Một bản án có dấu hiệu chưa khách quan, toàn diện?
Bị can Cao Bá Quý Dương (xã Chu Minh, huyện Ba Vì, Hà Nội) bị khởi tố về tội “Xâm phạm chỗ ở của người khác” là do Dương đã vào ở tại nơi mình sống từ 40 năm, nhưng chỉ qua 1 vụ kiện dân sự yêu cầu chia thừa kế nên chỗ ở này được chia cho em cùng cha khác mẹ với Dương và bỗng chốc Dương trở thành tội “Xâm phạm chỗ ở người khác”.
Ngày 13/7/2022, cơ quan CSĐT Huyện Ba Vì đã ra quyết định khởi tố Vụ án hình sự, quyết định khởi tố bị can và quyết định phê chuẩn (Bị can Cao Bá Quý Dương bị khởi tố về tội “Xâm phạm chỗ ở của người khác” theo Điều 158 Bộ Luật Hình sự 2015). Ngay sau 01 ngày có Quyết định khởi tố Bị can được VKSND huyện Ba Vì phê chuẩn thì Cao Bá Quý Dương đã bị bắt tạm giam.
Về việc ra lệnh tạm giam đối với Cao Bá Quý Dương với tội danh trên được Luật sư cho là quá nặng nề và không đúng quy định tại điều Điều 119 Bộ Luật Tố tụng Hình sự 2015. Điều 119 BLTTHS 2015 quy định việc bắt tạm giam được áp dụng với tội đặc biệt nghiêm trọng, tội rất nghiêm trọng trong khi mức án cao nhất theo Khoản 1 Điều 158 chỉ là 02 năm tù giam. Việc Cao Bá Quý Dương bị tạm giam liên tục gần 10 tháng qua cũng bị cho là quá nghiêm khắc với tội danh ít nghiêm trọng, trong khi bị can có nơi ở rõ ràng, là lao động chính nuôi gia đình với 4 con còn quá nhỏ và vợ thường xuyên đau yếu.
Toàn cảnh phiên tòa sơ thẩm.
Tại phiên tòa sơ thẩm ngày 08/12/2022, TAND huyện Ba Vì đã tiến hành xét xử vụ án và tuyên bị cáo Dương mức án 30 tháng tù giam. Theo Luật sư của bị can và gia đình thì Bản án sơ thẩm chưa đảm bảo được đầy đủ quyền và lợi ích hợp pháp cho bị can, thiếu khách quan trong việc đánh giá các tài liệu chứng cứ.
Ngay phần nhân thân của bị can, luật sư bào chữa cho Cao Bá Quý Dương có đề nghị tòa án xem xét lại tiền sự của bị can do Công an huyện Ba Vì vi phạm thủ tục (trước khi ra quyết định xử phạt không lập biên bản hành vi vi phạm, không đúng quy định tại Điều 57 Luật xử lý vi phạm hành chính).
Bên cạnh đó, TAND huyện Ba Vì chỉ căn cứ vào lời khai của 2 người làm chứng là hàng xóm để quy kết bị can gây mất trật tự an ninh tại địa phương (quy định tại điểm đ, khoản 2 Điều 158 Bộ luật hình sự) làm căn cứ để tăng nặng hình phạt đối với Cao Bá Quý Dương, là có dấu hiệu thiếu khách quan và chưa đánh giá toàn diện hồ sơ vụ án.
Tại phiên tòa, Luật sư cũng kiến nghị Quyết định khởi tố theo khoản 1 Điều 158 (mức hình phạt cao nhất là đến 2 năm tù) nhưng Công an huyện Ba Vì lại bắt tạm giam Cao Bá Quý Dương (Ba Vì, Hà Nội) là trái với quy định tại điều 119 Bộ luật tố tụng hình sự.
Tin tưởng vào sự công minh của pháp luật
Theo luật sư bào chữa cho Cao Bá Quý Dương, việc bị can kiên trì kêu oan tại CQĐT Công an huyện Ba Vì hay tại phiên tòa sơ thẩm đều căn cứ theo các bản án dân sự trước đó. Cụ thể, bản án sơ thẩm số 79 ngày 18/10/2019 của TANDTP Hà Nội và Bản án số 01 ngày 07/01/2021 của TAND Cấp cao tại Hà Nội xét xử vụ chia thừa kế giữa Cao Bá Quý Dương và em gái cùng cha khác mẹ Cao Thị Minh. Các bản án này tuy chia thừa kế từng phần rõ ràng cho các bên, nhưng không có một từ nào buộc Cao Bá Quý Dương phải rời khỏi ngôi nhà nơi Dương đang sinh sống để giao trả nhà đất cho Cao Thị Minh. Các bản án đều nêu rõ, người phải thi hành án lại là bà Trình, mẹ của Minh bàn giao nhà cho Minh. Cục thi hành án thành phố Hà Nội ra Quyết định uỷ thác thi hành án cho Chi cục thi hành án huyện Ba Vì, cũng chỉ uỷ thác thi hành án giao nhà đất giữa bà Trình cho Cao Thị Minh – Biên bản bàn giao tài sản cũng chỉ có bà Trình – Minh và cán bộ thi hành án cùng một số người chứng kiến ký (Đây cũng là một sai sót có từ bản án).
