Macau còn lại gì nếu mất ngôi “kinh đô cờ bạc”?

Hiện tại, vấn đề đối với giám đốc của Sở Du lịch Macau là du khách đổ tới quá nhiều.  Năm ngoái, gần 36 triệu người đã đến Macau, nơi vốn là một trong những thành phố đông dân nhất châu Á. Với 670.900 cư dân gói gọn chỉ trong 32,9 km2, các quan chức đang cân nhắc áp dụng "thuế du lịch" để giảm bớt sự đông đúc. "Giờ công việc của tôi là làm sao để không có quá nhiều khách du lịch đến Macau", cô nói nửa đùa nửa thật.

Macau không chỉ băn khoăn về số lượng khách du lịch có thể chấp nhận, các điểm tham quan chính của thành phố, bao gồm 41 sòng bạc, cũng đang chật vật với những tính toán riêng.

Macau đang chuẩn bị bầu một trưởng đặc khu mới vào mùa hè này, người sẽ chịu trách nhiệm quyết định tương lai của ngành công nghiệp cờ bạc của thành phố với quy mô lớn nhất hành tinh cùng tổng số tiền lãi năm ngoái là 37,5 tỷ USD. Thỏa thuận của sáu công ty điều hành các nhà cái sẽ hết hạn vào tháng 6/2022, giữa nhiệm kỳ của nhà lãnh đạo tiếp theo.

Trước đó, kế hoạch đặt ra là đưa chuyên gia Mỹ tới để thúc đẩy quy hoạch như Las Vegas, biến thành phố từ một thị trấn cờ bạc bị thống trị bởi tội phạm có tổ chức thành một thủ phủ văn minh gồm các nhà hàng sang trọng, các cửa hiệu, nghệ thuật và biểu diễn.

Nhìn bề ngoài, sự chuyển đổi đã thành công. Khu Cotai lộng lẫy của khu nghỉ dưỡng sòng bạc cao cấp của Macau mang nét tương đồng với Las Vegas.  Tuy nhiên, những nỗ lực mở rộng khách hàng của Macau đã gây thất vọng.

Một số người nói rằng các nhà khai thác nước ngoài, Las Vegas Sands, Wynn Resorts và MGM Resorts International, đã không thực hiện đầy đủ các lời hứa. Đây là một vấn đề trị giá hàng tỷ USD đối với ba công ty sòng bạc của Mỹ, trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ - Trung Quốc và cạnh tranh gia tăng từ các thị trường châu Á khác.

"Rõ ràng phần lớn những nỗ lực khác nhau nhằm đa dạng hóa nền kinh tế trong nhiều năm đã thất bại. Macau ngày nay hoàn toàn phụ thuộc vào ngành công nghiệp cờ bạc", Jorge Godinho, chuyên gia tại Đại học Macau, viết trong một nghiên cứu gần đây.

Khi các thỏa thuận nhượng bộ được ban hành vào năm 2002, chấm dứt sự độc quyền 40 năm mà tỷ phú Hà Hồng Sân được hưởng lợi, Macau đã thu hút 10 triệu du khách mỗi năm và tạo ra tổng doanh thu 2 tỷ USD về cờ bạc.
 
Thành phố trở lại sự kiểm soát của Trung Quốc chỉ một vài năm trước đó, sau bốn thế kỷ rưỡi cai trị của Bồ Đào Nha. Macau đối mặt tương lai kinh tế không chắc chắn, với ngành sản xuất trong tình trạng kiệt quệ và những vị khách tiềm năng luôn cảnh giác.

Các nhà điều hành sòng bạc mới bắt đầu mở cửa vào năm 2004. Kể từ đó, nền kinh tế của Macau đã bùng nổ trong làn sóng cá cược của Trung Quốc đại lục. Sự bùng nổ kéo dài 15 năm đó đã khiến Macau trở thành nơi giàu có nhất ở châu Á về sản lượng kinh tế bình quân đầu người trên cơ sở ngang giá sức mua. Nhờ sự bùng nổ này, thất nghiệp gần như biến mất, các cư dân được hưởng dịch vụ chăm sóc sức khỏe miễn phí và 15 năm học miễn phí. Họ cũng nhận được niên khoản từ chính phủ.

Tuy nhiên, nhiều người không cảm thấy sự thịnh vượng. Mặc dù các sòng bạc của thành phố trả 39% tổng doanh thu cờ bạc cho chính quyền, phần lớn lợi nhuận của họ vẫn thuộc về chủ sở hữu, những người chủ yếu ở Mỹ và Hong Kong. 

Những công dân bình thường cảm thấy bị bỏ lại phía sau với chi phí sinh hoạt tăng cao và áp lực giá nhà đất. Công dân của Macau phải đối mặt với tắc nghẽn giao thông và ô nhiễm do dòng du khách đổ về các sòng bạc, trong khi các doanh nghiệp nhỏ phải vật lộn để thuê và giữ chân nhân viên.

Lần đầu tiên kể từ khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình phát động chiến dịch chống tham nhũng vào đầu năm 2014, ngành công nghiệp cờ bạc đã sụt giảm, kết quả của triển vọng kinh tế ảm đạm của Trung Quốc.

Macau luôn phải đối mặt với sự cạnh tranh trong khu vực đối với các khách hàng Trung Quốc. Bản thân các nhà điều hành sòng bạc lớn ở Macau cũng là những nhà đầu tư nước ngoài. Họ đang chuyển hướng khai thác tới những nơi có thể đem lại lợi nhuận cao hơn như Campuchia, Philippines, Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore.

Nhiều người hy vọng chính quyền thành phố sẽ đưa ra các yêu cầu mới cho các nhà khai thác để giúp đa dạng hóa sự hấp dẫn của Macau ngoài cờ bạc, điều mà Las Vegas đã thực hiện thành công.  Ngay cả Quỹ Tiền tệ Quốc tế, khi đưa ra khuyến nghị chính sách cho Macau vào tháng 2, cho biết chính quyền "nên đưa ra các quy định mới với các ưu đãi mạnh mẽ hơn cho các nhà khai thác để mở rộng du lịch".