Những bữa sáng thanh mát gợi nhớ vị quê giữa phố

Nỗi ám ảnh ngày nắng hè

 Mùa hè, mỗi người dường như có thêm một câu hỏi rất thường nhật mà lại khó có thể trả lời ngay được. Đó là “Sáng nay ăn gì” (gần giống một bộ phim Hàn Quốc có tên “Tối nay ăn gì” nổi tiếng một thời).

Bởi lẽ, cái nắng, cái nóng lóe lên từ 6 giờ sáng kéo dài đến tận 7 giờ chiều như thiêu như đốt khiến tất cả chúng ta đều uể oải. Ăn sáng, vốn là một hoạt động rất bình thường của con người bỗng trở nên khác thường.

Không phải chỉ là ăn cho ngon, thay đổi khẩu vị nữa mà bữa sáng của Hà Nội những ngày hè còn có thêm yêu cầu nữa là mát, dễ nuốt. Ai ở trong hoàn cảnh nắng không ăn nổi thì mới hiểu, bữa ăn quan trọng như thế nào. Ăn không phải để cho no mà còn là để cho đủ dinh dưỡng để còn làm việc, đỡ mất sức và đủ sức khỏe để chống chịu với cái nóng của mùa hè.

Vậy mà, nắng, nóng, mệt đến nỗi không nuốt nổi. Không ăn thì đói mà ăn thì ngang… cực hình. Với những người may mắn được ăn sáng ở nhà thì sẽ sung sướng hơn vì được ngồi quạt, điều hòa mát, thong thả ăn xong, rửa ráy mặt mũi, uống nước đàng hoàng, bữa ăn thong thả, tâm thế thong thả hơn.

Với những người ăn sáng ngoài hàng, sẽ có rất nhiều trường hợp xảy ra. Này nhé, đang chạy xe nóng toát mồ hôi đến quán, tìm được chỗ ngồi rồi, nóng toát mồ hôi lại chờ phục vụ bê được bát đồ ăn ra, chưa kịp nguội đã phải ăn, vừa ăn vừa vội vàng nhìn trước ngó sau vì khách đến đông dần. Vì thế, ngồi xỉa răng có khi cũng chẳng được hết vì cứ có người bên cạnh lăm lăm đứng chờ mình dậy là ngồi thế vào ngay.

Bữa ăn sáng vì thế mà càng làm cái nóng gia tăng nhiệt lên, ăn xong mồ hôi mồ kê ướt đầm đìa thực ngang… đánh vật. Với chị em phụ nữ, sợ mồ hôi ra ướt áo, sợ lem nhem lớp trang điểm, sợ mùi thức ăn bám lên người, lưu lại cả ngày thì bữa ăn sáng càng trở nên bắt buộc.

Vẫn là câu cũ, không ăn thì đói. Mà ăn thì nóng, ngấy, không nuốt nổi. Chọn bún, phở, cháo hay mì tôm, mì gạo, là bánh ngọt hay bánh mì, xôi hay bánh giò…? Thực đơn bữa sáng của Hà Nội rất phong phú, nhiều lựa chọn, đủ để quay vòng nhiều ngày không lặp lại. Dù vậy, với mùa hè, món nào cũng có những ưu, nhược điểm riêng.

Chả hạn, bún phở cháo thì nóng mà đôi khi mặn nhạt hoặc có chút mỡ màng thì ngấy. Còn bánh ngọt thì khiến những người sợ ngọt, sợ béo, sợ đường huyết tăng sẽ cảm thấy khó chịu, không tiêu hóa nổi. Hóa ra, bữa sáng tưởng chừng là đơn giản mà lại không hề dễ dàng chuẩn bị chút nào. Nhất là khi nó lại khởi đầu cho một ngày làm việc, học tập, rất quan trọng với cái dạ dày và cả sự hoạt động của trí não, cảm xúc của mỗi người nữa.