Như vậy cho thấy, Cao Bá Quý Dương không phải là đối tượng buộc phải thi hành án bàn giao nhà hoặc phải ra khỏi nhà. Dương cũng không nhận được một văn bản hay thông báo hoặc một quyết định nào buộc phải ra khỏi nhà. Do đó, việc khởi tố, bắt tạm giam, điều tra, xét xử Cao Bá Quý Dương về việc xâm phạm chỗ ở của chính mình là có dấu hiệu oan sai ngay từ đầu, có thể xem là sự bất công đối với bị can.
Bị tạm giam gần 10 tháng qua, tuy nhiên bị can Cao Bá Quý Dương vẫn tin tưởng vào sự công minh của pháp luật, đặc biệt là tại phiên tòa phúc thẩm dự kiến diễn ra vào ngày 29/5 tới đây. Niềm tin này không chỉ từ phía bị can mà còn từ phía gia đinh, những người trong khi Dương bị tạm giam, vẫn không ngừng kêu cứu tới các cơ quan chức năng để xem xét lại vụ án đang thu hút sự chú ý của dư luận này. Trong gần một năm qua, gia đình bị can đã đi tới tất cả các cơ quan có thể tiếp nhận đơn như Ban Dân nguyện của Quốc hội, Cơ quan điều tra VKSND tối cao, Văn phòng CQCSĐT Bộ Công an, VKSND thành phố Hà Nội … Đại diện các cơ quan trên đều tiếp đón gia đình, ghi nhận và có các Phiếu chuyển đơn tới VKSND thành phố Hà Nội để đề nghị xem xét, giải quyết theo đúng quy định của pháp luật.
| Hồ sơ vụ việc ghi nhận, chị Minh là con bà Trần Thị Trình và ông Cao Bá Khuông, bà Trình là mẹ kế của anh Cao Bá Quý Dương. Theo đó, năm 1979, vợ ông Khuông mất, để lại 04 đứa con là anh Cao Bá Quý Dương cùng các chị gái là Hương, Hà, An. Năm 1980, ông Khuông kết hôn với bà Trần Thị Trình (có một đời chồng nhưng không có con) và sinh chị Cao Thị Minh vào năm 1983. Năm 1988, ông Khuông mất, cả gia đình cùng sống tại mảnh đất có diện tích 400 m2, thửa đất số 470, tờ bản đồ số 4, thuộc xã Chu Minh, huyện Ba Vì, tỉnh Hà Tây cũ (nay là Hà Nội). Khi các con khôn lớn, các chị gái và bản thân chị Minh cũng ra ở riêng, còn vợ chồng anh Dương ở lại, phụng dưỡng bà Trình.
Mọi việc bỗng phát sinh khi năm 1998, bà Trình đã một mình đi làm GCNQSDĐ mảnh đất 400 m2 mang tên “Hộ bà Trần Thị Trình”, năm 2014, bà đã xin đính chính lại mảnh đất toàn quyền sở hữu của riêng mình là “Bà Trần Thị Trình”. Có “sổ đỏ” trong tay, năm 2016, bà Trình đã tặng và tách sổ cho con gái là Cao Thị Minh 181m2. Số diện tích này bao gồm luôn các căn nhà cấp 4, bếp, nhà phụ mà ông bà Khuông, Trình đã cùng nhau tạo dựng nhiều năm và là nơi gia đình anh Dương vẫn đang sinh sống. Từ hành vi lạ lùng này của bà mẹ kế, cảnh “nồi da, xáo thịt” đã bắt đầu với những án kiện nhau liên miên của những người anh chị em cùng cha, khác mẹ.
Tận cùng của nỗi đau “nồi da xáo thịt” này là vào hồi 6:30 ngày 13/7/2022, Công an huyện Ba Vì đã tiến hành bắt khẩn cấp anh Cao Bá Quý Dương vì tội “xâm phạm chỗ ở của người khác” theo Điều 158 Bộ luật hình sự 2015. Anh Dương đã bị bắt vì tội dám ở ngay tại ngôi nhà mình đã sinh ra và lớn lên hơn 40 năm qua, để lại vợ đang mang thai tháng thứ 7 không nghề nghiệp và 3 con thơ dại.
Ngày 08/12/2022, sau 5 tháng bị tạm giữ hình sự, TAND huyện Ba Vì đã tiến hành xét xử và tuyên bị cáo Cao Bá Quý Dương chịu mức án 30 tháng tù giam.
|
PV - thuonghieuvaphapluat.vn