Thuế và doanh nghiệp 'nhỏ li ti'

Tới đây bắt đầu đợt 2 của kỳ họp thứ 9 diễn ra vào 8/6, Quốc hội sẽ cho ý kiến về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội giảm thuế thu nhập DN phải nộp của năm 2020 đối với DN nhỏ và siêu nhỏ. Và những doanh nghiệp này rất cần một sự hỗ trợ cấp thiết để vượt qua khó khăn, tránh phá sản.

Theo Dự thảo Nghị quyết này, Chính phủ trình Quốc hội giảm 30% số thuế thu nhập DN phải nộp của năm 2020 đối với DN có tổng doanh thu năm 2020 không quá 3 tỷ đồng và có số lao động tham gia bảo hiểm xã hội bình quân năm 2020 không quá 10 người thuộc nhóm doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp có tổng doanh thu năm 2020 không quá 50 tỷ đồng và có số lao động tham gia bảo hiểm xã hội bình quân năm 2020 không quá 100 người.

Số liệu thống kê của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho thấy: Tính đến cuối năm 2019, trong cơ cấu doanh nghiệp của Việt Nam thì nhóm DN có quy mô nhỏ và vừa chiếm khoảng 97% tổng số DN, trong đó, DN có quy mô siêu nhỏ chiếm hơn 63%, DN quy mô nhỏ chiếm hơn 30% và DN quy mô vừa chiếm gần 4%. Như vậy, DN và siêu nhỏ chiếm tới hơn 93% tổng số DN tại Việt Nam và các DN này có vị trí quan trọng trong phát triển kinh tế cũng như ổn định xã hội. Gọi là nhỏ nhưng những DN này đóng góp một tỷ trọng tương đối lớn trong nền kinh tế quốc gia, cũng như cho tăng trưởng.

Kinh nghiệm quốc tế cũng cho thấy, DN có quy mô nhỏ luôn là đối tượng được chú trọng trong các chính sách phát triển kinh tế ở nhiều quốc gia. Chính phủ nhiều nước đã thông qua các chính sách và chương trình hỗ trợ trên các phương diện khác nhau nhằm tạo điều kiện thuận lợi và thúc đẩy sự phát triển nhóm DN này, trong đó chính sách hỗ trợ về thuế cũng là công cụ thường được các nước sử dụng. Nhiều nước có quy định áp dụng mức thuế suất thấp hơn mức thuế suất phổ thông như: Thái Lan, Hàn Quốc, Trung Quốc, Hà Lan, Brazil. Do đó khi nền kinh tế gặp khó khăn đối tượng này luôn nằm trong sự ưu tiên của gói hỗ trợ.

Thực tế tại Việt Nam, với đa số doanh nghiệp là DN siêu nhỏ, DN nhỏ và các DN càng có quy mô nhỏ thì càng dễ bị tổn thương trước những biến động của nền kinh tế, môi trường kinh doanh, trước sự cạnh tranh khi hội nhập kinh tế quốc tế. Vì vậy, trong những thời điểm khó khăn trước tác động, ảnh hưởng của suy thoái, khủng hoảng kinh tế giai đoạn vừa qua Quốc hội đã ban hành nhiều Nghị quyết về hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho một số đối tượng DN thuộc nhóm DN quy mô nhỏ và tại Luật thuế thu nhập DN (sửa đổi) cũng đã xác định DN có quy mô siêu nhỏ và một phần trong số DN quy mô nhỏ là DN có tổng doanh thu năm trước liền kề không quá 20 tỷ đồng được áp dụng mức thuế suất 20% thấp hơn mức thuế suất phổ thông trong giai đoạn 2013-2015.

Trước việc giảm 30% số thuế thu nhập DN phải nộp của năm 2020 đối với DN, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho rằng: Việc xem xét, ban hành Nghị quyết của Quốc hội để quy định giảm thuế thu nhập DN phải nộp của năm 2020 đối với DN nhỏ và siêu nhỏ và sớm đưa chính sách này vào thực tiễn là cần thiết.

Bởi về mục tiêu, Nghị quyết này đảm bảo các chính sách hỗ trợ kịp thời, đúng đối tượng để đạt được mục tiêu về hỗ trợ, phát triển DN theo chủ trương của Nhà nước, đồng thời phù hợp với tình hình, điều kiện thực tế của ngân sách nhà nước, đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ với các quy định của pháp luật liên quan như Luật Thuế thu nhập DN, Luật Hỗ trợ DN nhỏ và vừa. Qua đó, kịp thời hỗ trợ DN nhỏ và siêu nhỏ vượt qua khó khăn, thách thức do tác động của dịch bệnh Covid-19 và áp dụng ngay trong năm 2020.

Để kịp thời hỗ trợ cho những DN này, mới đây, qua thẩm định tác động của chính sách, Bộ Tư pháp cũng đề nghị, Chính phủ nên trình Quốc hội ban hành Nghị quyết này theo trình tự, thủ tục rút gọn, thông qua tại một kỳ họp để đảm bảo kịp thời xử lý các trường hợp khẩn cấp trong phòng chống dịch bệnh, phù hợp với quy định tại khoản 1 Điều 146 của Luật Ban hành Văn bản quy phạm pháp luật về các trường hợp xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo trình tự, thủ tục rút gọn.

Mặt khác, từ tính đòi hỏi cấp thiết của thực tế, Chính phủ cũng đã đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét cho ý kiến về nội dung dự thảo Nghị quyết và cho phép trình Quốc hội bổ sung vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2020 tại cùng một phiên họp.

Khi thẩm tra Dự thảo Nghị quyết trên, Ủy ban Tài chính ngân sách của Quốc hội cũng bày tỏ quan điểm cần thiết ban hành Nghị quyết để có chính sách giảm thuế thu nhập doanh nghiệp. Theo ông Nguyễn Đức Hải, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính ngân sách của Quốc hội, việc ban hành Nghị quyết này nhằm hỗ trợ, giảm bớt khó khăn cho các DN nhỏ và siêu nhỏ trong giai đoạn nền kinh tế gặp nhiều khó khăn do tác động tiêu cực của dịch bệnh Covid-19. Bên cạnh đó sẽ cụ thể hóa Điều 10 và Điều 16 của Luật Hỗ trợ DN nhỏ và vừa đã được Quốc hội thông qua và có hiệu lực từ ngày 1/1/2018.

Cả Chính phủ và cơ quan thẩm tra đã đồng thuận, việc còn lại là sự quyết định của Quốc hội trong kỳ họp này. Không chỉ giúp DN qua “cơn bĩ cực”, mà còn là “liều thuốc” để cứu 97% DN “nhỏ li ti” này không bị phá sản, vươn lên đóng góp vào tỷ trọng kinh tế quốc gia.

H.Vũ