo quy định này, Đài KTTV khu vực Việt Bắc là Chủ đầu tư rõ ràng biết, có dấu hiệu của việc nâng khống giá thiết bị trong gói thầu của của các công ty trúng thầu nhưng vẫn im lặng, có dấu hiệu gây thất thoát cho ngân sách Nhà nước số tiền lớn.
Theo quy định của pháp luật, người nào thực hiện hành vi gian lận trong đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 222 Bộ luật Hình sự.
Thực tế, kết quả lựa chọn nhà thầu hai Gói thầu VB-TB1, VB-TB5 của Đài KTTV khu vực Việt Bắc (Tổng cục Khí tượng Thủy văn) không khỏi khiến dư luận hoài nghi về tính trung thực trong hồ sơ tham dự và năng lực thực sự của nhà thầu.
Vậy trách nhiệm của đơn vị tư vấn, đánh giá ra sao? Liệu rằng quy trình tổ chức đấu thầu và lựa chọn nhà thầu tại gói thầu nói trên có dấu hiệu không minh bạch?
Để làm sáng tỏ những khuất tất nêu trên, dư luận đang mong Bộ Tài nguyên và Môi trường, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng kinh tế, buôn lậu (C03, Bộ Công an) sớm vào cuộc điều tra, làm rõ vụ việc này.
Báo Pháp luật Việt Nam sẽ tiếp tục thông tin vụ việc này.
phapluatplus.baophapluat.vn