Ozone là chất khí được thải ra từ khói xe và các nhà máy… Nồng độ ozone cao có liên quan đến các bệnh thể chất khác nhau của con người, bao gồm bệnh hen suyễn, virus đường hô hấp và tử vong sớm…
Mới đây một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Developmental Psychology đã chỉ ra mối liên hệ giữa việc tiếp xúc với ô nhiễm không khí với chứng trầm cảm ở thanh thiếu niên theo thời gian.
Những triệu chứng đó có thể bao gồm cảm giác buồn bã hoặc tuyệt vọng dai dẳng, khó tập trung, rối loạn giấc ngủ và suy nghĩ về việc tự tử.
WHO coi ô nhiễm không khí là “tình trạng khẩn cấp về khí bẩn đe dọa sức khỏe cộng đồng” (Ảnh: EPA)
“Tôi nghĩ phát hiện của chúng tôi thực sự nói lên tầm quan trọng của việc xem xét tác động của ô nhiễm không khí đối với sức khỏe tinh thần bên cạnh sức khỏe thể chất”, trưởng nhóm nghiên cứu Erika Manczak, tiến sĩ, phó giáo sư tâm lý học tại Đại học Denver, Mỹ cho biết.
Các nhà nghiên cứu của Đại học Denver và Đại học Stanford đã phân tích dữ liệu từ một nghiên cứu trước đây về căng thẳng đầu đời, có sự tham gia của 213 người ở tuổi vị thành niên tại khu vực vịnh San Francisco, Mỹ.
Các tác giả nhận thấy rằng, những thanh thiếu niên sống ở những khu vực có nồng độ ozone tương đối cao hơn có các triệu chứng trầm cảm gia tăng đáng kể theo thời gian, mặc dù nồng độ ozone trong khu vực của họ không vượt qua tiêu chuẩn chất lượng không khí của bang hoặc quốc gia.
Các phát hiện này không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố khác như giới tính, tuổi tác, chủng tộc, thu nhập hộ gia đình, trình độ học vấn của cha mẹ hoặc đặc điểm kinh tế - xã hội của các khu vực lân cận.
Các tác giả cho rằng, nguyên nhân có thể là do ozone và các chất ô nhiễm không khí khác là tác nhân gây viêm nhiễm trong cơ thể, vốn có liên quan đến sự khởi phát và phát triển của bệnh trầm cảm. Thanh thiếu niên có thể đặc biệt nhạy cảm với những tác động này vì họ thường dành nhiều thời gian hơn ở ngoài trời.
Ô nhiễm không khí có thể gây trầm cảm ở thanh thiếu niên (Ảnh: Jesús Rodríguez)
Trước đó cũng có nhiều nghiên cứu chỉ ra mối liên hệ giữa ô nhiễm không khí và chứng bệnh trầm cảm ở con người.
Một nghiên cứu được xuất bản trên tạp chí Environmental Health Perspectives, đã sử dụng các tiêu chí chất lượng nghiêm ngặt để lựa chọn và tập hợp dữ liệu nghiên cứu từ 16 nước xuất bản từ trước cho tới năm 2017, tiết lộ mối liên hệ rất mạnh về mặt thống kê giữa không khí độc hại và tình trạng trầm cảm, tự tử.
Nghiên cứu trên được hậu thuẫn bởi các nghiên cứu gần đây, bao gồm nghiên cứu liên hệ tình trạng ô nhiễm không khí với tỷ lệ tử vong cực cao ở những người mắc rối loạn tâm thần và nguy cơ trầm cảm tăng lên 4 lần ở những người trẻ độ tuổi từ 13 - 19.
Bà Isobel Braithwaite, tại Đại học UCL ở London (Anh) - trưởng nhóm nghiên cứu, nói: “Chúng tôi đã phát hiện ra rằng không khí ô nhiễm có thể gây tác hại lớn cho sức khỏe tâm thần của chúng ta, khiến cho việc làm sạch không khí chúng ta dùng để thở trở nên bức thiết hơn”.
Theo bà Braithwaite, việc đáp ứng giới hạn của EU trong việc ngăn ô nhiễm không khí có thể tạo khác biệt lớn. “Bạn có thể ngăn được 15% ca trầm cảm. Ở đây có mối quan hệ nhân quả. Tác động này là lớn vì trầm cảm là bệnh rất phổ biến và đang gia tăng”. WHO ước tính có hơn 264 triệu người bị trầm cảm trên toàn cầu.
“Chúng tôi biết rằng các hạt nhỏ nhất trong không khí bẩn có thể tới được não thông qua đường mạch máu và mũi, và rằng không khí ô nhiễm có liên quan trong việc tăng nặng chứng viêm não, gây tổn thương cho tế bào thần kinh, và tạo ra những thay đổi trong việc sản sinh hormone gây căng thẳng, tất cả đều có liên hệ với tình trạng sức khỏe tâm thần kém”, bà Braithwaite nói thêm.
Ngọc Ly - TTTĐ