Hàng ngàn m2 đất đồi đang bị đào bới khai thác đất Cao lanh, cùng việc đổ thải trên đất nông nghiệp gây ra cảnh ồn ào, bụi bặm lụt lội là những gì đang diễn ra tại thôn Lập Binh, xã Bình Yên, huyện Sơn Dương (Tuyên Quang).
Lắng nghe ý kiến phản ánh của người dân về thực trạng này. Từ ngày 19/10 đến 21/10/2022, nhóm Phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam đã tiếp cận hiện trường tìm hiểu sự việc.
Xe chở đất cao lanh của Công ty cổ phần thương mại Lộc Phát hoạt động cả khi trời mưa.
Sau khi trải nghiệm động tác rùa bò trên trục đường ĐT-185 đoạn từ đầu cầu Thác Dẫng tới thôn Lập Binh mới cảm nhận được nó xuống cấp tới mức nào, bởi đường nhỏ bê tông mỏng có biển báo 2 bên đầu cầu hạn chế tối đa 13 tấn, nhưng luôn phải oằn mình cõng những xe đầu kéo vận chuyển đất Cao lanh có tổng trọng lượng lên tới hàng chục tấn.
Xe đầu kéo chở đất cao lanh của Công ty cổ phần thương mại Lộc Phát, có tổng tải trọng lên tới hàng chục tấn ung dung hoạt động trên đường cấm tải 13 tấn.
Đến khu vực lầy lội như ruộng thụt, chính là trung tâm mỏ khai thác đất Cao lanh của Công ty cổ phần thương mại Lộc Phát có giấy phép số 1252/GP-BTNMT cấp ngày 26/6/2014. Do bà Hà Thị Yến là giám đốc.
Theo quan sát có thể thấy rõ khu khai thác và khu sơ chế khoáng sản chỉ cách nhau một con đường. Tuy nhiên điều bức bối đập vào mắt người đi đường là đống thải rắn chất cao như núi do lưu trữ nhiều năm tạo thành tâm điểm của những bức xúc mà bà con âm thầm chịu đựng bấy lâu nay .
Bãi đất thải luôn trong tình trạng chuẩn bị ụp xuống đường.
Mỗi trận mưa đám đất thải ồ ạt lở xuống theo bùn nước, thậm chí đẩy đổ cả bức tường chắn phía dưới tràn ra đường lớp bùn nhão dày đặc sột sệt, khiến người tham gia giao thông chẳng còn cách nào khác ngoài việc lội bì bõm giữa đường bê tông mà cầu nguyện.
Bụi đất từ những xe vận chuyển cao lanh, hắt thẳng vào mặt người đi đường.
Mưa đã vậy, nắng lên còn khổ nữa vì bụi, những chiếc xe tải tha lôi bùn đất theo dàn lốp khủng, cộng với rơi vãi trực tiếp từ thùng xe không che đậy bạt xuống đường rồi cuốn lên tung hỏa mù vào mặt người dân.
Bùn bụi táp cả vào các nhà lân cận đã đóng kín cửa, quanh năm như vậy lâu dần thành quen.
Xe chở cao lanh không thèm đậy bạt có tổng trọng lượng gấp nhiều lần biển hạn chế.
Cánh lái xe cũng tỏ vẻ vô tình, coi những tấm biển hạn chế tải trọng cắm ven đường như chỉ để trang trí cho đẹp. Cứ thế họ phơi trần thùng xe chất đầy đất cao lanh, ung dung chạy như ở chốn không người.
Một người dân tỏ vẻ thông thạo địa hình cho biết: Hiện nay phía Công ty cổ phần thương mại Lộc Phát đang tiến hành đền bù cho các hộ có đất liền kề để khai thác ra bên ngoài, vì thực tế chất lượng sản phẩm trong mỏ hơi kém. Do đó, máy xúc cứ tha hồ đào bới, có dấu hiệu vượt chỉ giới lên tận đỉnh đồi theo những vỉa đất trắng đạt chuẩn.
Khoảng đất nghi ngoài chỉ giới cấp phép đã được phát quang đào sau hàng chục mét để khai thác Cao lanh.
Cũng theo người dân, toàn bộ khu vực nhà xưởng đã được chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai theo đúng quy định.
Riêng bãi chứa thải hàng nghìn m2 liền kề đó vẫn đang là đất nông nghiệp chưa được chuyển đổi mục đích sử dụng .
Đã có đơn thư phản ánh lên chính quyền xã về vấn đề ùn tắc kênh mương, gây úng ngập và ô nhiễm môi trường nặng nề của Công ty cổ phần thương mại Lộc Phát, nhưng không hiểu sao những tình trạng nêu trên vẫn chưa được xử lý dứt điểm.
Mặt đường bê tông ĐT-185 biến thành ruộng thụt do xe chở đất cao lanh về xưởng tuyển.
Khi được hỏi về vấn đề nghi vấn khai thác ngoài chỉ giới và đổ thải trên diện tích đất nông nghiệp, bà Lương Chiến, cán bộ địa chính xã Bình Yên cho biết: "Hiện tại chỗ đất Công ty Lộc Phát đang cuốc lấn ra ngoài diện tích cấp phép, đó là họ tự mua 4000 - 5000 m2 của người dân.
Sau đó hớt đất mặt đi để làm đường vòng sang thân 2 phía bên kia của mỏ. Còn khu vực đất nông nghiệp chứa thải cũng đã được chuyển đổi mục đích và đưa vào kế hoạch đổ thải.
Sau khi bóc hết lớp đất trên mặt, máy xúc khoét sâu hàng chục mét để lấy đất cao lanh.
Toàn bộ đất Cao lanh lấy từ diện tích đã được xúc lên những chiếc xe Howo của Công ty cổ phần thương mại Lộc Phát chở thẳng về xưởng sơ chế ngay gần đó chứ chẳng có con đường nào được hình thành ở đây cả.
Sau khi xúc đầy đất Cao lanh, những chiếc xe Howoo hối hả chở về xưởng tuyển.
Phần đất chứa thải thuộc thửa số 114 tờ bản đồ số 20 có diện tích 1446,1 m2 với mục đích sử dụng đất chuyên trồng lúa nước của hộ ông Hoàng Văn Luận, nay đã chuyển nhượng cho người khác có địa chỉ tại xóm 3 xã Tràng Đà, TP Tuyên Quang.
Trừ khu vực cổng và nhà xưởng của Công ty Lộc Phát, người dân khẳng định phía sau tường rào là đất trồng lúa nước.
Liên quan đến vụ việc này, sáng ngày 24/10, trao đổi với PV Báo Pháp luật Việt Nam, ông Vương Ngọc Vản- Chủ tịch UBND xã Bình Yên cho biết: "UBND xã cũng có nhận được phản ánh của người dân.
Tuy nhiên Công ty Lộc Phát khai thác cao lanh nằm trong chỉ giới quy hoạch mỏ của Công ty, Công ty này chỉ dính sai phạm là chưa chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp để làm nơi đổ chất thải mỏ".
"Về vấn đề xe quá tải trọng vẫn hoạt động trên tuyến đường nằm trong địa giới hành chính của xã thì thẩm quyền xử lý thuộc huyện và tỉnh", ông Vản cho hay.
Cũng trao đổi với PV cùng ngày, ông Giang Tuấn Anh- Chủ tịch UBND huyện Sơn Dương cho hay: "Sẽ chỉ đạo các phòng ban chức năng vào cuộc làm rõ những nội dung mà PV phản ánh và sẽ thông tin lại cho PV sau".
Báo Pháp luật Việt Nam sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc này.
Minh Tân - Nhật Minh - Pháp luật Plus