Xét xử 2 cựu Chủ tịch TP Đà Nẵng: Có lỗ hổng lớn trong giám sát quyền lực

Hai cựu Chủ tịch bị đề nghị từ 18 đến 27 năm tù

Sáng 7/1, đại diện VKSND TP Hà Nội công bố bản luận tội với 21 bị cáo trong vụ án “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí” và “Vi phạm các quy định về quản lý đất đai” xảy ra tại TP Đà Nẵng.

Theo kiểm sát viên, qua điều tra và xét hỏi công khai tại tòa, đủ cơ sở xác định các bị cáo Trần Văn Minh, Văn Hữu Chiến thay nhau làm Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng (giai đoạn 2006 - 2014) đã cố ý làm trái các quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước, các quy định về quản lý đất đai để bảo kê, tạo điều kiện cho bị cáo Phan Văn Anh Vũ thâu tóm 22 nhà đất công và 7 dự án bất động sản, gây thiệt hại hơn 22.047 tỷ đồng.

Đánh giá vụ án, kiểm sát viên cho rằng hậu quả đặc biệt nghiêm trọng trong vụ án không chỉ đất đai, nhà đất công sản trong vị trí đắc địa của TP Đà Nẵng rơi vào tay Vũ mà hậu quả đau xót hơn là việc kéo theo nhiều cán bộ gồm cả 2 người từng giữ cương vị Chủ tịch UBND Đà Nẵng rơi vào vòng lao lý.

“Đây là bài học đáng nhớ với những người từng được Đảng, Nhà nước giao trọng trách nhưng không giữ được mình, thoái hóa, biến chất, bảo kê, tiếp tay cho tội phạm nên tất yếu bị pháp luật trừng trị. Qua các vụ án này cũng như các vụ án đã được xét xử liên quan Phan Văn Anh Vũ có thể thấy đang tồn tại lỗ hổng trong việc thanh, kiểm tra, giám sát quyền lực…”.

Vì vậy, kiểm sát viên đề nghị tòa tuyên phạt Trần Văn Minh mức án từ 25 - 27 năm tù về các tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí” và “Vi phạm các quy định về quản lý đất đai”. Cùng về 2 tội danh này, người giữ quyền công tố đề nghị phạt Văn Hữu Chiến từ 18 - 20 năm tù; Phan Văn Anh Vũ từ 25 - 27 năm tù; Nguyễn Ngọc Tuấn  - nguyên Phó Chủ tịch UBND Đà Nẵng từ 10 - 12 năm tù; Phan Xuân Ít - nguyên Phó chánh Văn phòng UBND Đà Nẵng từ 14 - 16 năm tù; Nguyễn Quang Thành - nguyên GĐ Cty TNHH Minh Hưng Phát từ 7 - 9 năm tù; Phan Minh Cương - nguyên GĐ Cty TNHH I.V.C, Tổng GĐ Cty CP Xây dựng 79 từ 7 - 9 năm tù.

Ngoài ra, 14 bị cáo khác là cán bộ, lãnh đạo các sở ngành, UBND hoặc doanh nghiệp nhà nước tại Đà Nẵng bị đề nghị nhận mức án tương ứng từ 2 - 10 năm tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí” hoặc “Vi phạm các quy định về quản lý đất đai”. Về dân sự, UBND Đà Nẵng cần thu hồi một số nhà đất, dự án. Với các bất động sản đã chuyển cho bên thứ 3 một cách đúng pháp luật, các bị cáo trong vụ phải liên đới bồi thường thiệt hại.

Có năng khiếu kinh doanh đất đai

Đây là trình bày của bị cáo Phan Văn Anh Vũ trong phần tự bào chữa tại tòa. Bị cáo Vũ nói: “Tôi kinh doanh bôn ba nhiều ngành nghề nhưng trời phú cho tôi năng khiếu bẩm sinh là kinh doanh bất động sản... Tuổi thơ tôi gắn liền với Đà Nẵng nên những ngôi nhà bỏ hoang, vắng chủ tôi đều thuộc nằm như lòng bàn tay. Khi thành phố có chủ trương bán, tôi chưa được 30 tuổi nhưng tôi rất khao khát làm giàu, tôi mơ mua được mấy căn nhà đó nên nộp đơn. Chủ trương bên bán có và phù hợp túi tiền thì tôi mua còn anh bán ra sao là trách nhiệm của bên bán, tôi đâu ép người ta được”.

Phan Văn Anh Vũ cho rằng mình không phạm vào 2 tội như phía công tố quy kết vì bản thân không có nhiệm vụ thu hồi, chuyển đổi đất và cũng không được nhà nước giao quản lý tài sản. Bị cáo khẳng định mình không bàn bạc, chia chác lợi ích vật chất với bị cáo Trần Văn Minh - nguyên Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng nên viện kiểm sát quy buộc ông là đồng phạm giúp sức cho bị cáo Minh là sai. Ông Vũ đề nghị: “Nói ông Trần Văn Minh bảo kê cho tôi, tôi không hiểu bảo kê là thế nào. Đề nghị viện kiểm sát rút lại từ bảo kê, nó không phù hợp với tòa, giống ở ngoài chợ hơn”. 

Bị cáo Vũ phản bác quan điểm luận tội thể hiện mình lợi dụng có quan hệ với lãnh đạo để thâu tóm đất đai, nói: “Bảo Vũ lợi dụng thân quen lãnh đạo, tôi xin giải thích rõ lợi dụng thân quen lãnh đạo là thế nào? Tôi không có quan hệ anh em bạn bè, họ hàng với các ông Trần Văn Minh, Văn Hữu Chiến và tất cả các anh ở đây... Viện kiểm sát phải đưa chứng cứ tôi được tiếp tay thế nào? Chưa có lời khai nào lãnh đạo nói tiếp tay cho tôi, cái này viện kiểm sát quy chụp, áp đặt hoàn toàn không đúng”.

Trước việc bị cáo buộc lợi dụng các văn bản trái pháp luật, Phan Văn Anh Vũ lập luận: “Thời điểm nó có hiệu lực ai bảo nó trái pháp luật? Người dân làm sao biết nó trái? Làm sao tôi biết quyết định của ông Minh, ông Chiến ký là sai. Khi ra văn bản thì người dân chỉ biết chấp hành, thụ hưởng như hôm nay tuyên tôi 5 - 10 năm tù thì tôi chỉ biết chấp hành và nếu sai HĐXX phải chịu trách nhiệm”.

Bị cáo Văn Hữu Chiến – nguyên Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng (giai đoạn 2011 – 2014) khẳng định cho Phan Văn Anh Vũ thuê nhà công sản vì có văn bản đề nghị của cơ quan chức năng. Trước đó, ông Chiến ký các văn bản giao, bán đất trong thời kỳ giữ chức Phó chủ tịch theo sự phân công của Chủ tịch Trần Văn Minh. Ông Chiến chia sẻ thêm: “Anh em bảo tôi lên làm Phó chủ tịch nhưng tôi chỉ mong làm việc trong ngành giao thông. Đồng chí Trưởng ban Tổ chức bảo tôi lên nhưng tôi không muốn, sau vẫn lên. Lên mà phức tạp thế này tôi thấy không lên là đúng”.