Liên quan đến sự việc danh thắng ruộng bậc thang bị băm nát khi một số chủ đầu tư ngang nhiên san lấp, xây dựng nhà ở, homestay, Eco Palm House trái phép, phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Trọng Hài, Bí thư huyện ủy Sa Pa, ông Hài cho biết: “Tình trạng này tồn tại nhiều năm nay, làm gì quy hoạch cả nhà người ta vào trong khu danh thắng nhà cách nhà vài mét nên chuyện họ xây là bình thường vì nhu cầu sinh nở không cho họ xây họ ở đâu.
Ông Nguyễn Trọng Hài, Bí thư huyện ủy Sa Pa trao đổi với PV Pháp luật Việt Nam.
Thứ 2 đừng nói di sản ruộng bậc thang nuôi sống được người dân, hỏi có chế độ chính sách gì không, tôi đã kiến nghị việc này rất nhiều đến nay Sở văn hóa và các ngành vẫn không giải quyết được nên đừng bắt người dân giữ lại ruộng trồng lúa khi người ta còn đói, đây là một điều bất hợp lý.
Thế nên vừa rồi tôi đã có chỉ đạo tỉnh không làm thì huyện duyệt một dự án để hộ trợ trực tiếp cho đồng bào khoảng 1,5 tỷ đồng trồng cây cải dầu…”.
Theo ông Hài, nếu xây ở ruộng bậc thang thì tháo dỡ ngay, còn ở trong làng bản phá sao được, không được lòng dân, quy hoạch ruộng bậc thang phải toàn ruộng chứ không thể khoanh cả khu dân cư vào đấy.
Việc này tôi đã kiến nghị rất nhiều, xin UBND tỉnh 40 tỷ để bố trí khu tái định cư đây là một bài toán anh đã yêu cầu bên ủy ban có báo cáo, đề xuất, kiến nghị lên tỉnh thực hiện nhưng tỉnh bỏ một đồng ra cũng xót ruột, không ông nào bỏ ra nên bây giờ dân ở đâu và dân sống bằng gì…”.
Trước câu hỏi của phóng viên về tình trạng ruộng bậc thang như vậy thì UBND tỉnh Lào Cai có chỉ đạo gì không?
Người đứng đầu huyện ủy Sa Pa cho biết: “Đến bây giờ tỉnh vẫn chưa thông qua được một chính sách gì, tôi tiếp xúc với bà con nhân dân rất nhiều nên tôi rất hiểu nhu cầu của người dân nên đã chỉ đạo bên Ủy ban lập một dự án để làm có lợi cho người dân ...".
Về trách nhiệm của tập thể cá nhân khi để xảy ra tình trạng băm nát khu danh thắng ruộng bậc thang?
Ông Hài cho hay: Trách nhiệm này phải thuộc về Ủy ban nhân tỉnh, các sở ngành và UBND huyện.
Hiện nay mới cưỡng chế được 3 cái, lập hồ sơ có quyết định được 8 cái, vẫn còn 47 cái đã lập biên bản.
Việc xử lý mỗi một công trình phải mất 39 ngày nên không thể nói phá là phá ngay được, làm gì phải đúng quy định của luật.
Hàng loạt công trình xây dựng homestay, Eco Palm House được xây dựng trái phép trên đất danh thắng ruộng bậc thang, một vài chủ đầu tư còn san lấp ra ruộng bậc thang để xây dựng.
Tôi đã ban hành Nghị quyết số 56 từ tháng 3/2019 nghị quyết của tôi chỉ có thời hạn 6 tháng đến 30/9/2019 nhưng mới cho gia hạn đến 30/6/2020 phải xử lý dứt điểm 47 công trình vi phạm còn lại.
Vì họp Ban thường vụ căng thẳng lắm, tôi phải tạo ra sự dân chủ; là kỷ luật cách chức; trước đại hội ở cấp xã ông nào mà không làm được tôi cho kỷ luật luôn…”.
Người đứng đầu huyện ủy Sa Pa thừa nhận: "Khi tôi ban hành nghị quyết này đã bị Nan Nội chính Tỉnh ủy thổi còi, vì cái thông báo họp của Ban thường vụ về việc triển khai nghị quyết 5 năm của huyện ủy vì Tỉnh ủy cho rằng, tôi làm như thế là dọa nạt, thiếu dân chủ…
Tôi trót ban hành nên không thể sửa ngay được nhưng cái thông điệp của tôi là gửi cho tất cả các xã và các đồng chí phụ trách để biết được rằng, nếu không làm theo nghị quyết sẽ bị kỷ luật kể cả tập thể và cá nhân nằm trong quy hoạch.
