Tính khoản lỗ gần 45.000 tỷ đồng của EVN vào giá điện: Ảnh hưởng thế nào đến đời sống người dân?

Bộ Công Thương cho biết, tính đến hết năm 2024, khoản lỗ lũy kế của công ty mẹ Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vẫn còn khoảng 44.792 tỷ đồng. Khoản lỗ này chủ yếu phát sinh trong giai đoạn 2022-2023 khi chi phí mua điện tăng cao, trong khi giá điện trong nước giữ ở mức ổn định để hỗ trợ an sinh xã hội.

Để xử lý, Bộ đã đưa vào dự thảo lần 3 Nghị định sửa đổi Nghị định 72/2025, đề xuất cơ chế cho phép EVN phân bổ các chi phí chưa được bù đắp vào giá bán lẻ điện bình quân. Hai phương án được đưa ra. Phương án 1, EVN có thể phân bổ chi phí trực tiếp từ năm 2022 trở đi, kể cả những năm tiếp theo nếu tiếp tục phát sinh. Phương án 2, chỉ được xử lý khoản lỗ từ năm 2022 đến trước khi nghị định có hiệu lực, không áp dụng cho các năm sau.

Theo Bộ Công Thương, nếu bổ sung quy định này, giá điện năm nay gần như không thay đổi hoặc chỉ tăng nhẹ từ 2-5%. Trường hợp tăng 3% từ tháng 10, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) cả năm chỉ tăng thêm khoảng 0,03 điểm phần trăm.

Thực tế, năm 2023 giá điện đã tăng hai lần, 3% vào tháng 5 và 4,5% vào tháng 11. Sau các đợt điều chỉnh, giá bán lẻ điện bình quân hiện là 2.204,07 đồng/kWh (chưa gồm VAT). Mặc dù vậy, EVN vẫn ghi nhận lỗ từ 82 đến 168 đồng cho mỗi kWh bán ra, kéo theo lỗ lũy kế chưa xử lý.

Đối với người dân, giá điện tăng dù ở mức thấp cũng khiến chi phí sinh hoạt hàng tháng đội lên, bởi điện là khoản chi cố định trong hầu hết các gia đình. Khi điện tăng giá, chi phí sản xuất và vận hành của nhiều doanh nghiệp cũng tăng theo, từ đó có thể đẩy giá hàng hóa và dịch vụ lên cao hơn. Người tiêu dùng cuối cùng sẽ chịu tác động kép: Vừa trả tiền điện trực tiếp nhiều hơn, vừa đối mặt với giá cả sinh hoạt có nguy cơ nhích lên.

Với doanh nghiệp, đặc biệt là nhóm sản xuất tiêu thụ điện năng lớn như thép, xi măng, chế biến thực phẩm hay dệt may, giá điện tăng đồng nghĩa chi phí đầu vào tăng, tạo thêm áp lực lên giá thành sản phẩm. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến lợi nhuận mà còn làm giảm sức cạnh tranh khi xuất khẩu.

Bộ Công Thương khẳng định, việc điều chỉnh giá điện sẽ có lộ trình, biên độ nhỏ, tránh “giật cục” để giữ ổn định kinh tế - xã hội và cân bằng lợi ích giữa doanh nghiệp với người dân. Đồng thời, Bộ Tài chính sẽ phối hợp kiểm tra, giám sát, nếu phát hiện sai sót trong chi phí tính toán, EVN sẽ phải điều chỉnh ngay trong vòng 5 ngày.

Như vậy, việc tính khoản lỗ gần 45.000 tỷ đồng vào giá điện không chỉ là câu chuyện tài chính của EVN, mà còn gắn liền trực tiếp với chi phí sinh hoạt, giá hàng hóa và hoạt động sản xuất của toàn xã hội. Điều người dân quan tâm nhất lúc này không phải con số lỗ, mà là cách điều hành sao cho công bằng, minh bạch và giảm thiểu tác động đến đời sống hàng ngày./.

nguonluc