Tuy nhiên, theo cơ quan thuế, việc xác định nghĩa vụ thuế không căn cứ đơn thuần vào dòng tiền trong tài khoản, mà dựa trên bản chất của từng giao dịch – cụ thể là khoản tiền có phải là thu nhập chịu thuế hay không. Không phải mọi khoản tiền chuyển vào tài khoản đều bị tính thuế. Tuy nhiên, để tránh rủi ro bị truy thu thuế hoặc xử phạt vi phạm hành chính, người dân cần đặc biệt lưu ý 5 loại khoản tiền khi chuyển vào tài khoản cá nhân sẽ phải chịu thuế thu nhập cá nhân như sau:
1. Tiền lương, tiền công và các khoản có tính chất tương tự
Đây là loại thu nhập phổ biến nhất và luôn nằm trong diện chịu thuế. Tiền lương, thưởng, phụ cấp… từ tổ chức hoặc doanh nghiệp chi trả cho người lao động đều phải khấu trừ thuế TNCN theo biểu thuế lũy tiến từng phần. Doanh nghiệp có trách nhiệm khấu trừ và nộp thuế trước khi chuyển khoản cho người lao động.
Đối với người lao động có nhiều nguồn thu nhập từ các nơi khác nhau, nghĩa vụ quyết toán thuế cuối năm sẽ do cá nhân thực hiện. Các khoản tiền lương chuyển khoản đều được ghi nhận và có thể là căn cứ để cơ quan thuế kiểm tra, đối chiếu.
 |
| Cơ quan thuế chỉ tính thuế thu nhập cá nhân dựa trên bản chất giao dịch, không đánh thuế mọi khoản tiền chuyển vào tài khoản cá nhân. Ảnh minh họa. |
2. Thu nhập từ hoạt động kinh doanh, dịch vụ
Trường hợp cá nhân sử dụng tài khoản ngân hàng để nhận tiền từ việc bán hàng online, dịch vụ thiết kế, dạy học, viết nội dung… thì khoản thu nhập này được coi là thu nhập từ hoạt động kinh doanh, phải nộp thuế TNCN và thuế giá trị gia tăng nếu doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở lên.
Cơ quan thuế có thể theo dõi các tài khoản cá nhân có dấu hiệu giao dịch thường xuyên, số tiền lớn… để xác minh và yêu cầu kê khai, nộp thuế đúng quy định.
3. Phí dịch vụ, hoa hồng, thu nhập môi giới
Các khoản phí thu được từ hoạt động trung gian, môi giới, hoa hồng hoặc “rút tiền hộ” đều là thu nhập chịu thuế. Trong đó, phần tiền phí bạn nhận được từ các dịch vụ này sẽ bị tính thuế TNCN, dù bản chất của giao dịch có thể không phải là kinh doanh truyền thống.
Riêng tiền gốc trong các giao dịch như "rút tiền hộ" không bị đánh thuế, nhưng nếu thực hiện với tần suất cao và thu phí, phần lợi nhuận vẫn sẽ bị kiểm tra.
4. Lãi từ cho vay đối với tổ chức, doanh nghiệp
Cá nhân khi cho công ty hoặc tổ chức vay tiền và nhận lãi suất, khoản lãi đó phải chịu thuế TNCN 5%. Thông thường, doanh nghiệp là bên có trách nhiệm khấu trừ thuế trước khi trả lãi cho người cho vay.
Tuy nhiên, nếu khoản vay là giữa các cá nhân với nhau, thì hiện tại chưa thuộc diện chịu thuế TNCN, trừ khi có quy định pháp luật khác điều chỉnh trong tương lai.
5. Tiền chuyển nhượng bất động sản – nếu có gian lận kê khai
Người bán nhà, đất có trách nhiệm nộp thuế TNCN 2% trên giá chuyển nhượng ghi trong hợp đồng công chứng. Nếu khoản tiền chuyển vào tài khoản trùng khớp với giá đã khai, sẽ không có truy thu thêm.
Tuy nhiên, nếu người bán và người mua khai giá thấp hơn thực tế nhằm trốn thuế, và cơ quan thuế phát hiện sự chênh lệch qua dòng tiền vào tài khoản, có thể bị ấn định lại giá bán, truy thu thuế thiếu kèm phạt chậm nộp và xử lý hành chính theo quy định.
Từ các trường hợp trên có thể thấy, việc sử dụng tài khoản cá nhân để nhận tiền hoàn toàn không đồng nghĩa với việc bị đánh thuế. Tuy nhiên, nếu khoản tiền là thu nhập thuộc diện chịu thuế, thì cá nhân có nghĩa vụ khai báo và nộp đúng, đủ. Sự minh bạch về nguồn tiền, kê khai đúng bản chất giao dịch sẽ giúp người dân tránh các rủi ro pháp lý, đặc biệt trong bối cảnh cơ quan thuế đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ để giám sát dòng tiền và tăng cường quản lý thuế theo dữ liệu điện tử.
phapluatplus