Hương quê giữa phố

 Rất may, ẩm thực Hà Nội là sự tích hợp, dung hòa, chắt lọc từ tinh hoa nhiều vùng miền khác nhau. Trong số đó phải kể đến những thức quà quê vừa dễ ăn lại vừa mang đến chút hương vị quê nhà đến phố phường. Nhiều năm trở lại đây, tại những chợ cóc, quán ven đường, gánh hàng rong… món cháo đậu trở nên rất đắt khách vào mùa hè.

Người vội thì chìa tiền, xách luôn cốc cháo cô bán hàng đã đơm sẵn, treo vào xe. Người cẩn thận thì mang cặp lồng, mang chiếc cốc nhỏ xinh đi, người bán hàng sẵn sàng chiều khách mà đong vào rồi vui vẻ hỏi khách ăn với đậu rán rim hành mắm, cà muối hay đường. Cháo đậu đen hoặc đậu xanh nấu nhừ cả vỏ, ăn vừa mát vừa dễ nuốt.

Người thích ăn âm ấm thì xách về nhà hoặc đến cơ quan, công ty là vừa ăn, bật điều hòa, rót nước, thong thả ngồi thưởng thức. Người thích ăn nguội thì lại càng thích thú hơn vì ăn xong bát cháo vừa no bụng vừa dễ chịu lại nhẹ tênh, không cảm thấy ấm ách, khó tiêu như một số thức ăn khác.

Ai đã từng cầm miếng bánh đúc chấm với bát tương, nhai trong miệng thấy cả vị mặn của tương, ngọt của gạo, bùi của lạc, nồng nồng của nước vôi mới thấy nỗi nhớ quê hương dâng đầy trong mắt. Đó là những buổi chiều sau cơn mưa rào, bà hoặc mẹ đổ mẹt bánh đúc nóng hôi hổi, anh chị em trứng gà trứng vịt xúm xít đứa trông em sợ nhào vào bỏng, đứa lấy dao cắt thành từng miếng cho dễ ăn, đứa lấy quạt cho nhanh nguội, đứa ra chum tương ngoài sân dưới gốc cây cau cao vút múc vội một bát tương...

Một không gian làng quê đầy đầm ấm yêu thương, một tuổi thơ có bà có mẹ, có chị có em quây quần bên xóm bên làng thanh bình, yên ả nao nao trong dạ bởi chẳng thể quay ngược thời gian trở lại bao giờ. Món bánh đúc chấm tương bán ở các chợ thường là để nguội, lại có vị vôi trong nên dễ tiêu hóa và mát ruột trong những ngày hè nóng bức như thế này.

Một món quà sáng cũng đậm hương vị làng quê, đó là bánh đa kê. Có nhiều sự lựa chọn cho người thích ăn ngọt, người kiêng đường nhưng vị giòn tan của bánh đa, vị bùi bùi, lạ lạ của hạt kê nấu nhuyễn với một chút đường lạo xạo cũng sẽ mang đến cho chúng ta một bữa sáng vừa đủ dinh dưỡng vừa dễ ăn, dễ mua.

Hay món cơm nắm muối vừng, xưa kia là món ăn dữ trữ dành cho người đi đường xa không có hàng quán, không có tiền đi đường thì nay đã trở thành một món ăn “thực dưỡng” cho người Hà Nội. Nắm cơm vừa chặt vừa chắc, được thái con chì, muối lạc vừng giã nhỏ, tưởng giản dị vậy thôi, mà bạn cứ thử ăn xem, lại chẳng hết miếng này đến miếng khác, nắm này đến nắm khác, chỉ biết no mà không biết chán.

Còn những chiếc bánh rợm, bánh khoai sọ, bánh dầy đỗ mặn ngọt… cũng đều góp mặt cho thực đơn sáng của Hà Nội những sự lựa chọn tùy vào sở thích mỗi người. Đễ mỗi bữa sáng trôi qua, một ngày mới khởi đầu với chúng ta đầy cảm xúc. Dù chỉ là một thời khắc rất nhỏ trong ngày nhưng cũng đủ để ta sống đầy hơn với cuộc sống mà mình đang được thụ hưởng.

Ngọc Hân - TTTĐ