Nợ xấu tăng cao, ACB dồn dập vay nợ hàng chục nghìn tỷ đồng từ trái phiếu
Kinhte&Xahoi
Là một nhà băng, việc kinh doanh chính là cho các tổ chức, cá nhân vay tiền và huy động vốn qua các hợp đồng tiền gửi để hưởng chênh lệch, song Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) cũng đang dồn dập gọi vốn từ kênh trái phiếu.
Ngân hàng TMCP Á Châu (mã CK: ACB) vừa công bố chào bán thành công 2.500 trái phiếu, tương ứng 2.500 tỷ đồng cho một tổ chức trong nước với kỳ hạn ba năm, đáo hạn ngày 15/7/2024.
Trong đợt phát hành này, Công ty TNHH Chứng khoán ACB đóng vai trò là tổ chức tư vấn phát hành, đồng thời là đại lý phát hành, đăng ký lưu ký và thanh toán trái phiếu.
Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB)
Trái phiếu của ACB là trái phiếu không chuyển đổi, không kèm chứng quyền, không phải là nợ thứ cấp, không có tài sản đảm bảo. Lãi suất trái phiếu là 3,5%/năm, trả định kỳ 1 năm/lần.
Được biết, số tiền thu được từ đợt phát hành sẽ được ngân hàng sử dụng để tăng quy mô vốn hoạt động, hỗ trợ đảm bảo tính ổn định nguồn vốn và phục vụ nhu cầu tín dụng cũng như như tuân thủ các chỉ tiêu an toàn theo quy định của Ngân hàng Nhà nước.
Thời gian qua, ACB liên tục đẩy mạnh việc huy động vốn qua kênh trái phiếu. Trước đó, từ ngày 6/5 đến 8/7, ngân hàng này đã phát hành 7 lô trái phiếu khác với tổng giá trị 11.700 tỷ đồng.
Như vậy, tính từ đầu năm đến nay, ACB đã huy động 14.200 tỷ đồng trái phiếu. Trước xu hướng lãi suất tiết kiệm giảm, nhà đầu tư có ý định hướng kênh đầu tư sang trái phiếu.
Không riêng gì ACB, thời gian qua, nhiều ngân hàng thương mại cũng tăng mạnh phát hành trái phiếu để hút vốn trung và dài hạn đã làm thay đổi trật tự huy động vốn trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp, đặc biệt là trong 6 tháng đầu năm 2021.
Theo báo cáo của Vụ Tài chính ngân hàng (Bộ Tài chính), trong 6 tháng đầu năm 2021, khối lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ là 168.702 tỷ đồng, tăng 3,2% so với cùng kỳ năm 2020; khối lượng phát hành ra công chúng là 15.375 tỷ đồng, tương đương 50,3% khối lượng phát hành của năm 2020, chiếm 8,3% tổng khối lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành.
Trong đó, tổ chức tín dụng trái phiếu doanh nghiệp là nhà phát hành lớn nhất, chiếm 40,2% tổng khối lượng phát hành; khối lượng trái phiếu của doanh nghiệp bất động sản giảm 55,5% so với cùng kỳ năm 2020 (chiếm 13,2% tổng khối lượng phát hành). Lãi suất phát hành bình quân 6 tháng đầu năm 2021 là 7,9%/năm, giảm 1,6%/năm so với cùng kỳ năm 2020 (9,5%/năm).
Theo chuyên gia tài chính ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu, trái phiếu đang là sản phẩm nóng trên thị trường tài chính, thu hút nhiều nhà đầu tư cá nhân và tổ chức do lãi suất huy động cao hơn loại hình gửi tiết kiệm vào ngân hàng.
Các chuyên gia cho rằng, so với trái phiếu doanh nghiệp các nhóm ngành khác, trái phiếu ngân hàng được đánh giá là có độ an toàn cao nhất bởi tính thanh khoản cao và các ngân hàng hoạt động dưới sự giám sát chặt chẽ của Ngân hàng Nhà nước.
Ông Trần Hùng Huy - Chủ tịch Hội đồng quản trị ACB. (Ảnh: Internet)
Trong khi đó, trái phiếu của nhóm doanh nghiệp bất động sản dù lãi suất cao gấp 3-4 lần nhưng sẽ rất khó để nhà đầu tư kiểm soát được việc sử dụng tiền của những nhà phát hành trái phiếu này.
Vì vậy, các chuyên gia khuyến cáo nhà đầu tư cần cẩn trọng với các loại trái phiếu lãi suất cao bởi tỷ lệ sinh lời càng lớn sẽ càng nhiều rủi ro, cần tìm hiểu kỹ tình hình tài chính của tổ chức phát hành, tính thanh khoản của sản phẩm, tránh tâm lý đầu tư theo phong trào, đến khi nhà phát hành không có khả năng trả nợ thì việc đòi lại tiền sẽ rất khó khăn.
Theo dự báo, nhu cầu phát hành trái phiếu của các ngân hàng thương mại trong năm 2021 sẽ vẫn tăng cao, đặc biệt là trái phiếu tăng vốn nhằm giúp các ngân hàng bổ sung cho vốn cấp 2 (vốn bổ sung), tăng tỷ trọng nguồn vốn trung dài hạn và cải thiện hệ số an toàn vốn (CAR).
Về tình hình tài chính của ACB, trong 6 tháng đầu năm 2021, nhà băng này ghi nhận lãi trước thuế 6.352 tỷ đồng, tăng 66,3% so với cùng kỳ năm ngoái.