Việc này là của cả Ban thường vụ Huyện ủy chứ không phải là cá nhân tôi, tôi chỉ thay mặt thường vụ ký thôi…nhưng nói gì thì nói việc này không đơn giản chút nào thiên lý vạn lý, phức tạp lắm…”.
Trước câu hỏi của phóng viên phải chăng chính quyền huyện Sa Pa đang buông lỏng quản lý thì các hộ mới xây dựng được 47 công trình đã bị lập biên bản, chưa kể những công trình phát sinh?
Bí thứ huyện Sa Pa cho rằng: “Tất cả là do quy hoạch, vướng nhiều thứ nên tôi muốn làm cũng khó".
Tình trạng xây dựng diễn ra công khai nhưng UBND huyện Sa Pa xử lý theo hình thức trên giấy và đổ lỗi trách nhiệm cho cấp xã?
Trước đó, như Báo Pháp luật Việt Nam đã thông tin hoạt động mua bán đất đai, xây dựng công trình nhà ở, cơ sở kinh doanh du lịch trên đất ruộng bậc thang, xâm phạm và làm biến dạng danh thắng quốc gia ruộng bậc thang diễn ra công khai, nở rộ mà không hề bị ngăn chặn hay xử lý triệt để từ chính quyền cấp xã đến cấp huyện.
Theo tìm hiểu của phóng viên báo Pháp luật Việt Nam được biết, sau khi được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ra quyết định công nhận, xếp hạng là Di tích quốc gia đã khoanh vùng diện tích bảo vệ Danh thắng ruộng bậc thang Sa Pa là 749 ha, thuộc ba xã Lao Chải, Tả Van và Hầu Thào của huyện Sa Pa (Lào Cai), trong đó khu vực bảo vệ cấp 1 (nghiêm ngặt) là 450 ha (nằm chủ yếu ở xã Tả Van); khu vực bảo vệ cấp 2 là 298 ha nằm ở xã Lao Chải…
Theo quan sát của PV báo Pháp luật Việt Nam ở xã Tả Van, Lao Chải nơi được coi là “vùng trọng điểm” của Danh thắng ruộng bậc thang Sa Pa thì tình trạng xây dựng những homestay, Eco Palm House gồm nhiều Bungalow được xây dựng kiên cố bằng bê tông cốt thép, nhà sàn được lợp mái tôn, mái ngói vẫn đang diễn ra.
Điều đáng nói là toàn bộ những công trình này được xây dựng trong vùng trọng điểm, không có giấy phép xây dựng, ngang nhiên phá vỡ ruộng bậc thang, phá vỡ cảnh quan, xâm hại trực tiếp vào khu vực danh thắng quốc gia, đến nay các công trình đã được hoàn thiện và đưa vào sử dụng mà không hề gặp phải sự ngăn chặn của chính quyền địa phương.
Trao đổi với phóng viên, một người dân ở thị trấn Sa Pa xin được dấu tên cho biết: “Chúng tôi mà đặt một viên gạch hay xây dựng bất cứ thứ gì thì địa chính, xây dựng của UBND huyện đến kiểm tra, lập biên bản cưỡng chế xử lý ngay, ấy vậy mà khu danh thắng này cứ người có tiền đầu tư là được xây.
Có chủ đầu tư là bạn của tôi cho biết, muốn xây dựng phải bôi trơn ở huyện từ 5 đến 10 triệu ngay từ thời điểm ban đầu tùy thuộc vào quy mô muốn xây...Chúng tôi cũng có nhiều lần kiến nghị nhưng không thấy các cơ quan chức năng xử lý, có xử lý thì chỉ xử lý vài cái nhà tạm của người dân tộc thôi chứ các homestay họ vẫn xây dựng bình thường có bị xử lý đâu...”.
Phải chăng UBND huyện Sa Pa đang cố tình viện dẫn những lý do để cho các chủ đầu tư ngang nhiên băm nát danh thắng ruộng bậc thang mà không có biện pháp ngăn chặn.
Đề nghị Tỉnh ủy, UBND tỉnh Lào Cai nhanh chóng chỉ đạo các đơn vị chức năng có liên quan tiến hành thanh kiểm tra và xử lý nghiêm những tập thể cá nhân có sai phạm.
Báo Pháp luật Việt Nam sẽ tiếp tục thông tin.