Từ năm 2026, cấm mạng xã hội thu ảnh giấy tờ tùy thân để xác thực

Quy định này được đưa ra trong Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, vừa qua đã được Quốc hội thông qua, hướng tới tăng cường bảo vệ quyền riêng tư của công dân trong môi trường số.

Luật xác định rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ mạng xã hội trong việc minh bạch hóa hoạt động thu thập dữ liệu. Khi người dùng cài đặt và sử dụng dịch vụ, nền tảng phải đưa ra điều khoản, quy định cụ thể những loại dữ liệu cá nhân sẽ được thu thập, đồng thời chỉ được xử lý dữ liệu trong phạm vi đã thỏa thuận. Mọi hành vi thu thập trái phép hoặc vượt quá mục đích công bố đều bị nghiêm cấm.

Đặc biệt, luật không cho phép các nền tảng sử dụng hình ảnh hay video giấy tờ định danh như căn cước công dân, giấy phép lái xe hoặc các tài liệu tương tự làm điều kiện xác thực tài khoản. Quy định này nhằm hạn chế việc lưu trữ và xử lý dữ liệu nhạy cảm, qua đó giảm nguy cơ rò rỉ thông tin cá nhân của người dùng.

Ngoài ra, người sử dụng mạng xã hội sẽ được trao quyền chủ động trong việc kiểm soát dữ liệu của mình. Các nền tảng phải cung cấp tùy chọn cho phép từ chối việc thu thập và chia sẻ cookies, cũng như lựa chọn không bị theo dõi trong quá trình sử dụng dịch vụ, trừ khi người dùng đồng ý. Luật cũng cấm việc nghe lén, ghi âm cuộc gọi hoặc đọc tin nhắn của người dùng khi chưa có sự chấp thuận hợp pháp.

Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân còn yêu cầu các nền tảng công khai chính sách bảo mật, đưa ra phương án, cách thức thu thập, sử dụng và chia sẻ dữ liệu một cách rõ ràng. Đồng thời bảo đảm cho người dùng quyền truy cập, chỉnh sửa, xóa dữ liệu cá nhân và thiết lập các mức độ riêng tư. Việc chuyển dữ liệu cá nhân của công dân Việt Nam ra nước ngoài phải đáp ứng các yêu cầu nghiêm ngặt nhằm bảo đảm an toàn thông tin.

Về chế tài, luật quy định mức xử phạt hành chính ở mức cao đối với các hành vi vi phạm đến quyền lợi của người dùng. Tổ chức mua bán dữ liệu cá nhân có thể bị phạt tiền gấp nhiều lần khoản thu bất hợp pháp, với mức trần lên tới 3 tỷ đồng. Các vi phạm liên quan đến chuyển dữ liệu cá nhân xuyên biên giới có thể bị phạt tới 5% doanh thu của năm liền trước hoặc áp dụng mức phạt tối đa theo quy định chung. Những hành vi vi phạm khác trong lĩnh vực bảo vệ dữ liệu cá nhân cũng có thể bị xử phạt tới 3 tỷ đồng.

Bên cạnh các mức phạt nêu trên, cơ quan chuyên trách bảo vệ dữ liệu cá nhân thuộc Bộ Công an có quyền yêu cầu dừng việc chuyển dữ liệu cá nhân ra nước ngoài nếu phát hiện hoạt động này có nguy cơ ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh quốc gia. Các mức phạt nêu trên áp dụng đối với tổ chức, trong trường hợp cá nhân vi phạm, mức phạt tối đa sẽ bằng một nửa so với tổ chức./.

nguonluc