Tính đến ngày 30/6/2021, tổng tài sản của ngân hàng đạt 471.275 tỷ đồng, tăng 6% so với đầu năm. Trong đó, cho vay khách hàng tăng 9,7% lên 341.668 tỷ đồng. Huy động vốn từ khách hàng tăng 1,5% lên 358.474 tỷ đồng.
Cũng tại ngày 30/6/2021, tổng nợ xấu của ACB tăng 27%, lên mức 2.330 tỷ đồng. Trong đó, nợ nhóm 3 (nợ dưới tiêu chuẩn) tăng mạnh 163% từ 212,5 tỷ lên 560,5 tỷ đồng, nhóm 4 (nợ nghi ngờ) và nợ nhóm 5 (nợ có khả năng mất vốn) cũng tăng 29% và 2% so với đầu năm, lần lượt ở mức 530 tỷ đồng và 1.241 tỷ đồng.
Cảnh báo rủi ro đầu tư trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ
Ông Nguyễn Hoàng Dương - Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính ngân hàng (Bộ Tài chính) nhận định, thị trường trái phiếu doanh nghiệp 6 tháng đầu năm 2021 đã có những kết quả tích cực.
Mặc dù vậy, ông Dương cũng lưu ý về việc cùng với xu hướng dịch chuyển vốn huy động từ kênh tín dụng ngân hàng sang kênh phát hành trái phiếu, trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp vẫn còn những rủi ro tiềm ẩn cho bản thân nhà đầu tư và thị trường.
Cụ thể, về phía đơn vị phát hành trái phiếu, doanh nghiệp huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu theo nguyên tắc tự vay, tự trả, tự chịu trách nhiệm về hiệu quả sử dụng vốn và khả năng trả nợ.
Tuy nhiên, trường hợp doanh nghiệp phát hành khối lượng lớn trái phiếu, lãi suất cao, nhưng sử dụng vốn không hiệu quả hoặc tình hình sản xuất kinh doanh gặp khó khăn, dẫn đến việc không hoàn trả được gốc và lãi trái phiếu cho nhà đầu tư sẽ gây bất ổn cho thị trường trái phiếu nói riêng và thị trường tài chính nói chung.
Về phía nhà đầu tư mua trái phiếu, pháp luật đã quy định nhà đầu tư tự đánh giá rủi ro và tự chịu trách nhiệm về việc mua trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ. Theo đó, pháp luật quy định chỉ nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là đối tượng được mua và giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ để bảo vệ các nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ, không có kinh nghiệm, khả năng phân tích, đánh giá các rủi ro khi mua.
“Mọi hành vi lách các quy định của pháp luật để trở thành nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp với mục đích để mua trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ nhưng không đánh giá, phân tích được rủi ro, không nắm rõ điều kiện, điều khoản, trái phiếu có hay không có tài sản đảm bảo, chất lượng tài sản đảm bảo... sẽ trực tiếp gây ra rủi ro cho nhà đầu tư và họ có thể không thu hồi được số tiền mua trái phiếu”, ông Dương nhận định.
Theo ông Nguyễn Hoàng Dương, hiện nay có hiện tượng tổ chức cung cấp dịch vụ (công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại) chào mời, phân phối trái phiếu doanh nghiệp không đúng đối tượng cho nhà đầu tư, các trường hợp này sẽ bị xử phạt theo quy định của pháp luật.
Vì vậy, để thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển theo hướng công khai, minh bạch và giảm thiểu rủi ro, tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ thể tham gia huy động vốn trên thị trường, ông Nguyễn Hoàng Dương cho rằng các chủ thể tham gia thị trường cần tuyệt đối tuân thủ theo các quy định của pháp luật và lưu ý một số điều.
Cụ thể, đối với các doanh nghiệp phát hành, việc phát hành trái phiếu phải gắn với dòng tiền và tính khả thi của phương án sản xuất kinh doanh, năng lực tài chính của doanh nghiệp, đảm bảo khả năng trả các khoản nợ đến hạn, trong đó có trả nợ lãi, gốc trái phiếu.
Ngoài ra, khi phát hành trái phiếu, doanh nghiệp cần phải tuân thủ quy định của pháp luật, công bố công khai thông tin cho nhà đầu tư về tình hình tài chính, phương án sản xuất kinh doanh, điều kiện, điều khoản của trái phiếu, các cam kết kèm theo trái phiếu, sử dụng vốn đúng mục đích nêu trong phương án phát hành.
Về phía nhà đầu tư mua trái phiếu cần phân biệt rõ phương thức phát hành trái phiếu doanh nghiệp ra công chúng và phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, chỉ nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp mới được mua và giao dịch trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ.
“Bên cạnh đó, nhà đầu tư cần hết sức lưu ý là lãi suất cao sẽ đi kèm với rủi ro cao, do đó phải hết sức thận trọng đánh giá kỹ về các rủi ro trước khi quyết định mua trái phiếu”, Vụ phó Vụ Tài chính ngân hàng khuyến nghị.
Mặt khác, nhà đầu tư cần yêu cầu doanh nghiệp phát hành trái phiếu, các tổ chức môi giới cung cấp đầy đủ các thông tin gồm trái phiếu do doanh nghiệp nào phát hành, mục đích phát hành, có tài sản đảm bảo hay không có tài sản đảm bảo, kỳ hạn phát hành và phương thức trả nợ gốc, lãi và đặc biệt là tình hình tài chính của doanh nghiệp phát hành trái phiếu. |
Hậu Lộc - TTTĐ