Còn hơn nửa tháng nữa mới đến Tết Nguyên đán, nhưng một số thương lái ở làng Đại Hoàng (nay thuộc xã Hòa Hậu, Lý Nhân, Hà Nam) cho biết, hiện chuối ngự phục vụ Tết đang cháy hàng do ảnh hưởng của thời tiết.
Theo các chủ vườn, năm nay do ảnh hưởng của thời tiết thay đổi thất thường đã tác động đến sự sinh trưởng của cây chuối ngự Đại Hoàng. Giai đoạn hoa chuối được hình thành và trổ buồng phát triển không đều, đậu quả kém.
Chuối ngự được bày bán ở đầu ngõ dẫn vào ngôi nhà Bá Kiến trong câu truyện ngắn "Chí Phèo" (trước kia nơi đây là làng Vũ Đại, nay cũng thuộc xã Hòa Hậu).
Về nguồn gốc của giống chuối "tiến vua" này, người dân trong làng kể lại, một lần vua Trần cùng đoàn tùy tùng xuôi thuyền từ kinh thành Thăng Long về cung Thiên Trường nghỉ chân tại Lý Nhân đã ăn thử giống chuối của địa phương. Thấy loại quả ngon, vua ban thưởng và truyền cho người dân nhân giống. Từ đó, giống chuối làng Đại Hoàng được mang tên chuối ngự, hay còn gọi là chuối "tiến vua".
Trong những ngày lễ, Tết có nải chuối ngự "tiến vua" dâng lên bàn thờ gia tiên là biểu tượng cho sự đủ đầy của năm mới bởi vẻ ngoài sáng đẹp, hương vị thơm ngon và đặc biệt là lịch sử văn hóa gắn liền với loại chuối này.
Chuối ngự Đại Hoàng quả bé, khi chín vàng ươm, vỏ mỏng, rất thơm và ngọt.
Ông Trần Khắc Lâm, một thương lái buôn chuối ngự có tiếng của làng cho biết: "Chuối ngự chăm bẵm rất kỳ công, nắng quá cũng hỏng, lạnh quá cũng hỏng. Những ngày vừa qua thời tiết đang rét buốt lại có nắng lên là chuối bị nứt hết".
Chuối tiến vua quê Chí Phèo tăng giá chóng mặt, cháy hàng dịp cận Tết - 3Nhấn để phóng to ảnh
Chuối ngự thân cao nhưng "gầy", yếu và giòn, nên người dân phải cắm cọc để chống cho cây không bị ngã đổ. Khi chuối trổ buồng phải che đậy luôn thì mã mới đẹp và tránh bị ảnh hưởng bởi sương muối.
Ngoài bán chuối cho các huyện lân cận, vào dịp Tết, ông Lâm thường cung cấp cho các đầu mối ở Nam Định, Hà Nội làm quà biếu.
Ông Lâm cho biết, giá chuối hiện mua tại vườn đang dao động từ 25.000 - 35.000/1 nải, nhưng giáp Tết có thể lên đến 50.000 - 70.000 đồng/1 nải.
Chuối ngự Đại Hoàng có ba loại là chuối ngự trắng, chuối ngự trâu và chuối ngự mít. Chuối ngự trắng quả to, khi chín vỏ quả có màu vàng tươi, sáng bóng, quả hơi tròn lẳn, thịt quả vàng thơm nhẹ.
Chuối ngự trâu quả to, vỏ quả khi chín có màu vàng nhạt, thịt quả màu vàng nhạt, không có hương thơm.
Chuối ngự mít quả nhỏ, thon, khi chín vỏ quả mỏng và có màu vàng đậm, thịt quả vàng hơi hồng, hương thơm ngát.
Những năm gần đây, người dân địa phương cũng mang giống chuối này trồng ở các tỉnh khác. Dù quả to, mẫu mã đẹp hơn nhưng lại không ngọt và thơm bằng chuối trồng ở đất làng Đại Hoàng.
Mùa từ tháng 1- 4 âm lịch chuối ít nải, buồng nào nhiều mới được 5 nải, mùa từ tháng 4 - 8 âm lịch chuối đẹp mã nhất. Còn đến mùa đông, chuối ra nhiều nải nhưng mẫu mã kém hơn, nếu biết cách chăm sóc, bao buồng thì quả chuối vẫn bóng, đẹp.
Hà Hiền - Theo Dân Trí