Tan làm đúng giờ: Xu hướng mới của các doanh nghiệp Trung Quốc

Từng có thời nhân viên của Midea phải làm việc đến tối muộn, nhưng giờ đây họ được yêu cầu rời khỏi văn phòng trước 6 giờ 20 phút chiều. Trên tài khoản WeChat chính thức, công ty đăng hình ảnh nhân viên đang nghe nhạc sống kèm dòng chú thích: “Tan làm xong bạn làm gì? Sau giờ làm mới là lúc cuộc sống thực sự bắt đầu.”

Thông điệp này được đánh giá là táo bạo và tiến bộ, đánh dấu bước chuyển lớn trong văn hóa làm việc "996" nổi tiếng của đất nước tỷ dân – tức làm từ 9 giờ sáng đến 9 giờ tối, sáu ngày một tuần. Mô hình này từng được nhà đồng sáng lập Alibaba, ông Jack Ma, ca ngợi là “một điều may mắn to lớn” và từ lâu đã trở thành đặc trưng trong ngành công nghệ Trung Quốc.

Một số doanh nghiệp khác cũng đang có những thay đổi, dù chưa quá quyết liệt. Tại Haier – một hãng thiết bị gia dụng khác – nhân viên đã ăn mừng trên mạng xã hội khi được làm việc năm ngày mỗi tuần. Còn ở DJI – hãng sản xuất máy bay không người lái lớn nhất thế giới – nhân viên bày tỏ sự phấn khởi trước chính sách yêu cầu toàn bộ văn phòng phải đóng cửa trước 9 giờ tối.

“Mình không còn lo bị lỡ chuyến tàu điện cuối, cũng không còn sợ làm vợ tỉnh giấc mỗi lần về khuya,” một nhân viên DJI chia sẻ – người từng thường xuyên làm việc đến quá nửa đêm.

Một tín hiệu khác cho thấy xu hướng mới đang dần hình thành là việc một công ty luật ở Bắc Kinh bị xử phạt hồi tháng 3 vì kéo dài giờ làm trái quy định – một động thái hiếm hoi từ phía chính quyền được cư dân mạng Trung Qu hưởng ứng mạnh mẽ.

Tuy nhiên, khả năng những thay đổi này trở thành xu hướng rộng khắp hay không vẫn là điều chưa rõ ràng.

Theo các chuyên gia phân tích, việc một số doanh nghiệp quy định giờ tan làm bắt buộc phần nhiều do "bắt chước" những điều chỉnh trong luật lao động châu Âu, hơn là do áp lực xã hội nội tại. Dù Tòa án Tối cao Trung Quốc đã tuyên mô hình “996” là bất hợp pháp từ năm 2021, rất nhiều người làm việc trong lĩnh vực công nghệ và tài chính vẫn đang làm việc với thời lượng vượt xa mức bình thường. Thậm chí, vài năm gần đây còn xuất hiện thuật ngữ “007” – ám chỉ tình trạng làm việc liên tục 24/7, suốt cả tuần không nghỉ.

Điều đáng chú ý là chính phủ Trung Quốc gần đây cũng đã lên tiếng kêu gọi doanh nghiệp tuân thủ giới hạn 44 giờ làm việc mỗi tuần theo luật định.

Trong kế hoạch hành động do Quốc vụ viện công bố hồi tháng 3 nhằm kích thích tiêu dùng nội địa, chính phủ nhấn mạnh rằng người lao động cần được đảm bảo quyền nghỉ ngơi, nghỉ phép, và khuyến khích các hình thức nghỉ có lương. Nhiều cơ quan truyền thông nhà nước cũng liên tục đăng tải các bài viết ủng hộ quan điểm này.

Động thái này phản ánh mong muốn lâu dài của giới hoạch định chính sách Trung Quốc: chuyển hướng nền kinh tế lớn thứ hai thế giới sang mô hình tăng trưởng dựa vào tiêu dùng nội địa, thay vì phụ thuộc quá nhiều vào xuất khẩu – điều càng trở nên cấp thiết khi Mỹ tăng thuế mạnh tay với hàng hóa Trung Quốc dưới thời Tổng thống Donald Trump.

Bà Shujin Chen, chuyên gia kinh tế Trung Quốc tại Jefferies, nhận định: “Chính phủ Trung Quốc thực sự nghiêm túc với định hướng cải cách này. Tuy nhiên, không dễ gì thay đổi được hiện trạng, khi tăng trưởng kinh tế trì trệ và thị trường việc làm ảm đạm khiến nhiều người lao động ngày càng bất an về tài chính.”

nguonluc