Mỏ đá thạch anh của Công ty Cổ phần Trung Hưng tại bản Phiêng Ban A (xã Phiêng Ban, huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La).
Mỏ đá thạch anh của Công ty Cổ phần Trung Hưng tại bản Phiêng Ban A (xã Phiêng Ban, huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La) được UBND tỉnh Sơn La cấp Giấy phép khai thác khoáng sản từ ngày 29/7/2020.
Thời hạn khai thác là 26 năm. Trong đó, trữ lượng khai thác 754.791 tấn; diện tích khu vực khai thác 2,0 ha; công suốt khai thác 30.000 tấn/năm; phương pháp khai thác lộ thiên.
Hàng nghìn khối vật liệu đá thạch anh tập kết trái phép của Công ty CP Trung Hưng.
Khu vực tập kết nằm ngay tỉnh lộ 112.
Mặc dù, được UBND tỉnh Sơn La cấp phép khai thác và phải thực hiện đầy đủ các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường… Tuy nhiên, Công ty CP Trung Hưng lại phớt lờ những quy định này, đặc biệt trong hoạt động tập kết vật liệu đá sau khai thác.
Điển hình là tại khu vực đất tập kết khoáng sản mới khai thác và khoáng sản đã qua chế biến chưa được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.
Đáng chú ý, đường vào mỏ đá và bãi nghiền có đường đấu nối với tỉnh lộ 112. Tuy nhiên, tại điểm đấu nối với tuyến đường này không có biển cảnh báo, tiểm ẩn nguy cơ mất an toàn cho các phương tiện lưu thông qua đây.
Bởi, tỉnh lộ 112 là tuyến đường huyết mạch có rất đông người dân và khách du lịch lên Tà Xùa (nơi được mệnh danh là “Thiên đường mây”, mỗi năm có hàng nghìn du khách đến thăm quan).
Bãi tập kết vật liệu, đổ thải ngay phía taluy âm tỉnh lộ 112, do độ dốc lớn nên đã làm hàng nghìn khối đất đá tràn xuống các khe thấp lấp cây cối, đất sản xuất của người dân...
Điều đáng nói, hàng nghìn khối đá mới khai thác và đá chế biến được Công ty CP Trung Hưng tập kết ngay phía taluy âm tỉnh lộ 112, tại Km3 – Km4 + 50.
Diện tích đất mà công ty này sử dụng sai quy định đã được các cơ quan chức năng tỉnh Sơn La chỉ ra, trong đó một phần đất thuộc hành lang bảo vệ giao thông đường bộ và một phần đất sản xuất nông nghiệp của một số hộ dân sở tại.
Nghiêm trọng hơn, do khu vực tập kết khoáng sản có độ dốc lớn, tiềm ẩn nguy cơ gây ra sạt trượt, nguy hiểm đến tính mạng, tài sản của người dân.
Trên thực tế, hàng nghìn khối đá đã tràn xuống các khe, trũng thấp ảnh hưởng đến môi trường, làm suy giảm chất lượng đất cũng như làm mất hoặc giảm khả năng sử dụng đất theo mục đích đã được xác định, gây ảnh hưởng xấu đến cảnh quan…
Toàn bộ những sai phạm này của Công ty CP Trung Hưng đã được Đoàn kiểm tra liên ngành của UBND tỉnh Sơn La (gồm: Sở TNMT, Sở Công thương, UBND huyện Bắc Yên, UBND xã Phiêng Ban) chỉ ra, lập biên bản vi phạm. Đồng thời, yêu cầu Công ty CP Trung Hưng hoàn thành việc di chuyển đá thạch anh ra khỏi khu vực đất của các hộ dân.
Đến nay, hàng nghìn khối vật liệu tập kết trái phép vẫn "Nằm im bất động" chưa được xử lý.
Tuy nhiên, theo ghi nhận của phóng viên những ngày đầu tháng 10/2023, tại khu vực mỏ đá thạch anh của Công ty CP Trung Hưng, hàng nghìn khối đá tập kết sai quy định trên vẫn “nằm im bất động” chưa được di dời như đã cam kết. Điều dễ nhận thấy, mỏ đá thạch anh nằm ngay cạnh tỉnh lộ 112, khu vực nghiền và chế biến đá chỉ cách mặt đường vài mét, được rào bằng những tấm tôn sắt trông rất sơ sài.
Di chuyển từ thị trấn Bắc Yên theo tỉnh lộ 112 lên xã Tà Xùa đến khu mỏ đá thạch anh, tại đây xuất hiện 3 bãi tập kết vật liệu đá thạch anh khá lớn, bãi tập kết nằm ngay ven đường, ai đi qua cũng dễ dàng nhìn thấy.
Nói là bãi tập kết vật liệu nhưng trông không khác gì bãi đổ thải, bởi tại những vị trí này có hàng nghìn khối đá lẫn với đất được đổ trực tiếp xuống taluy âm tỉnh lộ 112.
Do độ dốc lớn, hậu quả là hàng nghìn khối đất đá tràn xuống lấp cây cối, đất sản xuất của người dân, làm biến dạng địa hình, ảnh hưởng đến môi trường, nguy cơ tác động đến dòng chảy của một con suối ngay phía dưới.
Một trong 3 vị trí tập kết vật liệu đá trái phép dọc tỉnh lộ 112 của Công ty CP Trung Hưng, ai đi qua khu vực này cũng dễ dàng nhìn thấy.
Trao đổi với phóng viên về vấn đề này, ông Nguyên Văn Nam – Trưởng phòng Tài nguyên Môi trường huyện Bắc Yên khẳng định, vị trí tập kết vật liệu của mỏ đá thạch anh là không đúng vị trí, việc này Phòng TNMT đã làm công văn báo cáo lên Sở TNMT tỉnh Sơn La.
Sau đó, Sở TNMT của tỉnh đã xuống kiểm tra, lập biên bản và yêu cầu chủ mỏ khắc phục. Tuy nhiên, quá tình thực hiện khắc phục vi phạm của chủ mỏ làm rất chậm.
Việc tập kết vật liệu đá không đúng quy định đã tàn phá hàng chục, hàng nghìn diện tích đất, không chỉ làm biến dạng địa hình, ảnh hưởng đến môi trường mà còn tiềm ẩn nguy cơ gây ra sạt lở, thiệt hại đến tài sản của người dân.
Thêm một điều nữa, theo quan sát thì hiện nay tại khu vực mỏ đá thạch anh vẫn chưa thấy lắp đặt trạm cân theo Điều 42, Nghị định 158/2016/NĐ-CP của Chính phủ yêu cầu các chủ mỏ phải lắp đặt trạm cân, camera giám sát tại vị trí đưa khoáng sản nguyên khai ra khỏi khu vực khai thác và các kho chứa để lưu trữ thông tin, số liệu liên quan.
Qua quan sát, khu vực khai thác đá của Công ty CP Trung Hưng vẫn chưa lắp đặt trạm cân theo quy định.
Dư luật đặt câu hỏi, hàng nghìn mét vuông đất đang bị Công ty CP Trung Hưng sử dụng sai quy định để tập kết vật liệu đá trái phép, làm biến dạng địa hình, ảnh hưởng đến môi trường, giảm khả năng sử dụng dất như vây? Liệu có được khắc phục triệt để, trả lại hiện trạng như ban đầu hay không? Và trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước ở đâu, khi để tình trạng trên xảy ra suốt thời gian dài như vây?
Đề nghị UBND tỉnh Sơn La giao Công an tỉnh và các đơn vị liên quan vào cuộc làm rõ quá trình khai thác, tập kết vật liệu và đổ thải của Công ty CP Trung Hưng, nếu phát hiện sai phạm cần xử lý theo quy định của pháp luật.
Báo Pháp luật Việt Nam sẽ tiếp tục thông tin về sự việc này!
Quốc Định - Pháp luật Plus